Tiểu Mãn thuê được nhà xưởng, suýt nữa anh không làm. Mùa đông ấm áp khiến cho nhiều xưởng may gia công áo lông vũ bị hẫng, kiếm không ra tiền chỉ còn nước đóng cửa. Các ông chủ xưởng may nhỏ không nói đóng cửa mà nói sang năm làm nghề khác.
Trong tình hình đó, Tiểu Mãn mở xưởng chẳng khác nào nhảy vào lửa, anh bàn với Vân Tài có mạo hiểm một phen hay không. Vân Tài bảo cứ đánh cược, nếu không phải là mùa đông ấm áp mở xưởng may chắc chắn kiếm được, cũng không phải năm nào mùa đông cũng ấm. “Người khác không làm, chúng ta làm, cơ hội càng nhiều, coi như đi trên vai người khác”. Đó là lý do để Vân Tài kiên trì.
Tiểu Mãn cắn răng, bảo theo ý vợ, cùng lắm lỗ vốn sẽ đi làm công cho người khác.
Quyết định như vậy không phải không có ý kiến của Tiểu Mãn, mà là nếm thử vị đắng. Mẹ Tiểu Mãn lấy tiền từ con gái con rể về, không mở xưởng may, liệu có trả lại tiền cho họ không? Khó lòng lắm mới kêu gọi được họ giúp đỡ, sợ không còn lần thứ hai. Nói thẳng ra là mở xưởng may, nếu dùng khoản tiền này làm việc khác là không thích hợp. Đối với Tiểu Mãn, lập công ty là làm liều, mũi tên bắn đi rồi không thể quay lại.
Lưu Giai Kì, Giám đốc công ty thời trang Hồng Vận là bạn của Tiểu Mãn, anh ta bảo đừng vội mua thiết bị, để ra giêng hãy tính. Sang tháng ba, tháng tư sang năm những ông chủ đóng cửa xưởng may sẽ bán thiết bị, máy khâu còn tám mươi phần trăm, máy vắt sổ, máy thùa khuyết chỉ cần một phần ba giá tiền là có thể mua được.
Lô hàng đầu tiên của Công ty thời trang Bạn Bè của Tiểu Mãn là của công ty Hồng Vận chuyển cho, đơn hàng ba nghìn chiếc áo xuất khẩu, rất may có chị họ của Vân Tài là Tố Trân nắm khâu chất lượng, quản lý công nhân, Tiểu Mãn vất vả giao hàng đúng thời hạn. Anh nhẩm tính lãi không nhiều. Giai Kì nói làm như thế là được rồi, coi như mở hàng gặp may. Anh ta nói trước, chỉ giúp một lần, lần sau sẽ do Tiểu Mãn tự đi tìm nguồn hàng.
Kiếm gạo đổ vào nồi là chuyện đau đầu. Gạo của Tiểu Mãn ở những công ty thời trang lớn, trong tay các công ty ngoại thương. Họ chỉ để hở kẽ răng vậy là Tiểu Mãn đủ no. Tiểu Mãn vừa vào nghề, không có liên hệ nghề nghiệp với họ, bản thân cũng không có kĩ thuật viên giỏi. Tố Trân giới thiệu một kĩ thuật viên vốn là trưởng phòng nghiệp vụ của xưởng thời trang thành phố Tứ Phương, lương hàng năm hai trăm nghìn, thuê kĩ thuật viên vừa vừa cũng phải bảy tám chục nghìn, kĩ thuật viên đã từng làm ở các xưởng, muốn đưa về cũng phải trả lương gấp bội. Tiểu Mãn nói mỗi năm kiếm được bảy tám chục nghìn là ơn trời lắm rồi, không dám bỏ khoản tiền ấy để thuê kĩ thuật viên.
Vân Tài nảy ra ý định mượn gà đẻ trứng, chị nghe nói nhân viên nghiệp vụ giấu các ông chủ tuồn đơn hàng ra ngoài, tìm được những người này có thể mất chút ít tiền để có đơn hàng. Giai Kì không đồng ý cách làm đó, anh nói làm chuyện khoét ngạch đào tường không bền, lại còn làm hư hỏng thanh danh.
Tiểu Mãn thuê năm chục công nhân, lương mười nghìn, mười hai nghìn mỗi năm, những công nhân này mỗi tháng được tạm ứng năm trăm đồng, chậm một ngày bị kêu ca, chậm hai ngày họ nghĩ đến chuyện bỏ đi nơi khác, chậm ba ngày những người này không chịu ở lại. Trong phân xưởng không có tiếng máy, Tiểu Mãn như kiến ngồi trên chảo nóng, đến kì phát lương cuối năm mỗi ngày có cảm giác dài như một năm, anh không có nhiều vốn lưu động, tiền gom góp ban đầu nay cũng đã dùng gần hết.
Giai Kì chi viện cho Tiểu Mãn, bảo Vân Tài đến bãi đỗ xe của Cát Hồng kiếm đơn hàng. Trong phòng chơi bài của bãi đỗ xe tụ tập các ông chủ lớn nhỏ của Trung tâm thời trang, họ chơi mạt chược, trao đổi tin tức với nhau.
Vân Tài đến đấy phục vụ trà nước cho các ông chủ, kết giao với nhiều người cùng nghề, Hữu Ngư là người Vân Tài làm quen rồi kéo anh ta đến trước mặt Tiểu Mãn. Tiểu Mãn kiếm được ở anh ta hai đơn hàng nhỏ, tuy không kiếm lời nhưng trong phân xưởng có tiếng máy chạy, công nhân có việc làm.
Tiểu Mãn muốn kiếm những đơn hàng lớn ở Hữu Ngư, Hữu Ngư đòi anh nộp năm chục nghìn tiền bảo lãnh. Tiểu Mãn đang có khó khăn, Hữu Ngư khuyên anh nên đi vay nặng lãi, vậy là có chuyện Tiểu Mãn vay tiền Hồ Bằng. Anh không nói với Vân Tài mình vay tiền Hồ Bằng, anh cảm thấy xấu hổ, đến hạn phải tìm mọi cách để có tiền trả cho Hồ Bằng.
Vân Tài như người đi làm, hàng ngày đến phòng chơi bài của bãi đỗ xe, làm “cái bóng” xem người khác chơi mạt chược, bản thân cũng ngứa tay. Người chơi bài có người đứng lên nghe điện thoại, vào nhà vệ sinh, Vân Tài ngồi vào thế chỗ, không ngờ chơi giúp thấy phấn khởi. Có người phát hiện Vân Tài chơi mạt chược rất giỏi, những lúc anh ta bận đều nhờ chị chơi thế chỗ. Tục ngữ có câu: vận may đến dễ như đổi tay, Vân Tài không bị sức ép được hay thua cho nên chị đánh rất xuất thần. Có lần chị ta thắng giúp người khác những hai chục nghìn. Tất nhiên chị cũng có phần, được chia tiền.
Hồi Vân Tài yêu Tiểu Mãn, chị bảo không chơi mạt chược nữa, lúc này chị chơi thay người khác, bất giác câu nói hồi xưa không còn. Lâu dần, chị quên hẳn câu nói của mình.
Hôm phát lương tháng sáu, Tiểu Mãn nói anh không thể tìm ra cách nào, bảo Vân Tài về vay nóng người nhà hoặc bạn bè ba chục nghìn đồng. Vân Tài chỉ vay được hai chục nghìn, bỗng quyết tâm đưa số tiền đến bãi đỗ xe chơi mạt chược. Rất may chị thắng hơn một chục nghìn, không những gom đủ tiền trả lương cho công nhân, trong tay còn có một khoản hơn hai nghìn.
Tiểu Mãn phụ trách tài vụ của công ty, tiền ít khi đến tay Vân Tài. Vân Tài từ sau ngày thắng bài, ngày nào cũng mong có tiền chơi vài ván, chị cảm thấy kĩ năng chơi bài là điều khỏi phải nói, gần đây vận may đến, chỉ cần ngồi vào chơi thể nào cũng thắng to. Những xưởng may nhỏ trong Trung tâm thời trang ít có người quản lý giỏi, các ông chủ thích xài tiền mặt, trông thấy tiền là sáng mắt, cảm thấy đấy mới là làm ăn. Tất nhiên, giao lưu tiền mặt rất dễ trốn thuế. Tiểu Mãn nhận được một khoản tiền gia công, khoản tiền này không phải qua ngân hàng và được tiêu hết ngay, anh bảo Vân Tài đưa hai chục nghìn đến ban quản lý Trung tâm thời trang nộp tiền điện.
Vân Tài cầm số tiền ấy không đi trả tiền điện mà đến chỗ chơi mạt chược, hôm ấy chị rất xui, hai chục nghìn thua sạch.
Hai hôm sau xưởng may bị cắt điện, Tiểu Mãn tìm nguyên nhân mới biết chưa thanh toán tiền điện. Anh vội tìm Vân Tài, gọi di động không sao gọi nổi.
Vân Tài không nhận điện chứng tỏ tình hình rất không hay, chị như lửa đốt đít chạy đi vay tiền để lấp lỗ hổng, nhưng không vay nổi. Buổi tối Tiểu Mãn về, chị đành nói thẳng với anh tiền chơi mạt chược bị thua sạch.
Tiểu Mãn giật mình hỏi chị: “Em đã thề không bao giờ chơi mạt chược rồi cơ mà? Tại sao nói lời không giữ lời? Chết một nỗi lại thua nhiều như thế!”.
Tiểu Mãn tức giận không còn cách nào, anh phải đi trình báo công an. Vân Tài lôi áo anh cầu xin, chị bảo làm như thế từ nay về sau không còn dám nhìn mặt ai trong Trung tâm thời trang này nữa. Chị đưa bàn tay quấn băng giấu sau lưng cho anh thấy, nói chị đã hối hận, bóc hết móng tay của mình.
Tiểu Mãn sợ hãi cầm bàn tay Vân Tài, tưởng như sắp nhảy lên. Vân Tài bảo vẫn chưa bóc hẳn, móng tay vẫn dính ở đấy. Tiểu Mãn lần lượt mở băng tay của Vân Tài thấy đầu ngón tay của chị chỉ bị cứa chút ít. Anh lặng lẽ chạy vào bếp, lấy dao ra, giữ tay chị: “Anh sẽ giúp em”.
Tiểu Mãn miệng nói, tay giơ cao con dao. Không ngờ Vân Tài không xin tha, lạnh lùng nói: “Anh chém đi!”.
Tiểu Mãn ném con dao lên mặt bàn, ngồi xuống đất, ôm mặt, không biết phải làm thế nào. Hôm sau, Vân Tài rất quyết tâm, nói: “Em còn chơi mạt chược nữa nhất định sẽ lao đầu vào xe”.
Tiểu Mãn nói: “Làm như vậy anh chỉ còn đường chết”.
Tiểu Mãn cảm thấy nguồn gốc tai họa ở bãi đỗ xe, anh tìm Cát Hồng nói mấy câu bực tức giận dữ, không trông mong gì ở chị, nhưng không ngờ Cát Hồng đóng cửa phòng chơi bài.
***
Hơn một giờ chiều, Vân Tài trông thấy mẹ Hồ Bằng đi ngoài phố, bà cầm cốc trà nóng, đi chơi mạt chược. Vân Tài thoáng xúc động, bốn giờ thằng Hâm tan học, nó học lớp sáu, tan học đúng giờ, nhân lúc bà mẹ Hồ Bằng chơi mạt chược, chị tranh thủ về thăm nhà cũ, thăm căn phòng của con, xem nó có bừa bãi như ổ chó trước đây không. Chị rất muốn thu xếp gọn gàng cho con, muốn làm một vài việc cụ thể.
Từ sau ngày thằng Hâm không ở với chị, cơ hội ấy đối với chị không còn. Mỗi lần nhớ con, chị đành đến cửa trường học chờ rồi đưa nó đi ăn KFC, đi siêu thị, hoặc đến những nơi nó thích đến. Những lúc đến với con Vân Tài bất giác muốn biết tình hình của Hồ Bằng. Thằng nhỏ rất quái, nó đòi bán chuyện. Lần trước nó ra giá hai trăm đồng, nó bảo nó biết nhiều chuyện quan trong về bố, Vân Tài không dám cho nó nhiều tiền, sợ nó làm chuyện bậy bạ, chỉ cho nó năm chục. Không đạt yêu cầu thằng nhỏ nhất quyết không nói ra chuyện quan trọng về bố.
Nó lớn lên trong cái gia đình như thế nhất định tâm lý cũng không lành mạnh, đó là tâm thái của những đứa trẻ có bố mẹ li dị. Cả hai cùng cảm thấy nợ con, muốn tốt với con, cuối cùng dẫn đến kết quả ngược lại. Vân Tài biết điều ấy, nhưng không biết phải làm thế nào. Thật tình Tiểu Mãn muốn đón thằng Hâm về để nó sống chung, nhưng vì phải lập xưởng may nên phải hoãn lại. Vì chuyện này mà Tiểu Mãn luôn cảm thấy có lỗi, Vân Tài tự đáy lòng rất cảm kích, cảm thấy anh là người đàn ông rộng lượng, chị định mai kia xưởng may hoạt động ổn định, có điều kiện sẽ đón con về.
Bốn giờ rưỡi, Vân Tài về chỗ ở cũ, thấy cửa khép hờ. Chị nghĩ thằng Hâm đã tan học về nhà, chị gọi “Hâm” rồi đẩy cửa bước vào. Không ngờ lại là Hồ Bằng, anh ngạc nhiên thấy Vân Tài.
Vân Tài lùi lại, đứng bên cửa, hỏi Hồ Bằng: “Tổ tông của anh có nhà không?”. Chị hỏi tổ tông tức là mẹ Hồ Bằng, Hồ Bằng lắc đầu. Chị bảo muốn vào thăm phòng riêng của thằng Hâm. Hồ Bằng ngập ngừng giây lát rồi nói: “Được thôi! Cô còn có chút lòng tốt”. Vân Tài đang định nói gì đó thì Hồ Bằng đã lôi chị vào nhà.
Vân Tài giật khỏi tay anh, chỉnh lại áo quần, cảnh cáo: “Anh không được động đến người tôi, tôi cũng có chân đi”. Chị vào phòng thằng con, quả nhiên căn phòng bừa bãi, lộn xộn. Chị cũng không phải là con người gọn gàng, nhưng thế này thật không thuận mắt, chị bảo Hồ Bằng lấy tấm khăn trải giường khác thay tấm khăn trải giường bẩn. Chị sắp xếp lại, để gọn bút mực, xếp sách vở thật ngăn nắp. Hồ Bằng đứng tựa cửa nhìn, thấy chị làm đã gần xong, anh nói một câu chọc tức: “Được người ta huấn luyện, làm cũng nhanh gọn đấy nhỉ”.
Vân Tài nhìn quanh, thấy có rất nhiều áo quần của Hồ Bằng thay ra chưa giặt, chị như phát hiện vùng đất mới, hỏi Hồ Bằng có phải anh đã về ở đây? Thấy anh không trả lời, chị nói: “Cái chị gái già của anh quấy rầy anh à? Ha ha…”
Hồ Bằng nói: “Cô bận tâm làm gì? Tôi ở đâu mặc tôi”.
Vân Tài “hừm” một tiếng tỏ ra bất cần. Hai người bắt đầu đấu khẩu, anh một câu chị một câu chĩa vào nhau.
Hồ Bằng nghiêm giọng: “Cô chơi mạt chược ít thôi, hãy giúp anh Mãn làm tốt công việc ở xưởng may, đừng nghĩ muốn phát tài phải nghèo khổ ba năm”.
Vân Tài bỏ những thứ cầm trên tay xuống, giận dữ nói: “Tôi chơi mạt chược mặc tôi, tôi nghèo mặc tôi, không liên quan gì đến anh, tôi sống theo cách của tôi. Tôi sẽ có trách nhiệm đối với tương lai thằng Hâm, tôi không khoác lác với nó, đối với nó thế nào…”
Hồ Bằng ngắt lời Vân Tài: “Phải rồi, cô không có trách nhiệm gì đối với con, tôi là người giám hộ, tôi nuôi dưỡng nó, điều này thì trong bản thỏa thuận li hôn đã ghi rõ, con không có quan hệ gì với cô, đề nghị cô từ nay về sau không đến đây nữa”.
Vân Tài cuống lên, chị biết Hồ Bằng nói được và làm được, chị không thể không đến thăm con. Khẩu khí của chị mềm hẳn lại, nói dù Hồ Bằng đối với chị thế nào thì chị vẫn tốt với thằng con, nó cũng là con của chị, chị nuôi nấng nó, chị là mẹ của nó.
Hồ Bằng được thể trách Vân Tài, anh nói chính chị đề xuất li hôn, bỏ cả chồng con, không có trách nhiệm với con. Vân Tài không dám chọc giận anh, chỉ im lặng nghe anh nói. Lúc anh không muốn nói gì nữa thì chị mới nhẹ nhàng như cầu xin: “Chúng ta đừng lớn tiếng cãi cọ nữa có được không, phải cùng nhau suy tính cho tương lai nó”.
Giọng Hồ Bằng cũng dịu lại: “Nói như vậy còn được. Tôi nói cô là bởi cô vẫn đánh mạt chược, gia đình chúng ta tan nát vì mạt chược, cô đừng nên đánh nữa”. Anh chỉ vào bàn tay Vân Tài đang băng bó tưởng như biết chuyện của chị.
Vân Tài tỏ ra xấu hổ, nói từ nay về sau sẽ không chơi mạt chược nữa, chị còn xin lỗi vì trước khi li hôn đã hiểu nhầm anh.
Trong trí nhớ của Hồ Bằng, Vân Tài chưa bao giờ có thái độ như thế đối với sai lầm của mình, trước đây chị biết mình sai nhưng không bao giờ tỏ ý hối hận, dù có thượng cẳng chân hạ cẳng tay với chị cũng không có tác dụng. Anh cho rằng Vân Tài đã biết hối hận, biết trước đây mình chơi mạt chược là sai, li hôn với anh là việc làm vội vã.
Thật ra không phải thế.
Có những người ngoảnh lại nhìn việc mình làm, nghĩ rằng mình tỉnh táo, thật ra vẫn chưa nhận rõ. Vân Tài tuyệt đối không chỉ vì chuyện Hồ Bằng đi báo công an chị chơi mạt chược mà li hôn. Vì có sự hiểu nhầm ấy, sau khi li hôn chị vô cùng ân hận, cảm thấy mình vội vã, nhưng sau khi Hồ Bằng lấy Oánh Oánh thì chị cũng bình tĩnh lại. Chỉ sau khi lấy Tiểu Mãn một con người đức độ, yêu chị, chăm sóc chị, khiến chị hiểu ra mình li hôn với Hồ Bằng là đúng. Chị thấy thực chất sự việc. Thái độ của chị lúc bấy giờ không phục Hồ Bằng, mà là vì thằng con. Vì chị xúc động và cần phải bảo vệ đối với sự việc làm chị mềm lòng nhất.
Hồ Bằng ôm chị, chị để yên. Chị ý thức được nếu Hồ Bằng tiến thêm một bước nữa chị sẽ đẩy anh ra.
Vân Tài thoáng chút rung động. Chị nói với Hồ Bằng chị xem thường chuyện đó, mong anh đừng làm chuyện lộn xộn, phải là con người biết suy nghĩ, biết kiếm tiền, để con được học hành, như vậy mới là người đàn ông.
Chị nói chị cũng đã tỉnh ngộ, cảm thấy mình ngu dốt đần độn. Bất kể Hồ Bằng có tin hay không, chị sẽ không chơi mạt chược nữa.
Nghe trong nhà có tiếng nói, Vân Tài nghĩ thằng Hâm đã về, chị ngó vào thì thấy mẹ Hồ Bằng, chị sợ, không nói gì nữa, bỏ đi.
Mẹ Hồ Bằng nghi ngờ nhìn theo bóng chị, chị chưa ra khỏi cửa bà đã nói với Hồ Bằng: “Anh nhớ điều này nhé, ngựa tốt không quay lại ăn cỏ thừa”.
Hồ Bằng bực mình, nhìn mẹ, anh bực mình nói mẹ đừng để ý đến những việc đó.
***
Ông Mâu lên làm Chủ tịch công đoàn Sở Tài nguyên, ông không ngờ mình được vào vị trí ấy.
Không ngoài suy đoán của Oánh Oánh, ông phó phòng mới điều về được lên chức chánh văn phòng, Hồ Bằng vẫn giẫm chân tại chỗ, vẫn chưa được vào hạng thư kí hành chính trung cấp, các phòng ban khác trong sở rất nhiều người được đề bạt, mỗi năm hai ba lần thông báo. Mỗi lần Hồ Bằng đi qua bảng thông báo đều làm ngơ, không nhìn. Anh định vị lại cho mình, không muốn làm gì sất.
Trong một đơn vị hành chính nếu ai không vươn lên sẽ chìm xuống, sẽ không còn ai để ý đến anh, bỏ mặc anh. Nếu người ấy làm việc được, trở thành gai nhọn, dù có nổi lên thì cũng không ai dám đụng đến. Anh ta không chỉ sống với mình mà còn chiếm phần hơn cho mình. Lý lẽ thật đơn giản, người cầu tiến là sứ Cảnh Đức, người không cầu tiến là gạch vỡ, không ai đụng đến.
Hồ Bằng làm viên gạch vỡ, nhưng anh bọc mình trong tờ giấy bóng kính đẹp đẽ. Anh làm hai việc ác độc nhẹ nhàng.
Việc thứ nhất, Hồ Bằng biết Sở tổ chức chiêu đãi một số người từ tỉnh về tại một khách sạn sang. Trước lúc tan tiệc anh vội đến bên quầy thanh toán kí hóa đơn giúp ông chánh văn phòng, hai bàn tiệc mất mười tám nghìn. Mấy hôm sau anh viết một bài đăng trên “Bản tin kiểm tra - kỉ luật”, phản ánh Sở Tài nguyên tăng cường công tác cần kiệm liêm chính, nghiêm cấm nhậu nhẹt chè chén, giảm bớt chi phí văn phòng. Ông Thai, Giám đốc sở liên hệ sự việc, tất nhiên biết Hồ Bằng định nói gì rồi. Ông chỉ còn biết tìm chánh văn phòng yêu cầu tăng cường quản lý giám sát, không để con dấu của sở đóng lung tung lên bản tin
Việc thứ hai là, không biết bằng cách nào Hồ Bằng quen thân với ông chủ cửa hàng ngay trước cửa nhà ông Giám đốc sở, cứ ba ngày hai lần đến đánh cờ với ông chủ cửa hàng, người nhà ông Giám đốc sở ra vào anh đều để ý. Một hôm, người của đơn vị dùng đất đến hỏi thăm nhà ông Giám đốc sở, Hồ Bằng dẫn anh ta đến tận nơi.
Ông Giám đốc tìm Hồ Bằng để nói chuyện, không nói gì khác, bảo anh suốt ngày chơi cờ không chịu phấn đấu vươn lên. Hồ Bằng nói, ở trong sở không còn vươn lên được nữa, ông là Giám đốc sở không chịu đề bạt tôi. Chuyện này không thể một mình ông nói là được. Hồ Bằng bảo, anh rất cố gắng, nhưng vì thi luật, nên không có thì giờ phấn đấu. Ông Giám đốc nói, chuyện này thì ông ủng hộ, trong sở đúng là còn thiếu người làm công tác luật pháp, nếu Hồ Bằng thi được bằng luật sư, sẽ điều anh lên phòng pháp chế của sở. Ông suy tính chu đáo cho Hồ Bằng, trước hết phải làm việc với ông Mâu, thủ trưởng cũ, nay là Chủ tịch công đoàn, để so sánh, công tác công đoàn có phần nhàn rỗi, tiện cho việc học tập.
Hồ Bằng suy nghĩ, đấy cũng là một cách. Ông Mâu hoan nghênh Hồ Bằng lên văn phòng công đoàn làm việc, như vậy coi như chuyển đổi văn phòng, thay đổi chức năng. Ông dặn dò Hồ Bằng, đừng gọi ông là Mâu chủ tịch, ba tiếng ấy gần với tên gọi Mao Chủ tịch lãnh tụ vĩ đại, sau này cứ gọi là bác Mâu.
Hồ Bằng khen ông Mâu tốt, sâu sắc. Ông Mâu lên làm công tác công đoàn cảm thấy lạnh lẽo, có người đến nói chuyện ông rất phấn khởi.
Điều làm Hồ Bằng bất ngờ đó là, ông Mâu nghiện nghiên cứu mạt chược. Hồ Bằng lên làm việc ở văn phòng công đoàn cứ ba ngày đánh cá thì hai ngày phơi lưới. Ông Mâu không khắt khe với anh, nhưng anh phải đến điểm danh, ông lôi anh vào nói chuyện mạt chược, khi cái hộp chuyện mở ra thì không thể nào đóng lại nổi, Hồ Bằng không thể nào thoát khỏi.
Một hôm, ông Mâu hỏi Hồ Bằng, tại sao người ta thích đánh mạt chược đến vậy?
Hồ Bằng nói, mạt chược rất vui, rất kích thích, khiến mọi người ngứa tay, ngứa lòng. Ông Mâu bảo anh nói cụ thể hơn. Hồ Bằng nói, chơi mạt chược giống như đánh đố, chưa biết câu đố cho nên rất hấp dẫn.
Chơi mạt chược có bốn người, trong tay mỗi người có mười ba quân bài, chỉ cần biết một phần ba, còn hai phần ba số quân bài chưa biết, người chơi bài đều chưa biết phúc hay họa, chỉ đoán mò, những nhân tố chưa biết sẽ giảm dần, nhưng dù người đó ù, số quân bài chưa công khai chứa đựng rất nhiều bí mật. Mỗi khi cầm bài, luôn luôn có người muốn biết bí mật quân bài trên tay người khác, nghiệm chứng phán đoán của mình, hoặc thản nhiên, hoặc thở dài, hoặc oán hận…
Người Trung Quốc thích đánh mạt chược có thể vì muốn tìm sự ổn định, yên bình trong cuộc sống, trong vui chơi truy tìm sự chuyển động để thỏa mãn sóng gió trong lòng.
Ông Mâu nói, phân tích mạt chược có liên quan đến hiên tình của loài người, chín mươi phần trăm lịch sử nhân loại là săn bắn và hái lượm. Chơi mạt chược có cái kích thích của săn bắn. Ông nói, tuy có nhiều người thích chơi mạt chược, nên có một người viết một cuốn sách bàn về mạt chược, ông bảo ông về hưu sẽ viết.
Hồ Bằng nói, bây giờ bác có thể bắt đầu được rồi, công đoàn không có việc gì bận, tên sách có thể là “Bàn về tính vô hạn và khả năng thao tác của mạt chược”, ông Mâu khen cái tên sách rất hay. Ông không biết rằng đấy là tên một bài viết của nhà văn Vương Cán, bài viết này rất phổ biến, ông càng không biết những điều Hồ Bằng nói với ông đều rút tỉa từ trong bài viết đó ra.
Nói về mạt chược ông Mâu rất say sưa, ông nảy ra ý nghĩ độc đáo tổ chức một cuộc thi mạt chược với danh nghĩa công đoàn, làm phong phú sinh hoạt ngoài giờ của cán bộ, công chức, đồng thời lấy ra ít tiền trong quĩ công đoàn để làm tiền thưởng. Hồ Bằng nói hoạt động này không ổn, ông Giám đốc sẽ không đồng ý, dù có tổ chức thì cũng không có người tham gia.
Ông Mâu vỗ đầu suy nghĩ, nói sở có lệnh cấm mạt chược, lệnh này hồi xưa do chính tay ông dự thảo. Chơi mạt chược không phải là chuyện tài năng, bản lĩnh, có giỏi đến đâu đi nữa thì cũng chẳng vẻ vang gì. Trước đây ông nghĩ chơi mạt chược sẽ tránh được những việc làm xấu, nhưng xem ra người chơi mạt chược phần đông theo phong trào, mất cả lập trường.
Chợt ông hào hứng nghĩ sang chuyện khác, ông bảo Hồ Bằng khó tiến bộ là vì ngoài cái biệt danh “Ma vương hỗn thế” còn vì anh giỏi mạt chược, có liên quan đến biệt danh ‘Vua mạt chược” của Sở tài nguyên.
Hồ Bằng không vui vì bị vạch trần điểm yếu, ngược lại anh nói ông Mâu lên làm công đoàn là vì không có chuyên môn, gần gũi với những người chơi mạt chược trong sở, anh làm như thật bảo Giám đốc sở khen ông là người “tinh thông mạt chược”.
Ông Mâu vội hỏi, Giám đốc còn phê bình gì ông nữa không.
Hồ Bằng nói: “Không, về mặt mạt chược cháu với bác phải là những người đồng bệnh tương liên mới phải”.
Ông Mâu nói: “Vậy là chúng ta phải xa mạt chược ra, trước mặt người khác anh không được nói việc tôi nghiên cứu mạt chược, mà tôi cũng không làm cái việc ấy nữa”.
Hồ Bằng nói: “Đúng vậy! Chúng ta cũng đừng đụng đến danh nghĩa công đoàn nữa, công đoàn là nhà của cán bộ, công nhân viên”.
***
Hữu Ngư nói, Xuyên Thanh bị bệnh tâm thần, đầu óc Cát Hồng cũng hỏng, đóng cửa phòng chơi bài đang sôi nổi, khiến mọi người mất đi một nơi giải trí.
