Dựa lan can “Nhạo Thủy” đình xây giữa hồ bán nguyệt, Trần Thái hậu lặng ngắm vầng trăng thấp thoáng bên kia rặng cổ tùng ... Cảnh đêm hè xanh phớt, dịu dàng, đầm ấm, - trên trời tinh tú lấp lánh, dưới đất lửa đóm lập lòe trong cụm trúc giàn hoa. Muôn nghì tiếng ve cùng ngâm khúc ái ân nồng thắm ... Cây cỏ trong vườn, ban ngày rực rỡ như thế, lúc ấy, chỉ còn là những đám đem sâu thẳm, nơi ký thác cái hồn bí mật của đêm thanh. Không khí ngào ngạt hương thơm, bốc lên tự nghìn vạn bông hoa ẩn khuất ... Mặt trăng lên cao, chiếu thẳng xuống dây lan can đá. Nhờ vậy, ta có thể nhận rõ Thái hậu là một người đàn bà cao lớn, đẫy đà, khuôn mặt tròn, hai mắt sáng, mái tóc còn xanh, lòng xuân chưa nhạt phai nhưng dung nhan lúc nào cũng ủ dột, chán chường. Là vì, từ khi Huệ Tôn bỏ ngôi đi tu, Thái hậu đã trở nên người quả phụ đa sầu. Cuộc đời nhạt nhẽo chốn thâm cung với cái danh hiệu quá tôn nghiêm nó trái hẳn với linh hồn còn trẻ trung của Thái hậu, tấm linh hồn như dệt bằng những mộng đẹp của tình yêu. Bị giam hãm vào cảnh chết trước khi chết, Thái hậu thường ủ dột như chim lồng. Nhìn tháng ngày qua, chẳng khác bông hoa rữa dần từng cánh, Thái hậu không còn mong đợi gì nữa hay, nói cho đúng, lúc nào cũng mong đợi một sự phi thường. Nhiều phen, cả cái khí lực trong người Thái hậu nổi phẫn lên với sự cô đơn ép uổng. Nhưng làn sóng kình, rút lại, đành chịu tan nát trước những tảng đá lễ nghi. Sự uất ức càng to, cái trở lực càng vững thì sự sầu khổ càng nặng nề. Thái hậu thở dài, ngắt mấy bông hoa thả xuống mặt hồ, nhìn mơ mộng ánh trăng tan ... Giữa lúc ấy, một bóng ngường bỗng xuất hiện gần bên Thái hậu, không biết lẻn đến tự bao giờ. – Thái hậu thưởng trăng một mình, sao ích kỷ thế? Giật mình quay lại, Thái hậu khẽ kêu: – A! Tướng công! Chẳng hay người ... Thủ Độ trả lời: – Tôi vào đã lâu, nhưng không lên tiếng vì tôi muốn bắt chợp Thái hậu giữa lúc mơ màng. Còn gì đẹp bằng một bà Hoàng hậu buồn tình! Thái hậu bẽn lẽn nhìn quanh, hai tên cung nữ đã lãng đâu mất cả. Thủ Độ hiểu ý: – Chúng nó đi rồi. Càng hay! Tôi muốn nói chuyện riêng với Hậu. Cách xưng hô khêu gợi ấy càng làm cho Thái hậu ngây ngất. Tuy là chị em, Thái hậu, trước sự khêu gợi của Thủ Độ, cảm thấy mình chỉ là một người đàn bà. – Tướng công có chuyện gì bí mật thế? – Chuyện Lý Chiêu Hoàng. – Làm sao? – Hậu đọc cái này xong rồi tôi sẽ kể cho mà nghe. Thái hậu tiếp lấy mảnh hoa tiên, giơ ra ánh trăng, khẽ đọc ... – Bài thơ tương tự này của ... – Chiêu Hoàng. – Ồ! Chiêu Hoàng yêu ai vậy? – Trần Cảnh. Thái hậu ngẩn ngơ: – Lại có chuyện ấy sao? – Hậu lấy làm lạ à? Trai gái đến thì, nào ai là gỗ đá? Thái hậu cúi nhìn mặt hồ, im lặng ... Thủ Độ lần khân: – Người ta nào phải giống vô tình, phải không Hậu? Thái hậu đáp câu hỏi bằng cặp mắt long lanh với một nụ cười. Xung quanh tiếng ve càng xôn xao, mùi hoa càng thấm thía. Thái hậu thấy cổ họng như thắt lại, hai thái dương đập mạnh, trái tim bồi hồi. Thủ Độ nhìn Thái hậu một cách say sưa: – Chúng nó yêu nhau, đầu đuôi chỉ tại tôi cả. – Tướng công nói gì, tôi không hiểu ... – Tôi đưa Trần Cảnh vào cung để hắn được gần gụi luôn với Chiêu Hoàng. Đến khi lửa gần rơm bén, tôi cấm tiệt không cho Trần Cảnh vào chầu nữa, thử lòng cô gái họ Lý xem sao thì quả nhiên chim khôn đã mắc lưới hồng? – Rồi Chiêu Hoàng gửi cho Trần Cảnh khúc tương tư này? – Không. Con gái hay giữ ý tứ lắm, nhất là một bà Công chúa. – Thế bài này, Tướng công? ... – Tôi bảo thị nữ lấy trộm của Chiêu Hoàng, sao lấy còn bản chính thì trả lại chỗ cũ để hắn khỏi ngờ vực. – Tướng công định thế nào? – Tôi sẽ dùng bài thơ của Chiêu Hoàng làm sợi tơ hồng xe hai trẻ với nhau. Khi Chiêu Hoàng đã hạ giá, tất phải nhường ngôi cho chồng, cho Trần Cảnh, cháu chúng ta! .... – Nghĩa là ta sẽ cướp ngôi nhà Lý một cách êm ái? – Chứ gì! – Tôi e Triều đình văn võ ... – Thây kệ chúng nó. Người ta lấy chồng, người ta nhường ngôi cho chồng, tự nhiên lắm. – Vẫn biết mặt ngoài như thế, song còn chỗ dụng ý của Tướng công, khỏi sao có người hiểu rõ. – Có hiểu rõ cũng chẳng đứa nào dám hé răng. Thiên hạ là của chung, ai khôn thì được, chẳng phải riêng gì họ Lý. – Cái ấy tùy Tướng công thôi, tôi thì ... – Phải, Hậu thì chỉ là một người đàn bà đáng ao ước thèm thuồng ... Thủ Độ vừa nói vừa tiến sát lại gần Thái hậu. Rất cảm động, những vẫn hình như sượng sùng. Thái hậu lùi lại phía sau. Thủ Độ cầm lấy tay và kéo Thái hậu vào lòng. Hai mặt giáp nhau, hai hơi thở nồng nàn pha lẫn ... – Hậu nhỉ, từ khi Huệ Tôn đi ở chùa, Hậu một mình trong chốn thâm cung lạnh lẽo, chắc buồn rầu lắm? ... Thái hậu trả lời như một cái máy: – Vâng, buồn lắm! .... Cuộc đời nhạt nhẽo vô cùng! ... – Thôi, Hậu cố nén ít lâu. Khi Trần Cảnh đã làm vua, ta sẽ làm thái sư Trượng phụ, bấy giờ sẽ đón Hậu sang hướng phủ để cùng chung phú quý, cùng hưởng ái ân, vui sướng biết chừng nào! Cái tương lai tốt đẹp, mà Thủ Độ phác họa ra bằng mấy lời êm ái nọ khiến cho Thái hậu đau lòng: – Không thể! .... Không thể sao được! .... Chúng ta không có quyền lấy nhau! .... – Tại sao? – Tại phong tục, tại lễ nghi ... – Hão huyền cả! – Lại còn tia mắt thiên hạ .... – Thiên hạ! .... Nếu cứ sợ thiên hạ mãi thì người ta còn mong gì được thỏa chính mình. Ta hiện nay cầm đầu muôn dân, nói ra là pháp luật, còn sợ gì những tiếng nhỏ to của phường chuột bọ. Chẳng nói gì mai kia ta lấy nhau, ngay hiện thời, nếu Hậu ưng, ta sẽ đêm đêm vào cung bạn bè cùng Hậu, lấy ân ái chống với nỗi lạnh lẽo can trường. – Ồ! Không! .... Đừng làm thế, tôi van! .... Thủ Độ ngả mình vào Thái hậu. Vầng trăng khuất lẫn sau mây. Trong cảnh lờ mờ ngào ngạt thơm tho của vườn ngự uyển, hai người cùng như ngây ngất vì cái tội ác gớm ghê nhưng êm ái, nhưng say sưa ... Một chiếc đèn lồng tự cửa vườn tiến vào. Hai người phải rời xa nhau mấy bước, chờ. Thị nữ bẩm: – Phía ngoài có một viên tướng từ Quý phủ sang đây báo việc cơ mật. Thủ Độ giật mình, đoán có sự lạ, vội truyền: – Cho vào. Viên tướng nọ chừng mới phóng ngựa từ xa đến vì, dưới ánh đèn, khuôn mặt ướt đẫm những mồ hôi, mũ giáp xô lệch. Quỳ xuống làm lễ Thái hậu xong, tướng ấy quay lại, nói: – Bẩm Tướng công , Trấn thủ Hồng Châu Đoàn Thượng hiện đã kép cờ làm phản, tự xưng làm Đông Hải Vương. Hắn phao ngôn sẽ đem quân về kinh ủng hộ nhà Lý. Thái hậu thất sắc nhìn em. Thủ Độ vẫn điềm tĩnh, tuy trong khóe mắt chàng thoáng qua một tia lửa hờn giận: – À! Quân này giỏi! Châu chấu toan đá xe! .... Được, cho ngươi hãy lui. Thái hậu hỏi: – Đoàn Thượng nào? Có phải viên thượng tướng của Huệ Tôn, vẫn nổi danh là Hạng Võ nước Nam? – Chính phải. Hắn ta quên ở làng Hồng Nhi, huyện Đường Hào tỉnh Hải Dương, vốn có sức khỏe vô địch. Mỗi khi lâm trận, hắn chỉ một đao một ngựa, tung hoành như vào chỗ vắng người. – Nếu vậy thì đáng ngại lắm! Thủ Độ vuốt râu, cười: – Nhưng làm quái gì những đồ hữu dũng vô mưu ấy! Ta chỉ dùng một mẹo nhỏ cũng xong. – Chắc đâu chỉ một mình Đoàn Thượng làm phản. Trung thần của nhà Lý thiếu gì. – Không cần. Ta bất chấp hết! .... Nghĩ ngợi một lát, Thủ Độ kết luận: – Nhưng, cơ sự đã thế này, ta không mau cướp ngôi nhà Lý không xong.