Hồ Bằng khuyên Cát Hồng, Cát Hồng nói chị không thể làm hại mọi người, kiên quyết không mở lại phòng chơi bài, dù có ảnh hưởng đến sinh kế, dù có lỗ vốn chị cũng không mở lại. Hồ Bằng nói, người chơi mạt chược giỏi không chơi ở bãi đỗ xe, sẽ đi nơi khác, không ảnh hưởng gì đến họ. Cát Hồng rất cố chấp, bảo làm người phải giữ vững lập trường. Cát Hồng hỏi Hồ Bằng có thể giúp được không, chị vừa tuyển hai nhân viên từ xưởng may ra, chủ cũ nợ họ hai nghìn đồng tiền lương. Hồ Bằng bảo có thể giúp họ đến tòa án xin lệnh chi trả, hoặc trực tiếp khởi kiện, có điều phải trả cho anh chi phí đại diện. Hai cô gái nghe nói kiện ra tòa và phải nộp án phí, trả tiền cho người đại diện, liền nói không cần phải đòi tiền nữa. Cát Hồng thở dài, việc như vậy có rất nhiều ở các xưởng may, chỉ vì hai nghìn đồng mà kiện tụng ra tòa, cho dù có được kiện thì cũng không có điều kiện thi hành án, chỉ đục nước béo cò.
Các xưởng may nhỏ chây ỳ tiền lương công nhân là chuyện cơm bữa. Tiểu Mãn cũng nợ lương công nhân, hầu hết các xưởng may nhỏ đều nợ. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó, có xưởng là chuyện bất đắc dĩ, nhưng cũng phải loại trừ những ông chủ cố tình nợ lương công nhân.
Tiểu Mãn nợ lương công nhân từ tháng Tám đến nay, hai lô hàng anh nhận gia công cho Hữu Ngư đến nay vẫn chưa nhận được đồng nào. Từ sau ngày lập xưởng, anh đã vay khá nhiều của bạn bè, người thân, tuy nói hoàn trả đầy đủ nhưng tình người thì vẫn chưa trả. Anh không thể hỏi vay thêm nữa. Tiểu Mãn nợ lương công nhân nên cũng sợ gặp công nhân, ít xuống phân xưởng hơn trước, cảm thấy xấu hổ vô cùng.
Tiểu Mãn tìm Hữu Ngư đòi tiền gia công. Hữu Ngư nói lô hàng anh gia công có vấn đề về chất lượng, công ty ngoại thương ủy thác gia công khấu trừ vào tiền công, anh đang phải chi tiền để nhờ người giúp giải quyết sự việc. Hữu Ngư chửi thề cho Tiểu Mãn nghe, nếu anh đã nhận được tiền gia công thì như con chó, anh cũng nghèo kiết xác, phải hút thuốc lá Hồng Mai bốn đồng một bao. Tất nhiên Tiểu Mãn không tin lời ma mãnh ấy của Hữu Ngư, anh cũng ít công nhân, mà xưa nay không thiếu việc, tiền mua đơn hàng còn hơn cả tiền anh nhận gia công.
Tiểu Mãn hỏi Hữu Ngư, bên thuê anh gia công là ai. Hữu Ngư nói xa lắm, một công ty ngoại thương ở tận Thượng Hải, tưởng nói như vậy Tiểu Mãn sẽ hết cách. Không ngờ Tố Trân làm việc cho Tiểu Mãn lại là người quen của công ty ấy, khi chị làm kiểm tra chất lượng cho xưởng may Tứ Phương vẫn thường xuyên quan hệ với công ty ấy. Chỉ cần một cú điện thoại là có thể biết, lô hàng ấy không có vấn đề gì về chất lượng, tiền gia công cũng đã thanh toán hết.
Hữu Ngư ngoáy mũi chống cằm, đành phải trả phần lớn tiền gia công. Tiểu Mãn cũng nhận ra bộ mặt thật của Hữu Ngư, quyết tâm làm nốt việc còn lại sẽ không nhận thêm đơn hàng của anh ta nữa, không chịu để anh ta bóc lột
Đơn hàng Tiểu Mãn đang làm dở cũng là của công ty ngoại thương ở Thượng Hải, năm nghìn cái quần xuất khẩu.
Một ngày trước khi giao hàng Vân Tài phát hiện thiếu hai trăm cái quần. Tiểu Mãn nhìn hiện trường, thiếu hẳn hai kiện, chắc chắn có người lấy. Anh định báo công an ngay, Tố Trân ngăn lại, chị bảo anh không vội, có thể đã mất hàng, nhưng lần đầu gặp chuyện mất nhiều như thế, chắc hẳn ai đó gây rắc rối. Rất có thể điều tra tìm ra hàng, nhưng sẽ lỡ thời hạn giao hàng. Việc cấp tốc trước mắt là phải bổ sung đủ hàng, vì đối với hàng xuất khẩu thời gian giao hàng rất quan trọng, chậm giao hàng sẽ gây nên tổn thất khó lường, phải bồi thường vi phạm hợp đồng.
Nhưng bổ sung hàng không phải là chuyện dễ, không còn thời gian, không còn nguyên liệu. Nguyên liệu và phụ liệu của loại quần này do phía nước ngoài cung cấp, trên thị trường không có bán. Tố Trân gọi điện cho công ty ngoại thương ở Thượng Hải biết chuyện, đề nghị thông cảm và giúp đỡ. Công ty ngoại thương gặp chuyện này cũng đau đầu, cho thêm ba ngày, giúp chuẩn bị nguyên liệu, nhưng phải mua bằng tiền mặt.
Tố Trân lấy hai chục nghìn tiền của nhà lên Thượng Hải ngay trong đêm để mua nguyên liệu, Tiểu Mãn ở nhà tìm hàng bị mất trộm.
Anh thông báo với Hữu Ngư chuyện mất hàng. Hữu Ngư vừa nghe giật mình sợ hãi, bảo mất nhiều hàng như vậy là một lỗi lớn, tổn thất không sao đền nổi. Anh ta hỏi, do quản lý không cẩn thận nên đã đắc tội với ai đó hoặc vì nợ lương công nhân? Hữu Ngư nói, trong ngành may công nhân ăn cắp áo quần là chuyện thường tình, anh ta phân tích cho Tiểu Mãn thấy, có thể hàng được đem bán ở đâu rồi.
Tiểu Mãn thăm dò Hữu Ngư, bảo sẽ báo công an. Hữu Ngư không phản đối, anh nói kẻ ăn cắp sẽ hủy hàng, để hàng chìm sâu đáy biển. Tiểu Mãn nói anh sẽ cho người đi tìm, mất bao nhiêu tiền cũng phải thu hồi được số hàng đã mất.
Hữu Ngư nhắc nhở Tiểu Mãn, làm gì cũng phải theo qui luật, đừng cắt đứt con đường về sau. Tiểu Mãn nghe rồi cười, không nói với anh ta đã nhờ người lên công ty ngoại thương mua nguyên liệu để may bù mà làm ra vẻ bó tay, chuẩn bị bồi thường bằng tiền mặt.
Tiểu Mãn xuất thân là trưởng phòng bảo vệ nên có kinh nghiệm điều tra, anh quan sát kĩ hiện trường, phán đoán kẻ ăn cắp hàng của anh phải có tay trong, ít nhất có bốn người. Hai kiện hàng ném qua tường rào phía sau xưởng, hàng ra ngoài rồi phải dùng xe chuyển đến một nơi nào đó. Anh suy đoán, như vậy thời gian gây án diễn ra sau nửa đêm. Đêm khuya vắng vẻ nhất định không thể dùng xe có động cơ, dùng những loại như xích lô chở hàng cũng không thể chuyên chở dễ dàng ra khỏi Trung tâm thời trang, ban đêm trong Trung tâm thời trang có bảo vệ đi tuần.
Những nơi quanh đây là chỗ nào? Tiểu Mãn đến mấy xưởng may gần đấy để xem xét, cuối cùng mọi nghi ngờ đổ dồn vào Hữu Ngư. Xưởng may của Hữu Ngư gần với xưởng may của anh, hai ngày trước khi sự việc xảy ra, người ta thấy Triệu Kim Thần đồ đệ của Hữu Ngư đến quẩn quanh ở công ty.
Chỉ suy đoán và nghi ngờ cũng không đủ, phải có bằng chứng. Tiểu Mãn đến bãi đỗ xe của Cát Hồng xem sau hôm mất trộm có ai thuê xe tải nhỏ hay không. Kết quả phỏng đoán khiến Tiểu Mãn kinh ngạc, Kim Thần thuê xe chở từ xưởng của Hữu Ngư ra ba kiện hàng về nhà quê anh ta. Anh bị mất hai kiện, trong ba kiện này có của anh không? Tiểu Mãn vẫn không dám chắc.
Tiểu Mãn gọi người lái xe vào công ty, bảo anh ta nhìn những kiện hàng để ở phân xưởng. Người lái xe bảo có hai kiện giống như thế này, còn một kiện khác không giống. Tiểu Mãn đã rõ, có thể Kim Thần chơi trò mắt cá lẫn với ngọc trai. Anh ghi lời khai của lái xe, người lái xe được thưởng hai trăm đồng công và tiền bảo mật.
Đúng ngày giao hàng, Hữu Ngư gọi rất nhiều cuộc điện thoại hỏi xem hàng đã xong chưa. Tiểu Mãn đã tính toán, Tố Trân đưa nguyên liệu từ Thượng Hải về anh tổ chức cho công nhân làm cả đêm, theo tiến độ vẫn kịp với thời gian công ty ở Thượng Hải cho phép. Tiểu Mãn làm ra vẻ nhận lỗi với Hữu Ngư, trông thật đáng thương.
Sáng sớm hôm sau Hữu Ngư gọi điện đến, bảo đã tìm thấy hàng.
Hữu Ngư dẫn Tiểu Mãn đi xem hai kiện hàng, bảo kẻ ăn cặp gọi điện nặc danh đến đòi chuộc hai chục nghìn. “Tôi là ai mà phải chịu hắn? Tôi bảo với hắn đã trình báo công an rồi, chuẩn bị cho hắn vào tù. Đặt máy xuống chừng mười lăm phút sau, bảo vệ ở cửa báo cho biết, có kẻ ném xuống hai kiện hàng rồi bỏ chạy”. Hữu Ngư nhìn Tiểu Mãn rồi nói tiếp: “Thật may, coi như tìm lại được hàng đã mất. Nhưng mà, thời gian giao hàng bị trễ, bên anh có quan hệ với công ty ở Thượng Hải, có thể nói với họ một tiếng, làm tôi mất tín nhiệm, tổn thất của tôi lớn quá…”
Trong sự hợp tác giữa Tiểu Mãn và Hữu Ngư, anh nghe Hữu Ngư nói nhiều đến “tổn thất quá lớn”…Hữu Ngư lấy làm lạ vì Tiểu Mãn không tỏ ra phấn khởi, càng không có một lời cảm ơn đối với anh ta.
Tiểu Mãn nói, hàng đã tìm thấy và cũng không có chuyện quá hạn, vì đã mua nguyên liệu của công ty ở Thượng Hải, đồng thời cũng được gia hạn. Hữu Ngư ngớ ra, nhưng phản ứng rất nhanh: “Vậy thì tốt, vậy thì tốt! Vẹn cả đôi đường!”
Tiểu Mãn nói: “Nhưng tôi thì không vẹn cả đôi đường, tổn thất của tôi quá lớn. Hàng đã được đền bù, tôi chẳng có gì phải phiền lòng, hai kiện hàng này tôi phải đem đến trình báo với công an”.
Hữu Ngư ấp úng: “Có cần phải thế không?”. Tiểu Mãn nói cần phải thế, vì anh biết ai đã ăn cắp.
Hữu Ngư hỏi ai, Tiểu Mãn chỉ vào Kim Thần đang đứng sau lưng anh ta. Hữu Ngư nói: “Làm gì có chuyện, là bạn bè với nhau, cậu Thần rất tốt với anh, anh đổ oan cho ai chứ đừng đổ oan cho cậu ấy”.
Tiểu Mãn nói rõ sự việc, Hữu Ngư không tin, bảo Tiểu Mãn mượn cớ đổ oan, không có căn cứ. Nhưng Kim Thần làm ra vẻ mạnh dạn chỉ thẳng Tiểu Mãn, nói đổ tội cho người khác phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Tiểu Mãn nói với Kim Thần: “Anh đừng quên tôi vốn là trưởng phòng bảo vệ, tôi nói vậy là có đủ nhân chứng vật chứng. Trong phân xưởng của tôi có gắn ca-mê-ra, tôi có thể giao cho công an băng ghi hình”.
Vừa nghe, Hữu Ngư bỗng thất sắc, mặt Kim Thần lúc đỏ lúc tái.
Tiểu Mãn vỗ vai Kim Thần: “Anh quá đáng lắm, lấy hàng của tôi coi như không có chuyện gì, nhưng còn lấy thêm của ông chủ anh một kiện, anh thuê xe chở về nhà ba kiện, đúng không?”
Hữu Ngư đập bàn, hỏi Kim Thần: “Đúng vậy không?”.
Kim Thần không nói gì, Hữu Ngư nói: “Vậy là đúng rồi chứ?”. Anh ta xông đến cho Kim Thần một cái tát. Kim Thần ôm mặt, không nói gì. Hữu Ngư tức giận, chỉ vào mặt Kim Thần, chửi toáng lên. Hữu Ngư chửi đã mệt mới cho Kim Thần đi, còn đe không tha tội, đòi lột da anh ta.
Tiểu Mãn như đang xem trò, ngồi cười. Kim Thần đi rồi anh nói anh phải về. Hữu Ngư lôi anh lại, bàn bạc cách xử lý chuyện này. Tiểu Mãn nói không có vấn đề gì, ai ốm người ấy uống thuốc.
Hữu Ngư làm mình như người tốt, nói anh không thể để Kim Thần như thế, thật không ngờ. Anh cho rằng Kim Thần làm như vậy vì ghen tị với công ty của Tiểu Mãn đang lên. Anh nói, Kim Thần vốn thật thà, nếu biết anh ta hư đốn đâu có thể để Tiểu Mãn có cớ? Anh ta mong Tiểu Mãn rộng lòng tha thứ cho Kim Thần. Tiểu Mãn chưa thể đồng ý một cách nhẹ nhàng.
Về đến công ty, Tiểu Mãn chưa kịp kể lại chuyện cho Vân Tài nghe, chị đã nói ngay, đơn hàng này lỗ to, sẽ làm như các nhà may khác bảo bên ủy thác đem tiền đến lấy hàng.
Cái gọi là đem tiền đến lấy hàng là cách làm của những xưởng may nhỏ bị thua lỗ, giữ hàng, đòi bên gia công đáp ứng yêu cầu lợi ích, làm như vậy cũng hơi quá đáng. Các công ty ngoại thương bị ép vì thời gian giao hàng, buộc phải chấp nhận. Những chuyện như vậy có rất nhiều trong ngành may gia công, họ cũng khó khăn, có được đơn hàng bị nhiều tầng sức ép, những là chất lượng sản phẩm không đạt, không đủ vốn… Phải chăng những xưởng may ấy bị dồn ép không còn lối thoát, không nghĩ đến chữ tín, thậm chí lừa dối không nghĩ đến danh dự, kết quả của vòng tuần hoàn ác tính càng nặng càng không còn việc làm, đồng thời phá đổ hình ảnh của Trung tâm thời trang.
Tất nhiên Tiểu Mãn không làm như thế, anh nói với Vân Tài chuyện gặp Hữu Ngư vừa rồi, nói không thắng nhưng cũng đừng nên làm như thế.
Buổi tối, Hữu Ngư mời Tiểu Mãn ăn cơm, bàn nhau giải quyết chuyện Kim Thần. Tiểu Mãn học cách nói của Hữu Ngư: “Tổn thất của tôi lớn lắm…”
Cuối cùng Hữu Ngư đồng ý bồi thường tổn thất cho Tiểu Mãn, thanh toán tiền gia công, trả luôn cả năm chục nghìn tiền bảo lãnh ban đầu cho anh.
Hữu Ngư nói mình chịu tội hộ người khác, giận dỗi nghiến răng nghiến lợi: “Những tổn thất này, tiền này là của tôi không thiếu một đồng, phải để thằng Thần nhận, sẽ trừ vào lương của hắn ta”.
Tiểu Mãn trong họa có phúc, sự việc được giải quyết không nói làm gì, hành động đền bù hàng khiến công ty ngoại thương ở Thượng Hải cảm thấy cái xưởng may nhỏ này giữ được chữ tín, làm việc vững chắc, có Tố Trân nắm khâu kiểm tra, chất lượng không có vấn đề gì, họ trực tiếp làm ăn với Công ty Bạn Bè của Tiểu Mãn.
Tiểu Mãn vẫn đau đầu.
Trước đây kiếm gạo cho vào nồi, bây giờ có gạo rồi nhưng nồi không đủ dùng. Mở rộng sản xuất, không đủ vốn là một vấn đề lớn.
***
Hữu Ngư sau chuyện với Tiểu Mãn coi như ăn phải quả đắng.
Tiểu Mãn không làm nghiệp vụ của anh nữa, anh không còn thì giờ đâu để trả thù. Công ty ở Thượng Hải kia càng ngày càng giao ít việc cho Hữu Ngư, công việc dần dần chuyển sang tay Tiểu Mãn. Hữu Ngư không thể chịu nổi, gửi cho công ty ở Thượng Hải một lá thư nặc danh, vạch trần chuyện Tiểu Mãn mua đơn hàng, mua chuộc nhân viên nghiệp vụ. Thư gửi đi nhưng không có tác dụng, công việc của Tiểu Mãn vẫn bình thường, không những thế còn thêm mấy khách hàng khác đều là những công ty ngoại thương và các hãng thời trang nổi tiếng.
Tiểu Mãn làm được như thế bởi anh có một tuyệt chiêu, để Hữu Ngư biết không thể xem thường những nhân viên kĩ thuật từ xưởng may nhà nước ra. Tiểu Mãn viết thư bảo đảm với Giám đốc các công ty có quan hệ, bảo đảm chất lượng, bảo đảm không bị xà xẻo. Về khoản bảo đảm liêm khiết anh ghi thật cụ thể, tuyệt đối không khấu trừ, không cho riêng nhân viên nghiệp vụ tiền, lấy năm mươi phần trăm tiền gia công để làm tiền bảo lãnh các yêu cầu ghi trong hợp đồng. Những công ty lớn gia công áo quần cho các xưởng may nhỏ đều không yên tâm ở hai điểm đó, coi như Tiểu Mãn cho khách hàng uống thuốc trợ tim.
Về điểm này Hữu Ngư không bằng Tiểu Mãn, anh ta nhớ đến Hồ Bằng. Quan hệ giữa Hồ Bằng và Tiểu Mãn rất ít, trước mặt thì nhận là họ hàng, về sau anh ta tìm hiểu thì ra không phải. Theo Hữu Ngư, Tiểu Mãn lấy Vân Tài làm vợ, Hồ Bằng phải thù hận mới đúng.
Hữu Ngư tìm gặp Hồ Bằng, muốn lợi dụng anh. Anh ta hỏi Hồ Bằng, Trung tâm thời trang là cái mỏ vàng, tại sao không đến đấy kiếm chác? Hồ Bằng đành nói, phát tài cũng có số. Hữu Ngư cười: “Số với má gì, phải liều. Thời buổi này những kẻ nhát gan chỉ chết đói, chỉ có kẻ bạo gan là sống nổi”.
Hồ Bằng không phải không muốn phát tài mà là không gặp thời. Lấy Oánh Oánh không những chất lượng cuộc sống được nâng cao mà còn khiến anh cảm thấy mình bước vào tầng lớp trung lưu. Oánh Oánh cho anh giấc mộng hoàng kim, nay tưởng chừng trở về với tầng sinh hoạt xưa cũ, dựa vào đồng lương có hạn và khoản kiếm ngoài lúc có lúc không. Oánh Oánh cho anh biết mặc hàng hiệu, hút thuốc ngon, được hưởng cuộc sống nhàn tản, quen sung sướng, bây giờ sống khổ không quen, cũng không hạ thấp tiêu chuẩn sống. Anh dùng số tiền sau khi li hôn để sống như hồi xưa, nhưng rồi miệng ăn sơn long núi lở, rất nhanh chóng đi đến cùng kiệt.
Sau ngày li hôn, tâm tư Hồ Bằng để cả ở chuyện tiền nong, Tiểu Mãn cũng tạo cho anh một áp lực lớn. Nếu cuộc sống của anh không bằng anh công nhân thất nghiệp nay là chồng của người vợ cũ, quả tình làm anh không thể chịu nổi. Xem ra, xưởng may của Tiểu Mãn làm ăn khấm khá, nếu không Vân Tài không dám chế giễu anh, không đến nỗi thẳng thắn khuyên răn anh.
Trong kì nghỉ Quốc khánh, Tiểu Mãn và Vân Tài lên Thượng Hải thăm khách hàng, đưa thằng Hâm cùng đi chơi. Thằng Hâm được thấy sông Hoàng Phố, phố Bờ Sông, phố Nam Kinh tầm mắt được mở rộng, luôn mồm khoe với Hồ Bằng chuyến đi Thượng Hải, lúc nào cũng gọi Tiểu Mãn là Giám đốc. Trước mặt con, anh ta tỏ ra sĩ diện, bảo nếu có thời gian sẽ đưa nó đi Hồng Công và Singapore, Malaysia, Thái Lan chơi một chuyến. Thằng con hỏi có thời gian có phải chờ có tiền không? Hồ Bằng cau mày: “Bố có thừa tiền!”. Thằng con nói: “Vậy bố đưa con đi Mĩ, đến Las Vegas xem đánh bạc”. Tiền quả là chuyện lớn, phải chi dùng cho bản thân, thằng con mỗi ngày một lớn khôn, mỗi ngày phải chi nhiều tiền hơn. Anh hỏi Hữu Ngư, làm thế nào để kiếm chác trong cái mỏ vàng Trung tâm thời trang
Hữu Ngư nói, gần đây Tiểu Mãn làm ăn khá lắm, có điều thiếu vốn, anh bảo Hồ Bằng hỏi Tiểu Mãn xem có cần vay không. Hồ Bằng hỏi như vậy là ý làm sao, Hữu Ngư nói cho Tiểu Mãn vay tiền, tiền sẽ đẻ ra tiền, đẻ ra thật nhiều, đẻ thật nhanh. Hồ Bằng nghe nói vậy, lòng những khấp khởi.
Tiểu Mãn vay tiền Hồ Bằng là chuyện về sau, Hữu Ngư còn giới thiệu với Hồ Bằng hai chủ xưởng may cần vay tiền. Hai xưởng này làm ăn không tốt lắm, Hồ Bằng không đồng ý cho vay, anh không muốn lấy những đồng tiền ít ỏi của mình ra làm chuyện phiêu lưu mạo hiểm. Ở thành phố Tứ Phương này có đến hơn bảy trăm xưởng may lớn nhỏ. Chủ xưởng may nhỏ nợ lương công nhân, lấy hết tiền gia công rồi chuồn thẳng không phải chỉ một vài xưởng. Tuy nói là xưởng may, nhưng thiết bị đơn giản, không có bao nhiêu tài sản cố định, đó là nguyên nhân để các ông chủ xưởng đóng cửa một cách dễ dàng. Nhẹ dạ cho những vị làm ăn chẳng ra gì vay tiền, cuối cùng mất cả chì lẫn chài. Từ rất lâu, Hồ Bằng mong Tiểu Mãn hỏi vay tiền, thà rằng lấy lãi thấp một chút hoặc không cần lãi cũng được. Vì Hồ Bằng thấy cho Tiểu Mãn vay tiền là một cách cứu viện, cho anh vay là một cách giúp đỡ, cứu anh trong nguy nan. Với lại, quan hệ hai người như vậy Tiểu Mãn sẽ không đến nỗi không hoàn trả, không có gì phải lo lắng.
Đúng là Tiểu Mãn đang gặp khó, Hồ Bằng chỉ gọi điện hỏi anh gần đây làm ăn ra sao, anh liền hẹn Hồ Bằng đi ăn cơm, bảo có việc cần bàn.
Số tiền Tiểu Mãn định vay thật bất ngờ đối với Hồ Bằng, anh muốn vay năm trăm nghìn, cần gấp một trăm nghìn làm vốn lưu động, chừng vài ba tháng sau vay thêm bốn trăm nghìn để mở rộng sản xuất cho kế hoạch sang năm.
Tiểu Mãn nói, tình hình sản xuất tương đối khá, trước mắt mùa làm ăn sắp đến, cần có tiền để chuẩn bị áo lông vũ cho mùa đông sang năm, sau đấy mọi chuyện sẽ dễ chịu hơn. Hồ Bằng bảo trong tay anh không có nhiều tiền như vậy, anh sẽ nghĩ cách giúp đỡ.
Hai hôm sau Hồ Bằng nói với Tiểu Mãn đã có cách: “Nước sông luộc cá sông”, mượn tiền rỗi rãi trong công nhân.
Tiểu Mãn nghe vội lắc đầu, như thế không được. Anh không thể nợ lương công nhân, càng không thể nói vay tiền công nhân. Hồ Bằng bảo, Tiểu Mãn không cần lộ diện. Anh không hiểu Hồ Bằng định dùng phép gì, bảo anh nói rõ xem liệu có ổn không.
Hồ Bằng nói, xưởng của anh theo chế độ công ty cổ phần rất nên huy động vốn trên thị trường, anh góp vốn hai trăm nghìn, trở thành cổ đông, sau đấy thiết lập “Quĩ hỗ trợ doanh nghiệp”, mỗi công nhân có thể mua một cổ phiếu “quĩ hỗ trợ”, mỗi cổ phiếu hai nghìn đồng, lãi suất mỗi tháng một hào, khoản lãi này sẽ do Tiểu Mãn bí mật chi trả, nửa năm sau cho thêm lãi suất mỗi tháng hai xu, không cần phải chia lợi tức.
Sợ Tiểu Mãn không hiểu, Hồ Bằng giải thích: “Cái lợi của anh ở chỗ mất một hào mà có vốn, bây giờ cho vay một hào rưỡi cho đến hai hào, nửa năm sau anh mới phải trả hai xu lợi tức, cũng chỉ một hào hai xu mà có tiền dùng”.
Nghe Hồ Bằng nói tưởng chừng anh được lợi lớn, nhưng lừa dối công nhân là chuyện anh không thể làm.
Hồ Bằng bảo đây không phải là chuyện lừa dối, mà là đẹp cả đôi đường. Cải cách, thay đổi của nhà nước thực chất là vận dụng phương pháp mới để giải quyết vấn đề.
Tiểu Mãn nói: “Anh chịu trách nhiệm trước công nhân, đừng để họ chịu thiệt”. Hồ Bằng giải thích: “Người chịu thiệt trước hết là tôi, không phải là công nhân. Tôi gánh chịu mạo hiểm, quan trọng hơn, anh không phải chịu trách nhiệm đối với tôi. Hơn nữa, hai nghìn đồng liệu công nhân chịu thiệt bao nhiêu?”. Tiểu Mãn chưa đồng ý ngay với Hồ Bằng, bảo anh phải tính toán lại. Tiểu Mãn về kể với Vân Tài ý kiến của Hồ Bằng, Vân Tài khen cách ấy tốt đấy, nhưng tại sao mình không đứng ra làm mà đi mượn gà đẻ trứng?
Tiểu Mãn băn khoăn, anh cũng đã nghĩ đến cách đó, sợ công nhân nghi ngờ đấy là biến tướng của chuyện nợ lương. Hồ Bằng đứng ra với anh cho rằng đấy là nhà đầu tư, dù sao thì cũng là người ngoài. Anh ta làm việc ở cơ quan hành chính, có thu nhập cố định, cổ vũ mọi người đầu tư nghe ra có sức thuyết phục hơn.
Vân Tài không muốn Tiểu Mãn hợp tác với Hồ Bằng. Tiểu Mãn hỏi tại sao, chị nói cũng không rõ, dù sao thì cũng cảm thấy không yên tâm. Tiểu Mãn nói anh cũng không yên tâm, không phải sợ Hồ Bằng là chồng cũ của Vân Tài, mà làm như thế này coi như cùng hợp tác với Hồ Bằng. Anh sợ xảy ra những chuyện ngoài ý muốn, anh vẫn nghĩ con người Hồ Bằng không như mình. Vân Tài nói, trông vậy thôi, chính Hồ Bằng là con người nhát gan, chơi mạt chược rất giỏi nhưng cho rằng mình không gặp may, kiên quyết không chơi, sợ thua, không chịu nổi thua. Vì cần tiền gấp, Tiểu Mãn không còn cách nào khác. Từ ngày lên làm ông chủ, buồn nhất là thiếu vốn, lúc phát lương cho công nhân rất buồn, nộp tiền điện rất buồn, chi tiêu hàng ngày cũng rất buồn. Trước ngày mở xưởng, Lưu Giai Kì là bạn cũ nói với anh, làm ông chủ nhỏ phải biết chịu đựng, bây giờ nhìn lại phải chịu khổ, khi đã chịu đựng rồi không sao bỏ nổi.
Tiểu Mãn mở hội nghị công nhân viên chức, anh giới thiệu Hồ Bằng với mọi người. Hồ Bằng nói, anh là một cổ đông mời mọi người cùng làm cổ đông, làm thế nào? Tức là cùng lập Quĩ hỗ trợ doanh nghiệp.
“Quĩ hỗ trợ sẽ đem lại lợi ích đó là, mọi người cùng làm một chủ nhân nhỏ, cùng được chia lãi. Dù thế nào anh chị em vẫn có thu hoạch, rủi ro thuộc về tôi. Tôi không phải là ngốc, tôi đã thấy xưởng của anh Mãn đây sẽ có ngày phất lên…”. Tiểu Mãn thấy tài nói của Hồ Bằng gây xúc động rất ít công nhân. Nhiều người muốn tham gia đã nêu nhiều câu hỏi cho Hồ Bằng, anh vỗ ngực thùm thụp. Tiểu Mãn không biết có bao nhiêu người tham gia, nhưng Hồ Bằng đưa ngay cho anh một trăm nghìn. Hồ Bằng bảo anh viết phiếu thu, chứng tỏ đã thu được của Quĩ hỗ trợ, trong phiếu không ghi rõ lợi tức, Hồ Bằng nói rất tin ở Tiểu Mãn, chỉ cần hiệp định quân tử là đủ. Tiểu Mãn thận trọng, anh tìm một công nhân tham gia quĩ, nhìn tờ giấy Hồ Bằng viết cho cô. Phiếu thu Hồ Bằng viết rất đúng qui tắc, ghi rõ danh mục quĩ hỗ trợ, lãi suất hàng tháng không dưới mười phần trăm, tháng nào thanh toán luôn tháng đó. Sau một tháng, Tiểu Mãn đưa cho Hồ Bằng mười nghìn đồng lãi suất (thực chất là lợi tức), Hồ Bằng khẳng định sẽ chuyển cho công nhân tham gia quĩ. Có một công nhân tìm đến Tiểu Mãn nhờ giúp tiếp xúc với Hồ Bằng, cô ta mua mấy cổ phần.
Hồ Bằng không đồng ý, Tiểu Mãn đề nghị anh cũng không đồng ý. Mỗi người chỉ được mua một cổ phần. Những người lúc đầu chưa mua, nay tranh nhau mua. Mấy hôm nay trong phân xưởng ồn ào bàn tán chuyện này, những người có thể mua đều đã mua được.
Tiểu Mãn nghĩ, chuyện này hoặc giống như Hồ Bằng nói vẹn cả đôi đường, giải quyết khó khăn thiếu vốn, công nhân cũng có lợi. Tiểu Mãn yên tâm vì đã đáp ứng được mong mỏi của công nhân.
Hồ Bằng nói, bốn trăm nghìn Tiểu Mãn cần lúc nào cũng sẵn sàng, Tiểu Mãn ngạc nhiên, anh chưa cầm tiền ngay, vì không thể trả nổi lãi suất. Nhưng khoản tiền này trong tay Hồ Bằng cũng không ổn, anh cũng phải trả lãi suất. Hồ Bằng bảo anh đã có cách.
Hữu Ngư có lần nói với Hồ Bằng, trong Trung tâm thời trang lãi suất một hào hai xu có bao nhiêu anh lấy bấy nhiêu, hễ có tiền là có người tranh nhau vay. Anh giới thiệu cho Hồ Bằng mấy xưởng may đang cần vay, Hồ Bằng cho vay với lãi suất từ một hào rưỡi cho đến hai hào. Vì trong tay có nhiều tiền, Hồ Bằng mạnh dạn hơn, không đắn đo trước sau như mọi khi. Theo anh nói, anh đã nới rộng chính sách.
Người yêu cầu được tham gia quĩ hỗ trợ ngày một nhiều, công nhân của các xưởng may khác cũng nhờ người để được tham gia. Hồ Bằng vẫn kiên trì mỗi người chỉ được mua một cổ phần, như vậy người mua rất đông. Dùng hết hai chục cuốn phiếu thu, Hồ Bằng thực thi quản lý số hóa, cứ năm chục người thành một nhóm, hoặc lấy tên xưởng làm đơn vị, đến kì anh sẽ chỉ định tổ trưởng hoặc người phụ trách phát tiền lãi.
Dùng người ngoài không đủ tin, Hai Hiến người bà con ở quê hồi Văn Hòa bị cách li rất được việc, người cũng nhanh nhẹn, Hồ Bằng khuyên Hai Hiến hãy tạm nghỉ buôn bán để giúp anh làm một số khoản thu và chi lãi.
Ngoài xã hội cũng có một số người tham gia quỹ hỗ trợ, điều này Hồ Bằng không muốn nhưng không có cách nào ngăn cản. Tháng nào cũng chia lãi, tháng nào cũng có lãi là sự hấp dẫn đối với bất cứ ai. Hai nghìn đồng làm gì để mỗi năm được gấp đôi, nhưng mua cổ phần quĩ hỗ trợ mỗi năm được lãi những hai nghìn bốn trăm đồng. Đấy không phải là cái bánh vẽ, là cái bánh rất thật, mỗi tháng cắt ra một miếng bánh thơm ngon.
Tiểu Mãn hỏi riêng Hồ Bằng, quĩ hỗ trợ có điều gì rắc rối không? Hồ Bằng cảm thấy quĩ này vẫn vận động bình thường, cho các xưởng may vay đều khấu trừ lãi trước, trừ Tiểu Mãn. Cho vay một trăm nghìn hai tháng lợi tức được bốn chục nghìn, viết giấy vay một trăm nghìn nhưng chỉ được cầm sáu chục nghìn. Một vào một ra trừ không gian lợi nhuận năm xu cho đến một hào, còn có một tháng quay vòng, một tháng sau mới trả lãi cho người tham gia quĩ.
Nhưng cũng có khó khăn, người ngoài xưởng may tìm đến Hồ Bằng, bà Thai vợ ông Giám đốc sở, không kẽ hở nào không chui lọt, bà tìm đến Hồ Bằng, bỏ ra sáu chục nghìn để mua ba mươi suất. Hồ Bằng không biết bà mò đâu ra tin tức, buộc anh phải giải thích. Bà Thai thông cảm với anh, bảo Hồ Bằng chỉ giúp bạn, giúp Tiểu Mãn huy động vốn. Bà còn nói bà giấu chồng lấy tiền mạt chược không cho chồng biết. Hồ Bằng bất đắc dĩ cầm tiền của bà ta, đây là mức cao nhất trong quĩ hỗ trợ.
Mùa đông năm 2006 ấm áp, những xưởng may nhỏ trông chờ gia công áo lông vũ bị một đòn chí mạng.
Suốt mùa đông không có ngày nào rét buốt, không có gió bấc gào rú, nắng ấm chiếu lên người, các ông chủ xưởng may nhỏ cảm thấy như kim châm vào lưng.
Tiểu Mãn không chết đói vì có hợp đồng gia công sản phẩm cho công ty ngoại thương, coi như tạm ổn, Dẫu vậy anh vẫn có kế hoạch mở rộng sản xuất cho năm sau.
Công ty thời trang Hồng Vận của Giai Kì tung ra thị trường đồ nữ công sở thân dài tay ngắn rất được hoan nghênh, thương hiệu “Ha nam ha nữ” đã có tiếng trên thị trường. Tiểu Mãn cũng muốn có thương hiệu riêng, cảm thấy đấy là con đường tất yếu của ngành thời trang, anh tìm người thiết kế thương hiệu sản phẩm và LOGO.
Hồ Bằng rất ít khi xuất hiện trong Trung tâm thời trang, Tiểu Mãn biết anh đang thu gọn tiền nong, không dễ dàng cho các ông chủ xưởng may nhỏ vay vốn, anh còn thuê mấy người đi đòi nợ. Có không ít xưởng may nhỏ đóng cửa, chủ trốn nợ bỏ chạy, Tiểu Mãn toát mồ hôi cho Hồ Bằng, không biết những xưởng kia có nợ anh không.
Tiếp theo, Trung tâm thời trang xảy ra một việc làm thay đổi số phận nhiều người.
***
Hai giờ sáng ngày 26 tháng 12, khu xưởng may của Trung tâm thời trang xảy ra vụ cháy lớn.
Tiểu Mãn đang say ngủ, bỗng giật mình bởi tiếng còi xe cứu hỏa, anh vội mặc áo quần chạy đi. Mùi vật liệu hóa chất cháy khét, bầu trời đỏ rực, tiếng người kêu gào theo gió bay đến.
Tiểu Mãn kêu lên “hỏng rồi”, anh chạy theo hướng phán đoán của mình.
Biển lửa ở về phía Bắc, cách xưởng may của Tiểu Mãn chừng tâm chín chục thước, có thể ở vị trí xưởng may Kì Cường. Hai chiếc xe cứu hỏa của đội chữa cháy khu kinh tế đang chữa cháy, hai vòi phun cố gắng khống chế ngọn lửa từ phía trước, nhà xưởng bị cháy bốc khói đen mù mịt.
Tiểu Mãn sốt ruột hỏi thăm những người đứng chung quanh, người trong xưởng có kịp chạy ra không? Các xưởng may trong khu sản xuất, kho tàng, sinh hoạt đều tập trung “ba trong một”. Xưởng may Kì Cường tuy không lớn, nhưng trong khu nhà ở có đến ba bốn chục người. Người anh hỏi vừa chạy từ trong xưởng Kì Cường ra, Tiểu Mãn vội bảo họ tập trung lại xem còn thiếu ai không.
Hôm ấy gió bắc cấp năm, cấp sáu, các xưởng may lợp tôn không có khoảng trống phòng hỏa, vải sợi hóa học và phụ liệu cháy tỏa khói đen dày đặc cuồn cuộn bay lên, ngọn lửa theo gió lan dần xuống khu Nam, nếu không kịp thời khống chế cả Trung tâm thời trang sẽ thành một liên doanh lửa.
Sáu xe cứu hỏa tăng viện lao tới, nhóm trinh sát lửa đem theo công cụ dập lửa vào sâu đám cháy để tìm hiểu tình hình. Sát với xưởng may Kì Cường là xưởng may của Hữu Ngư, người chỉ huy chữa cháy yêu cầu nhân viên quản lý Trung tâm thời trang liên lạc với Hữu Ngư, cấp tốc chuyển thiết bị và vật liệu ra khỏi xưởng để hình thành vành đai cách li ngọn lửa.
Người của ban quản lý gọi điện cho Hữu Ngư, điện thoại đã kết nối nhưng anh ta dập máy, gọi lại, điện thoại trong trạng thái tắt máy.
Không thể trì hoãn, người chỉ huy cứu hỏa lệnh cho các chiến sĩ chữa cháy dùng dụng cụ mở cửa phân xưởng, nhà kho, tổ chức cho công nhân của các xưởng khác vào chuyển thiết bị, vật tư ra ngoài.
Hữu Ngư đối xử với công nhân rất khắc nghiệt, công nhân lúc này thà đứng ngoài xem cháy chứ không vào cứu tài sản cho anh. Có người ra điều kiện, Hữu Ngư phải trả hết khoản nợ lương thì họ sẽ vào cứu.
Trong lúc khẩn cấp, Tiểu Mãn tổ chức cho công nhân của xưởng mình vào chi viện, một số người đứng xem cùng tham gia. Tổ chức xong đội ngũ công nhân vào cứu tài sản, Tiểu Mãn tìm người chỉ huy cứu hỏa, đề nghị điều động đội cứu hỏa của xưởng dệt gần đấy đến tham gia dập lửa. Anh biết nước trong xe cứu hỏa dùng hết, các vòi cứu hỏa trong khu xưởng không đủ dùng, chắc chắn rất khó khăn về nguồn nước bổ sung.
Người chỉ huy cứu hỏa mở dự án phòng cháy chữa cháy của Trung tâm thời trang, trong dự án không có điều khoản ấy. Là sĩ quan chỉ huy chữa cháy ông có quyền điều động đội chữa cháy của các nhà máy đến tiếp sức, nhưng lại đặt câu hỏi: nguồn nước, nguồn nước ở đâu? Không có nguồn nước, chỉ có bơm nước cứu hỏa thủ công cho nên không có tác dụng.
Tiểu Mãn nói: “Chỉ thị họ ra sông Tứ Phương ở phía đông nam Trung tâm thời trang, thực hiện bơm tiếp hai chặng. Họ có thể điều động tám đội cứu hỏa dùng bơm tay, như vậy có thêm bốn vòi cứu hỏa hỏa, bốn nhóm cung cấp nước, lực lượng cứu hỏa lớn hơn.
Viên chỉ huy cứu hỏa nghi ngờ nhìn Tiểu Mãn, ông thấy Tiểu Mãn có vẻ rất chuyên nghiệp, không biết anh làm gì. Tiểu Mãn tự giới thiệu, anh vốn là trưởng phòng bảo vệ của nhà máy bột giấy, người chỉ đạo đội cứu hỏa của nhà máy, đội của anh và đội cứu hỏa nhà máy dệt đã từng diễn tập chung.
Đề nghị của Tiểu Mãn rất có tác dụng. Sau đấy trong lúc chữa cháy anh lại được cứu thoát.
Khi vòi phun bọt trong tay chiến sĩ cứu hỏa trở nên ít đi, dãy nhà xưởng của Hữu Ngư liền kề với xưởng Kì Cường bốc khói đen, đội cứu hỏa của nhà máy dệt kịp thời tăng viện, vòi phun nhiều hơn, ngọn lửa bị dập xuống.
Lúc ấy Tiểu Mãn đang trong xưởng của Hữu Ngư chỉ huy công nhân chuyển vật tư rất an toàn, cuối cùng anh phát hiện một đống vải vụn, vải thừa không có cách nào chuyển ra nổi. Anh mở vòi cứu hỏa tiếp với thùng nước, định tưới ướt đống vải thừa dễ cháy này. Tưới đến thùng nước thứ hai thì đống vải bốc cháy, khói đen có khí độc ập đến, anh cảm thấy choáng váng, ngạt thở, vội cởi áo nhúng nước để đề phòng.
Cái áo ướt chưa kịp trùm lên mặt thì anh đã ngã xuống…
Một chiến sĩ cứu hỏa mặc áo cứu hỏa cách nhiệt, đầu đội mũ phòng độc lao vào cứu Tiểu Mãn. Nếu không có đội cứu hỏa chuyên nghiệp tăng viện sẽ không khống chế nổi ngọn lửa, trang bị của trung đội cứu hỏa đặc biệt dù có tốt đến đâu mà không có cách nào vào giữa đám cháy, e rằng Tiểu Mãn đã chết trong biển lửa.
Tận trưa hôm sau Hữu Ngư mới biết chuyện hỏa hoạn. Người của ban quản lý gọi điện cho anh lúc anh đang ở chiếu bạc, đang thua thì có điện thoại. Chơi xong bài anh đi tắm hơi, tắm xong anh ngủ một giấc đến tận trưa. Mở điện thoại di động ra mới biết có hỏa hoạn, anh cuống vội mặc trái áo hoảng hốt chạy về Trung tâm thời trang.
Bãi đỗ xe của Cát Hồng sau trận hỏa hoạn trở thành “trại tị nạn” của công nhân các xưởng may, ban chỉ huy xử lý sau hỏa hoạn, trung tâm thông tin của các ông chủ xưởng may vẫn đang bàng hoàng sợ hãi.
Hữu Ngư cảm thấy vô cùng may mắn, xưởng may Kì Cường bị thiêu sạch, xưởng may của anh tuy có mấy gian bị cháy nhưng tổn thất không lớn. Anh biết rất may có Tiểu Mãn cứu giúp, nếu không thì không biết hậu quả ra sao.
Trong tình hình đó, Tiểu Mãn mở xưởng chẳng khác nào nhảy vào lửa, anh bàn với Vân Tài có mạo hiểm một phen hay không. Vân Tài bảo cứ đánh cược, nếu không phải là mùa đông ấm áp mở xưởng may chắc chắn kiếm được, cũng không phải năm nào mùa đông cũng ấm. “Người khác không làm, chúng ta làm, cơ hội càng nhiều, coi như đi trên vai người khác”. Đó là lý do để Vân Tài kiên trì.
Tiểu Mãn cắn răng, bảo theo ý vợ, cùng lắm lỗ vốn sẽ đi làm công cho người khác.
Quyết định như vậy không phải không có ý kiến của Tiểu Mãn, mà là nếm thử vị đắng. Mẹ Tiểu Mãn lấy tiền từ con gái con rể về, không mở xưởng may, liệu có trả lại tiền cho họ không? Khó lòng lắm mới kêu gọi được họ giúp đỡ, sợ không còn lần thứ hai. Nói thẳng ra là mở xưởng may, nếu dùng khoản tiền này làm việc khác là không thích hợp. Đối với Tiểu Mãn, lập công ty là làm liều, mũi tên bắn đi rồi không thể quay lại.
Lưu Giai Kì, Giám đốc công ty thời trang Hồng Vận là bạn của Tiểu Mãn, anh ta bảo đừng vội mua thiết bị, để ra giêng hãy tính. Sang tháng ba, tháng tư sang năm những ông chủ đóng cửa xưởng may sẽ bán thiết bị, máy khâu còn tám mươi phần trăm, máy vắt sổ, máy thùa khuyết chỉ cần một phần ba giá tiền là có thể mua được.
Lô hàng đầu tiên của Công ty thời trang Bạn Bè của Tiểu Mãn là của công ty Hồng Vận chuyển cho, đơn hàng ba nghìn chiếc áo xuất khẩu, rất may có chị họ của Vân Tài là Tố Trân nắm khâu chất lượng, quản lý công nhân, Tiểu Mãn vất vả giao hàng đúng thời hạn. Anh nhẩm tính lãi không nhiều. Giai Kì nói làm như thế là được rồi, coi như mở hàng gặp may. Anh ta nói trước, chỉ giúp một lần, lần sau sẽ do Tiểu Mãn tự đi tìm nguồn hàng.
Kiếm gạo đổ vào nồi là chuyện đau đầu. Gạo của Tiểu Mãn ở những công ty thời trang lớn, trong tay các công ty ngoại thương. Họ chỉ để hở kẽ răng vậy là Tiểu Mãn đủ no. Tiểu Mãn vừa vào nghề, không có liên hệ nghề nghiệp với họ, bản thân cũng không có kĩ thuật viên giỏi. Tố Trân giới thiệu một kĩ thuật viên vốn là trưởng phòng nghiệp vụ của xưởng thời trang thành phố Tứ Phương, lương hàng năm hai trăm nghìn, thuê kĩ thuật viên vừa vừa cũng phải bảy tám chục nghìn, kĩ thuật viên đã từng làm ở các xưởng, muốn đưa về cũng phải trả lương gấp bội. Tiểu Mãn nói mỗi năm kiếm được bảy tám chục nghìn là ơn trời lắm rồi, không dám bỏ khoản tiền ấy để thuê kĩ thuật viên.
Vân Tài nảy ra ý định mượn gà đẻ trứng, chị nghe nói nhân viên nghiệp vụ giấu các ông chủ tuồn đơn hàng ra ngoài, tìm được những người này có thể mất chút ít tiền để có đơn hàng. Giai Kì không đồng ý cách làm đó, anh nói làm chuyện khoét ngạch đào tường không bền, lại còn làm hư hỏng thanh danh.
Tiểu Mãn thuê năm chục công nhân, lương mười nghìn, mười hai nghìn mỗi năm, những công nhân này mỗi tháng được tạm ứng năm trăm đồng, chậm một ngày bị kêu ca, chậm hai ngày họ nghĩ đến chuyện bỏ đi nơi khác, chậm ba ngày những người này không chịu ở lại. Trong phân xưởng không có tiếng máy, Tiểu Mãn như kiến ngồi trên chảo nóng, đến kì phát lương cuối năm mỗi ngày có cảm giác dài như một năm, anh không có nhiều vốn lưu động, tiền gom góp ban đầu nay cũng đã dùng gần hết.
Giai Kì chi viện cho Tiểu Mãn, bảo Vân Tài đến bãi đỗ xe của Cát Hồng kiếm đơn hàng. Trong phòng chơi bài của bãi đỗ xe tụ tập các ông chủ lớn nhỏ của Trung tâm thời trang, họ chơi mạt chược, trao đổi tin tức với nhau.
Vân Tài đến đấy phục vụ trà nước cho các ông chủ, kết giao với nhiều người cùng nghề, Hữu Ngư là người Vân Tài làm quen rồi kéo anh ta đến trước mặt Tiểu Mãn. Tiểu Mãn kiếm được ở anh ta hai đơn hàng nhỏ, tuy không kiếm lời nhưng trong phân xưởng có tiếng máy chạy, công nhân có việc làm.
Tiểu Mãn muốn kiếm những đơn hàng lớn ở Hữu Ngư, Hữu Ngư đòi anh nộp năm chục nghìn tiền bảo lãnh. Tiểu Mãn đang có khó khăn, Hữu Ngư khuyên anh nên đi vay nặng lãi, vậy là có chuyện Tiểu Mãn vay tiền Hồ Bằng. Anh không nói với Vân Tài mình vay tiền Hồ Bằng, anh cảm thấy xấu hổ, đến hạn phải tìm mọi cách để có tiền trả cho Hồ Bằng.
Vân Tài như người đi làm, hàng ngày đến phòng chơi bài của bãi đỗ xe, làm “cái bóng” xem người khác chơi mạt chược, bản thân cũng ngứa tay. Người chơi bài có người đứng lên nghe điện thoại, vào nhà vệ sinh, Vân Tài ngồi vào thế chỗ, không ngờ chơi giúp thấy phấn khởi. Có người phát hiện Vân Tài chơi mạt chược rất giỏi, những lúc anh ta bận đều nhờ chị chơi thế chỗ. Tục ngữ có câu: vận may đến dễ như đổi tay, Vân Tài không bị sức ép được hay thua cho nên chị đánh rất xuất thần. Có lần chị ta thắng giúp người khác những hai chục nghìn. Tất nhiên chị cũng có phần, được chia tiền.
Hồi Vân Tài yêu Tiểu Mãn, chị bảo không chơi mạt chược nữa, lúc này chị chơi thay người khác, bất giác câu nói hồi xưa không còn. Lâu dần, chị quên hẳn câu nói của mình.
Hôm phát lương tháng sáu, Tiểu Mãn nói anh không thể tìm ra cách nào, bảo Vân Tài về vay nóng người nhà hoặc bạn bè ba chục nghìn đồng. Vân Tài chỉ vay được hai chục nghìn, bỗng quyết tâm đưa số tiền đến bãi đỗ xe chơi mạt chược. Rất may chị thắng hơn một chục nghìn, không những gom đủ tiền trả lương cho công nhân, trong tay còn có một khoản hơn hai nghìn.
Tiểu Mãn phụ trách tài vụ của công ty, tiền ít khi đến tay Vân Tài. Vân Tài từ sau ngày thắng bài, ngày nào cũng mong có tiền chơi vài ván, chị cảm thấy kĩ năng chơi bài là điều khỏi phải nói, gần đây vận may đến, chỉ cần ngồi vào chơi thể nào cũng thắng to. Những xưởng may nhỏ trong Trung tâm thời trang ít có người quản lý giỏi, các ông chủ thích xài tiền mặt, trông thấy tiền là sáng mắt, cảm thấy đấy mới là làm ăn. Tất nhiên, giao lưu tiền mặt rất dễ trốn thuế. Tiểu Mãn nhận được một khoản tiền gia công, khoản tiền này không phải qua ngân hàng và được tiêu hết ngay, anh bảo Vân Tài đưa hai chục nghìn đến ban quản lý Trung tâm thời trang nộp tiền điện.
Vân Tài cầm số tiền ấy không đi trả tiền điện mà đến chỗ chơi mạt chược, hôm ấy chị rất xui, hai chục nghìn thua sạch.
Hai hôm sau xưởng may bị cắt điện, Tiểu Mãn tìm nguyên nhân mới biết chưa thanh toán tiền điện. Anh vội tìm Vân Tài, gọi di động không sao gọi nổi.
Vân Tài không nhận điện chứng tỏ tình hình rất không hay, chị như lửa đốt đít chạy đi vay tiền để lấp lỗ hổng, nhưng không vay nổi. Buổi tối Tiểu Mãn về, chị đành nói thẳng với anh tiền chơi mạt chược bị thua sạch.
Tiểu Mãn giật mình hỏi chị: “Em đã thề không bao giờ chơi mạt chược rồi cơ mà? Tại sao nói lời không giữ lời? Chết một nỗi lại thua nhiều như thế!”.
Tiểu Mãn tức giận không còn cách nào, anh phải đi trình báo công an. Vân Tài lôi áo anh cầu xin, chị bảo làm như thế từ nay về sau không còn dám nhìn mặt ai trong Trung tâm thời trang này nữa. Chị đưa bàn tay quấn băng giấu sau lưng cho anh thấy, nói chị đã hối hận, bóc hết móng tay của mình.
Tiểu Mãn sợ hãi cầm bàn tay Vân Tài, tưởng như sắp nhảy lên. Vân Tài bảo vẫn chưa bóc hẳn, móng tay vẫn dính ở đấy. Tiểu Mãn lần lượt mở băng tay của Vân Tài thấy đầu ngón tay của chị chỉ bị cứa chút ít. Anh lặng lẽ chạy vào bếp, lấy dao ra, giữ tay chị: “Anh sẽ giúp em”.
Tiểu Mãn miệng nói, tay giơ cao con dao. Không ngờ Vân Tài không xin tha, lạnh lùng nói: “Anh chém đi!”.
Tiểu Mãn ném con dao lên mặt bàn, ngồi xuống đất, ôm mặt, không biết phải làm thế nào. Hôm sau, Vân Tài rất quyết tâm, nói: “Em còn chơi mạt chược nữa nhất định sẽ lao đầu vào xe”.
Tiểu Mãn nói: “Làm như vậy anh chỉ còn đường chết”.
Tiểu Mãn cảm thấy nguồn gốc tai họa ở bãi đỗ xe, anh tìm Cát Hồng nói mấy câu bực tức giận dữ, không trông mong gì ở chị, nhưng không ngờ Cát Hồng đóng cửa phòng chơi bài.
***
Hơn một giờ chiều, Vân Tài trông thấy mẹ Hồ Bằng đi ngoài phố, bà cầm cốc trà nóng, đi chơi mạt chược. Vân Tài thoáng xúc động, bốn giờ thằng Hâm tan học, nó học lớp sáu, tan học đúng giờ, nhân lúc bà mẹ Hồ Bằng chơi mạt chược, chị tranh thủ về thăm nhà cũ, thăm căn phòng của con, xem nó có bừa bãi như ổ chó trước đây không. Chị rất muốn thu xếp gọn gàng cho con, muốn làm một vài việc cụ thể.
Từ sau ngày thằng Hâm không ở với chị, cơ hội ấy đối với chị không còn. Mỗi lần nhớ con, chị đành đến cửa trường học chờ rồi đưa nó đi ăn KFC, đi siêu thị, hoặc đến những nơi nó thích đến. Những lúc đến với con Vân Tài bất giác muốn biết tình hình của Hồ Bằng. Thằng nhỏ rất quái, nó đòi bán chuyện. Lần trước nó ra giá hai trăm đồng, nó bảo nó biết nhiều chuyện quan trong về bố, Vân Tài không dám cho nó nhiều tiền, sợ nó làm chuyện bậy bạ, chỉ cho nó năm chục. Không đạt yêu cầu thằng nhỏ nhất quyết không nói ra chuyện quan trọng về bố.
Nó lớn lên trong cái gia đình như thế nhất định tâm lý cũng không lành mạnh, đó là tâm thái của những đứa trẻ có bố mẹ li dị. Cả hai cùng cảm thấy nợ con, muốn tốt với con, cuối cùng dẫn đến kết quả ngược lại. Vân Tài biết điều ấy, nhưng không biết phải làm thế nào. Thật tình Tiểu Mãn muốn đón thằng Hâm về để nó sống chung, nhưng vì phải lập xưởng may nên phải hoãn lại. Vì chuyện này mà Tiểu Mãn luôn cảm thấy có lỗi, Vân Tài tự đáy lòng rất cảm kích, cảm thấy anh là người đàn ông rộng lượng, chị định mai kia xưởng may hoạt động ổn định, có điều kiện sẽ đón con về.
Bốn giờ rưỡi, Vân Tài về chỗ ở cũ, thấy cửa khép hờ. Chị nghĩ thằng Hâm đã tan học về nhà, chị gọi “Hâm” rồi đẩy cửa bước vào. Không ngờ lại là Hồ Bằng, anh ngạc nhiên thấy Vân Tài.
Vân Tài lùi lại, đứng bên cửa, hỏi Hồ Bằng: “Tổ tông của anh có nhà không?”. Chị hỏi tổ tông tức là mẹ Hồ Bằng, Hồ Bằng lắc đầu. Chị bảo muốn vào thăm phòng riêng của thằng Hâm. Hồ Bằng ngập ngừng giây lát rồi nói: “Được thôi! Cô còn có chút lòng tốt”. Vân Tài đang định nói gì đó thì Hồ Bằng đã lôi chị vào nhà.
Vân Tài giật khỏi tay anh, chỉnh lại áo quần, cảnh cáo: “Anh không được động đến người tôi, tôi cũng có chân đi”. Chị vào phòng thằng con, quả nhiên căn phòng bừa bãi, lộn xộn. Chị cũng không phải là con người gọn gàng, nhưng thế này thật không thuận mắt, chị bảo Hồ Bằng lấy tấm khăn trải giường khác thay tấm khăn trải giường bẩn. Chị sắp xếp lại, để gọn bút mực, xếp sách vở thật ngăn nắp. Hồ Bằng đứng tựa cửa nhìn, thấy chị làm đã gần xong, anh nói một câu chọc tức: “Được người ta huấn luyện, làm cũng nhanh gọn đấy nhỉ”.
Vân Tài nhìn quanh, thấy có rất nhiều áo quần của Hồ Bằng thay ra chưa giặt, chị như phát hiện vùng đất mới, hỏi Hồ Bằng có phải anh đã về ở đây? Thấy anh không trả lời, chị nói: “Cái chị gái già của anh quấy rầy anh à? Ha ha…”
Hồ Bằng nói: “Cô bận tâm làm gì? Tôi ở đâu mặc tôi”.
Vân Tài “hừm” một tiếng tỏ ra bất cần. Hai người bắt đầu đấu khẩu, anh một câu chị một câu chĩa vào nhau.
Hồ Bằng nghiêm giọng: “Cô chơi mạt chược ít thôi, hãy giúp anh Mãn làm tốt công việc ở xưởng may, đừng nghĩ muốn phát tài phải nghèo khổ ba năm”.
Vân Tài bỏ những thứ cầm trên tay xuống, giận dữ nói: “Tôi chơi mạt chược mặc tôi, tôi nghèo mặc tôi, không liên quan gì đến anh, tôi sống theo cách của tôi. Tôi sẽ có trách nhiệm đối với tương lai thằng Hâm, tôi không khoác lác với nó, đối với nó thế nào…”
Hồ Bằng ngắt lời Vân Tài: “Phải rồi, cô không có trách nhiệm gì đối với con, tôi là người giám hộ, tôi nuôi dưỡng nó, điều này thì trong bản thỏa thuận li hôn đã ghi rõ, con không có quan hệ gì với cô, đề nghị cô từ nay về sau không đến đây nữa”.
Vân Tài cuống lên, chị biết Hồ Bằng nói được và làm được, chị không thể không đến thăm con. Khẩu khí của chị mềm hẳn lại, nói dù Hồ Bằng đối với chị thế nào thì chị vẫn tốt với thằng con, nó cũng là con của chị, chị nuôi nấng nó, chị là mẹ của nó.
Hồ Bằng được thể trách Vân Tài, anh nói chính chị đề xuất li hôn, bỏ cả chồng con, không có trách nhiệm với con. Vân Tài không dám chọc giận anh, chỉ im lặng nghe anh nói. Lúc anh không muốn nói gì nữa thì chị mới nhẹ nhàng như cầu xin: “Chúng ta đừng lớn tiếng cãi cọ nữa có được không, phải cùng nhau suy tính cho tương lai nó”.
Giọng Hồ Bằng cũng dịu lại: “Nói như vậy còn được. Tôi nói cô là bởi cô vẫn đánh mạt chược, gia đình chúng ta tan nát vì mạt chược, cô đừng nên đánh nữa”. Anh chỉ vào bàn tay Vân Tài đang băng bó tưởng như biết chuyện của chị.
Vân Tài tỏ ra xấu hổ, nói từ nay về sau sẽ không chơi mạt chược nữa, chị còn xin lỗi vì trước khi li hôn đã hiểu nhầm anh.
Trong trí nhớ của Hồ Bằng, Vân Tài chưa bao giờ có thái độ như thế đối với sai lầm của mình, trước đây chị biết mình sai nhưng không bao giờ tỏ ý hối hận, dù có thượng cẳng chân hạ cẳng tay với chị cũng không có tác dụng. Anh cho rằng Vân Tài đã biết hối hận, biết trước đây mình chơi mạt chược là sai, li hôn với anh là việc làm vội vã.
Thật ra không phải thế.
Có những người ngoảnh lại nhìn việc mình làm, nghĩ rằng mình tỉnh táo, thật ra vẫn chưa nhận rõ. Vân Tài tuyệt đối không chỉ vì chuyện Hồ Bằng đi báo công an chị chơi mạt chược mà li hôn. Vì có sự hiểu nhầm ấy, sau khi li hôn chị vô cùng ân hận, cảm thấy mình vội vã, nhưng sau khi Hồ Bằng lấy Oánh Oánh thì chị cũng bình tĩnh lại. Chỉ sau khi lấy Tiểu Mãn một con người đức độ, yêu chị, chăm sóc chị, khiến chị hiểu ra mình li hôn với Hồ Bằng là đúng. Chị thấy thực chất sự việc. Thái độ của chị lúc bấy giờ không phục Hồ Bằng, mà là vì thằng con. Vì chị xúc động và cần phải bảo vệ đối với sự việc làm chị mềm lòng nhất.
Hồ Bằng ôm chị, chị để yên. Chị ý thức được nếu Hồ Bằng tiến thêm một bước nữa chị sẽ đẩy anh ra.
Vân Tài thoáng chút rung động. Chị nói với Hồ Bằng chị xem thường chuyện đó, mong anh đừng làm chuyện lộn xộn, phải là con người biết suy nghĩ, biết kiếm tiền, để con được học hành, như vậy mới là người đàn ông.
Chị nói chị cũng đã tỉnh ngộ, cảm thấy mình ngu dốt đần độn. Bất kể Hồ Bằng có tin hay không, chị sẽ không chơi mạt chược nữa.
Nghe trong nhà có tiếng nói, Vân Tài nghĩ thằng Hâm đã về, chị ngó vào thì thấy mẹ Hồ Bằng, chị sợ, không nói gì nữa, bỏ đi.
Mẹ Hồ Bằng nghi ngờ nhìn theo bóng chị, chị chưa ra khỏi cửa bà đã nói với Hồ Bằng: “Anh nhớ điều này nhé, ngựa tốt không quay lại ăn cỏ thừa”.
Hồ Bằng bực mình, nhìn mẹ, anh bực mình nói mẹ đừng để ý đến những việc đó.
***
Ông Mâu lên làm Chủ tịch công đoàn Sở Tài nguyên, ông không ngờ mình được vào vị trí ấy.
Không ngoài suy đoán của Oánh Oánh, ông phó phòng mới điều về được lên chức chánh văn phòng, Hồ Bằng vẫn giẫm chân tại chỗ, vẫn chưa được vào hạng thư kí hành chính trung cấp, các phòng ban khác trong sở rất nhiều người được đề bạt, mỗi năm hai ba lần thông báo. Mỗi lần Hồ Bằng đi qua bảng thông báo đều làm ngơ, không nhìn. Anh định vị lại cho mình, không muốn làm gì sất.
Trong một đơn vị hành chính nếu ai không vươn lên sẽ chìm xuống, sẽ không còn ai để ý đến anh, bỏ mặc anh. Nếu người ấy làm việc được, trở thành gai nhọn, dù có nổi lên thì cũng không ai dám đụng đến. Anh ta không chỉ sống với mình mà còn chiếm phần hơn cho mình. Lý lẽ thật đơn giản, người cầu tiến là sứ Cảnh Đức, người không cầu tiến là gạch vỡ, không ai đụng đến.
Hồ Bằng làm viên gạch vỡ, nhưng anh bọc mình trong tờ giấy bóng kính đẹp đẽ. Anh làm hai việc ác độc nhẹ nhàng.
Việc thứ nhất, Hồ Bằng biết Sở tổ chức chiêu đãi một số người từ tỉnh về tại một khách sạn sang. Trước lúc tan tiệc anh vội đến bên quầy thanh toán kí hóa đơn giúp ông chánh văn phòng, hai bàn tiệc mất mười tám nghìn. Mấy hôm sau anh viết một bài đăng trên “Bản tin kiểm tra - kỉ luật”, phản ánh Sở Tài nguyên tăng cường công tác cần kiệm liêm chính, nghiêm cấm nhậu nhẹt chè chén, giảm bớt chi phí văn phòng. Ông Thai, Giám đốc sở liên hệ sự việc, tất nhiên biết Hồ Bằng định nói gì rồi. Ông chỉ còn biết tìm chánh văn phòng yêu cầu tăng cường quản lý giám sát, không để con dấu của sở đóng lung tung lên bản tin
Việc thứ hai là, không biết bằng cách nào Hồ Bằng quen thân với ông chủ cửa hàng ngay trước cửa nhà ông Giám đốc sở, cứ ba ngày hai lần đến đánh cờ với ông chủ cửa hàng, người nhà ông Giám đốc sở ra vào anh đều để ý. Một hôm, người của đơn vị dùng đất đến hỏi thăm nhà ông Giám đốc sở, Hồ Bằng dẫn anh ta đến tận nơi.
Ông Giám đốc tìm Hồ Bằng để nói chuyện, không nói gì khác, bảo anh suốt ngày chơi cờ không chịu phấn đấu vươn lên. Hồ Bằng nói, ở trong sở không còn vươn lên được nữa, ông là Giám đốc sở không chịu đề bạt tôi. Chuyện này không thể một mình ông nói là được. Hồ Bằng bảo, anh rất cố gắng, nhưng vì thi luật, nên không có thì giờ phấn đấu. Ông Giám đốc nói, chuyện này thì ông ủng hộ, trong sở đúng là còn thiếu người làm công tác luật pháp, nếu Hồ Bằng thi được bằng luật sư, sẽ điều anh lên phòng pháp chế của sở. Ông suy tính chu đáo cho Hồ Bằng, trước hết phải làm việc với ông Mâu, thủ trưởng cũ, nay là Chủ tịch công đoàn, để so sánh, công tác công đoàn có phần nhàn rỗi, tiện cho việc học tập.
Hồ Bằng suy nghĩ, đấy cũng là một cách. Ông Mâu hoan nghênh Hồ Bằng lên văn phòng công đoàn làm việc, như vậy coi như chuyển đổi văn phòng, thay đổi chức năng. Ông dặn dò Hồ Bằng, đừng gọi ông là Mâu chủ tịch, ba tiếng ấy gần với tên gọi Mao Chủ tịch lãnh tụ vĩ đại, sau này cứ gọi là bác Mâu.
Hồ Bằng khen ông Mâu tốt, sâu sắc. Ông Mâu lên làm công tác công đoàn cảm thấy lạnh lẽo, có người đến nói chuyện ông rất phấn khởi.
Điều làm Hồ Bằng bất ngờ đó là, ông Mâu nghiện nghiên cứu mạt chược. Hồ Bằng lên làm việc ở văn phòng công đoàn cứ ba ngày đánh cá thì hai ngày phơi lưới. Ông Mâu không khắt khe với anh, nhưng anh phải đến điểm danh, ông lôi anh vào nói chuyện mạt chược, khi cái hộp chuyện mở ra thì không thể nào đóng lại nổi, Hồ Bằng không thể nào thoát khỏi.
Một hôm, ông Mâu hỏi Hồ Bằng, tại sao người ta thích đánh mạt chược đến vậy?
Hồ Bằng nói, mạt chược rất vui, rất kích thích, khiến mọi người ngứa tay, ngứa lòng. Ông Mâu bảo anh nói cụ thể hơn. Hồ Bằng nói, chơi mạt chược giống như đánh đố, chưa biết câu đố cho nên rất hấp dẫn.
Chơi mạt chược có bốn người, trong tay mỗi người có mười ba quân bài, chỉ cần biết một phần ba, còn hai phần ba số quân bài chưa biết, người chơi bài đều chưa biết phúc hay họa, chỉ đoán mò, những nhân tố chưa biết sẽ giảm dần, nhưng dù người đó ù, số quân bài chưa công khai chứa đựng rất nhiều bí mật. Mỗi khi cầm bài, luôn luôn có người muốn biết bí mật quân bài trên tay người khác, nghiệm chứng phán đoán của mình, hoặc thản nhiên, hoặc thở dài, hoặc oán hận…
Người Trung Quốc thích đánh mạt chược có thể vì muốn tìm sự ổn định, yên bình trong cuộc sống, trong vui chơi truy tìm sự chuyển động để thỏa mãn sóng gió trong lòng.
Ông Mâu nói, phân tích mạt chược có liên quan đến hiên tình của loài người, chín mươi phần trăm lịch sử nhân loại là săn bắn và hái lượm. Chơi mạt chược có cái kích thích của săn bắn. Ông nói, tuy có nhiều người thích chơi mạt chược, nên có một người viết một cuốn sách bàn về mạt chược, ông bảo ông về hưu sẽ viết.
Hồ Bằng nói, bây giờ bác có thể bắt đầu được rồi, công đoàn không có việc gì bận, tên sách có thể là “Bàn về tính vô hạn và khả năng thao tác của mạt chược”, ông Mâu khen cái tên sách rất hay. Ông không biết rằng đấy là tên một bài viết của nhà văn Vương Cán, bài viết này rất phổ biến, ông càng không biết những điều Hồ Bằng nói với ông đều rút tỉa từ trong bài viết đó ra.
Nói về mạt chược ông Mâu rất say sưa, ông nảy ra ý nghĩ độc đáo tổ chức một cuộc thi mạt chược với danh nghĩa công đoàn, làm phong phú sinh hoạt ngoài giờ của cán bộ, công chức, đồng thời lấy ra ít tiền trong quĩ công đoàn để làm tiền thưởng. Hồ Bằng nói hoạt động này không ổn, ông Giám đốc sẽ không đồng ý, dù có tổ chức thì cũng không có người tham gia.
Ông Mâu vỗ đầu suy nghĩ, nói sở có lệnh cấm mạt chược, lệnh này hồi xưa do chính tay ông dự thảo. Chơi mạt chược không phải là chuyện tài năng, bản lĩnh, có giỏi đến đâu đi nữa thì cũng chẳng vẻ vang gì. Trước đây ông nghĩ chơi mạt chược sẽ tránh được những việc làm xấu, nhưng xem ra người chơi mạt chược phần đông theo phong trào, mất cả lập trường.
Chợt ông hào hứng nghĩ sang chuyện khác, ông bảo Hồ Bằng khó tiến bộ là vì ngoài cái biệt danh “Ma vương hỗn thế” còn vì anh giỏi mạt chược, có liên quan đến biệt danh ‘Vua mạt chược” của Sở tài nguyên.
Hồ Bằng không vui vì bị vạch trần điểm yếu, ngược lại anh nói ông Mâu lên làm công đoàn là vì không có chuyên môn, gần gũi với những người chơi mạt chược trong sở, anh làm như thật bảo Giám đốc sở khen ông là người “tinh thông mạt chược”.
Ông Mâu vội hỏi, Giám đốc còn phê bình gì ông nữa không.
Hồ Bằng nói: “Không, về mặt mạt chược cháu với bác phải là những người đồng bệnh tương liên mới phải”.
Ông Mâu nói: “Vậy là chúng ta phải xa mạt chược ra, trước mặt người khác anh không được nói việc tôi nghiên cứu mạt chược, mà tôi cũng không làm cái việc ấy nữa”.
Hồ Bằng nói: “Đúng vậy! Chúng ta cũng đừng đụng đến danh nghĩa công đoàn nữa, công đoàn là nhà của cán bộ, công nhân viên”.
***
Hữu Ngư nói, Xuyên Thanh bị bệnh tâm thần, đầu óc Cát Hồng cũng hỏng, đóng cửa phòng chơi bài đang sôi nổi, khiến mọi người mất đi một nơi giải trí.
Hồ Bằng khuyên Cát Hồng, Cát Hồng nói chị không thể làm hại mọi người, kiên quyết không mở lại phòng chơi bài, dù có ảnh hưởng đến sinh kế, dù có lỗ vốn chị cũng không mở lại. Hồ Bằng nói, người chơi mạt chược giỏi không chơi ở bãi đỗ xe, sẽ đi nơi khác, không ảnh hưởng gì đến họ. Cát Hồng rất cố chấp, bảo làm người phải giữ vững lập trường. Cát Hồng hỏi Hồ Bằng có thể giúp được không, chị vừa tuyển hai nhân viên từ xưởng may ra, chủ cũ nợ họ hai nghìn đồng tiền lương. Hồ Bằng bảo có thể giúp họ đến tòa án xin lệnh chi trả, hoặc trực tiếp khởi kiện, có điều phải trả cho anh chi phí đại diện. Hai cô gái nghe nói kiện ra tòa và phải nộp án phí, trả tiền cho người đại diện, liền nói không cần phải đòi tiền nữa. Cát Hồng thở dài, việc như vậy có rất nhiều ở các xưởng may, chỉ vì hai nghìn đồng mà kiện tụng ra tòa, cho dù có được kiện thì cũng không có điều kiện thi hành án, chỉ đục nước béo cò.
Các xưởng may nhỏ chây ỳ tiền lương công nhân là chuyện cơm bữa. Tiểu Mãn cũng nợ lương công nhân, hầu hết các xưởng may nhỏ đều nợ. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó, có xưởng là chuyện bất đắc dĩ, nhưng cũng phải loại trừ những ông chủ cố tình nợ lương công nhân.
Tiểu Mãn nợ lương công nhân từ tháng Tám đến nay, hai lô hàng anh nhận gia công cho Hữu Ngư đến nay vẫn chưa nhận được đồng nào. Từ sau ngày lập xưởng, anh đã vay khá nhiều của bạn bè, người thân, tuy nói hoàn trả đầy đủ nhưng tình người thì vẫn chưa trả. Anh không thể hỏi vay thêm nữa. Tiểu Mãn nợ lương công nhân nên cũng sợ gặp công nhân, ít xuống phân xưởng hơn trước, cảm thấy xấu hổ vô cùng.
Tiểu Mãn tìm Hữu Ngư đòi tiền gia công. Hữu Ngư nói lô hàng anh gia công có vấn đề về chất lượng, công ty ngoại thương ủy thác gia công khấu trừ vào tiền công, anh đang phải chi tiền để nhờ người giúp giải quyết sự việc. Hữu Ngư chửi thề cho Tiểu Mãn nghe, nếu anh đã nhận được tiền gia công thì như con chó, anh cũng nghèo kiết xác, phải hút thuốc lá Hồng Mai bốn đồng một bao. Tất nhiên Tiểu Mãn không tin lời ma mãnh ấy của Hữu Ngư, anh cũng ít công nhân, mà xưa nay không thiếu việc, tiền mua đơn hàng còn hơn cả tiền anh nhận gia công.
Tiểu Mãn hỏi Hữu Ngư, bên thuê anh gia công là ai. Hữu Ngư nói xa lắm, một công ty ngoại thương ở tận Thượng Hải, tưởng nói như vậy Tiểu Mãn sẽ hết cách. Không ngờ Tố Trân làm việc cho Tiểu Mãn lại là người quen của công ty ấy, khi chị làm kiểm tra chất lượng cho xưởng may Tứ Phương vẫn thường xuyên quan hệ với công ty ấy. Chỉ cần một cú điện thoại là có thể biết, lô hàng ấy không có vấn đề gì về chất lượng, tiền gia công cũng đã thanh toán hết.
Hữu Ngư ngoáy mũi chống cằm, đành phải trả phần lớn tiền gia công. Tiểu Mãn cũng nhận ra bộ mặt thật của Hữu Ngư, quyết tâm làm nốt việc còn lại sẽ không nhận thêm đơn hàng của anh ta nữa, không chịu để anh ta bóc lột
Đơn hàng Tiểu Mãn đang làm dở cũng là của công ty ngoại thương ở Thượng Hải, năm nghìn cái quần xuất khẩu.
Một ngày trước khi giao hàng Vân Tài phát hiện thiếu hai trăm cái quần. Tiểu Mãn nhìn hiện trường, thiếu hẳn hai kiện, chắc chắn có người lấy. Anh định báo công an ngay, Tố Trân ngăn lại, chị bảo anh không vội, có thể đã mất hàng, nhưng lần đầu gặp chuyện mất nhiều như thế, chắc hẳn ai đó gây rắc rối. Rất có thể điều tra tìm ra hàng, nhưng sẽ lỡ thời hạn giao hàng. Việc cấp tốc trước mắt là phải bổ sung đủ hàng, vì đối với hàng xuất khẩu thời gian giao hàng rất quan trọng, chậm giao hàng sẽ gây nên tổn thất khó lường, phải bồi thường vi phạm hợp đồng.
Nhưng bổ sung hàng không phải là chuyện dễ, không còn thời gian, không còn nguyên liệu. Nguyên liệu và phụ liệu của loại quần này do phía nước ngoài cung cấp, trên thị trường không có bán. Tố Trân gọi điện cho công ty ngoại thương ở Thượng Hải biết chuyện, đề nghị thông cảm và giúp đỡ. Công ty ngoại thương gặp chuyện này cũng đau đầu, cho thêm ba ngày, giúp chuẩn bị nguyên liệu, nhưng phải mua bằng tiền mặt.
Tố Trân lấy hai chục nghìn tiền của nhà lên Thượng Hải ngay trong đêm để mua nguyên liệu, Tiểu Mãn ở nhà tìm hàng bị mất trộm.
Anh thông báo với Hữu Ngư chuyện mất hàng. Hữu Ngư vừa nghe giật mình sợ hãi, bảo mất nhiều hàng như vậy là một lỗi lớn, tổn thất không sao đền nổi. Anh ta hỏi, do quản lý không cẩn thận nên đã đắc tội với ai đó hoặc vì nợ lương công nhân? Hữu Ngư nói, trong ngành may công nhân ăn cắp áo quần là chuyện thường tình, anh ta phân tích cho Tiểu Mãn thấy, có thể hàng được đem bán ở đâu rồi.
Tiểu Mãn thăm dò Hữu Ngư, bảo sẽ báo công an. Hữu Ngư không phản đối, anh nói kẻ ăn cắp sẽ hủy hàng, để hàng chìm sâu đáy biển. Tiểu Mãn nói anh sẽ cho người đi tìm, mất bao nhiêu tiền cũng phải thu hồi được số hàng đã mất.
Hữu Ngư nhắc nhở Tiểu Mãn, làm gì cũng phải theo qui luật, đừng cắt đứt con đường về sau. Tiểu Mãn nghe rồi cười, không nói với anh ta đã nhờ người lên công ty ngoại thương mua nguyên liệu để may bù mà làm ra vẻ bó tay, chuẩn bị bồi thường bằng tiền mặt.
Tiểu Mãn xuất thân là trưởng phòng bảo vệ nên có kinh nghiệm điều tra, anh quan sát kĩ hiện trường, phán đoán kẻ ăn cắp hàng của anh phải có tay trong, ít nhất có bốn người. Hai kiện hàng ném qua tường rào phía sau xưởng, hàng ra ngoài rồi phải dùng xe chuyển đến một nơi nào đó. Anh suy đoán, như vậy thời gian gây án diễn ra sau nửa đêm. Đêm khuya vắng vẻ nhất định không thể dùng xe có động cơ, dùng những loại như xích lô chở hàng cũng không thể chuyên chở dễ dàng ra khỏi Trung tâm thời trang, ban đêm trong Trung tâm thời trang có bảo vệ đi tuần.
Những nơi quanh đây là chỗ nào? Tiểu Mãn đến mấy xưởng may gần đấy để xem xét, cuối cùng mọi nghi ngờ đổ dồn vào Hữu Ngư. Xưởng may của Hữu Ngư gần với xưởng may của anh, hai ngày trước khi sự việc xảy ra, người ta thấy Triệu Kim Thần đồ đệ của Hữu Ngư đến quẩn quanh ở công ty.
Chỉ suy đoán và nghi ngờ cũng không đủ, phải có bằng chứng. Tiểu Mãn đến bãi đỗ xe của Cát Hồng xem sau hôm mất trộm có ai thuê xe tải nhỏ hay không. Kết quả phỏng đoán khiến Tiểu Mãn kinh ngạc, Kim Thần thuê xe chở từ xưởng của Hữu Ngư ra ba kiện hàng về nhà quê anh ta. Anh bị mất hai kiện, trong ba kiện này có của anh không? Tiểu Mãn vẫn không dám chắc.
Tiểu Mãn gọi người lái xe vào công ty, bảo anh ta nhìn những kiện hàng để ở phân xưởng. Người lái xe bảo có hai kiện giống như thế này, còn một kiện khác không giống. Tiểu Mãn đã rõ, có thể Kim Thần chơi trò mắt cá lẫn với ngọc trai. Anh ghi lời khai của lái xe, người lái xe được thưởng hai trăm đồng công và tiền bảo mật.
Đúng ngày giao hàng, Hữu Ngư gọi rất nhiều cuộc điện thoại hỏi xem hàng đã xong chưa. Tiểu Mãn đã tính toán, Tố Trân đưa nguyên liệu từ Thượng Hải về anh tổ chức cho công nhân làm cả đêm, theo tiến độ vẫn kịp với thời gian công ty ở Thượng Hải cho phép. Tiểu Mãn làm ra vẻ nhận lỗi với Hữu Ngư, trông thật đáng thương.
Sáng sớm hôm sau Hữu Ngư gọi điện đến, bảo đã tìm thấy hàng.
Hữu Ngư dẫn Tiểu Mãn đi xem hai kiện hàng, bảo kẻ ăn cặp gọi điện nặc danh đến đòi chuộc hai chục nghìn. “Tôi là ai mà phải chịu hắn? Tôi bảo với hắn đã trình báo công an rồi, chuẩn bị cho hắn vào tù. Đặt máy xuống chừng mười lăm phút sau, bảo vệ ở cửa báo cho biết, có kẻ ném xuống hai kiện hàng rồi bỏ chạy”. Hữu Ngư nhìn Tiểu Mãn rồi nói tiếp: “Thật may, coi như tìm lại được hàng đã mất. Nhưng mà, thời gian giao hàng bị trễ, bên anh có quan hệ với công ty ở Thượng Hải, có thể nói với họ một tiếng, làm tôi mất tín nhiệm, tổn thất của tôi lớn quá…”
Trong sự hợp tác giữa Tiểu Mãn và Hữu Ngư, anh nghe Hữu Ngư nói nhiều đến “tổn thất quá lớn”…Hữu Ngư lấy làm lạ vì Tiểu Mãn không tỏ ra phấn khởi, càng không có một lời cảm ơn đối với anh ta.
Tiểu Mãn nói, hàng đã tìm thấy và cũng không có chuyện quá hạn, vì đã mua nguyên liệu của công ty ở Thượng Hải, đồng thời cũng được gia hạn. Hữu Ngư ngớ ra, nhưng phản ứng rất nhanh: “Vậy thì tốt, vậy thì tốt! Vẹn cả đôi đường!”
Tiểu Mãn nói: “Nhưng tôi thì không vẹn cả đôi đường, tổn thất của tôi quá lớn. Hàng đã được đền bù, tôi chẳng có gì phải phiền lòng, hai kiện hàng này tôi phải đem đến trình báo với công an”.
Hữu Ngư ấp úng: “Có cần phải thế không?”. Tiểu Mãn nói cần phải thế, vì anh biết ai đã ăn cắp.
Hữu Ngư hỏi ai, Tiểu Mãn chỉ vào Kim Thần đang đứng sau lưng anh ta. Hữu Ngư nói: “Làm gì có chuyện, là bạn bè với nhau, cậu Thần rất tốt với anh, anh đổ oan cho ai chứ đừng đổ oan cho cậu ấy”.
Tiểu Mãn nói rõ sự việc, Hữu Ngư không tin, bảo Tiểu Mãn mượn cớ đổ oan, không có căn cứ. Nhưng Kim Thần làm ra vẻ mạnh dạn chỉ thẳng Tiểu Mãn, nói đổ tội cho người khác phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Tiểu Mãn nói với Kim Thần: “Anh đừng quên tôi vốn là trưởng phòng bảo vệ, tôi nói vậy là có đủ nhân chứng vật chứng. Trong phân xưởng của tôi có gắn ca-mê-ra, tôi có thể giao cho công an băng ghi hình”.
Vừa nghe, Hữu Ngư bỗng thất sắc, mặt Kim Thần lúc đỏ lúc tái.
Tiểu Mãn vỗ vai Kim Thần: “Anh quá đáng lắm, lấy hàng của tôi coi như không có chuyện gì, nhưng còn lấy thêm của ông chủ anh một kiện, anh thuê xe chở về nhà ba kiện, đúng không?”
Hữu Ngư đập bàn, hỏi Kim Thần: “Đúng vậy không?”.
Kim Thần không nói gì, Hữu Ngư nói: “Vậy là đúng rồi chứ?”. Anh ta xông đến cho Kim Thần một cái tát. Kim Thần ôm mặt, không nói gì. Hữu Ngư tức giận, chỉ vào mặt Kim Thần, chửi toáng lên. Hữu Ngư chửi đã mệt mới cho Kim Thần đi, còn đe không tha tội, đòi lột da anh ta.
Tiểu Mãn như đang xem trò, ngồi cười. Kim Thần đi rồi anh nói anh phải về. Hữu Ngư lôi anh lại, bàn bạc cách xử lý chuyện này. Tiểu Mãn nói không có vấn đề gì, ai ốm người ấy uống thuốc.
Hữu Ngư làm mình như người tốt, nói anh không thể để Kim Thần như thế, thật không ngờ. Anh cho rằng Kim Thần làm như vậy vì ghen tị với công ty của Tiểu Mãn đang lên. Anh nói, Kim Thần vốn thật thà, nếu biết anh ta hư đốn đâu có thể để Tiểu Mãn có cớ? Anh ta mong Tiểu Mãn rộng lòng tha thứ cho Kim Thần. Tiểu Mãn chưa thể đồng ý một cách nhẹ nhàng.
Về đến công ty, Tiểu Mãn chưa kịp kể lại chuyện cho Vân Tài nghe, chị đã nói ngay, đơn hàng này lỗ to, sẽ làm như các nhà may khác bảo bên ủy thác đem tiền đến lấy hàng.
Cái gọi là đem tiền đến lấy hàng là cách làm của những xưởng may nhỏ bị thua lỗ, giữ hàng, đòi bên gia công đáp ứng yêu cầu lợi ích, làm như vậy cũng hơi quá đáng. Các công ty ngoại thương bị ép vì thời gian giao hàng, buộc phải chấp nhận. Những chuyện như vậy có rất nhiều trong ngành may gia công, họ cũng khó khăn, có được đơn hàng bị nhiều tầng sức ép, những là chất lượng sản phẩm không đạt, không đủ vốn… Phải chăng những xưởng may ấy bị dồn ép không còn lối thoát, không nghĩ đến chữ tín, thậm chí lừa dối không nghĩ đến danh dự, kết quả của vòng tuần hoàn ác tính càng nặng càng không còn việc làm, đồng thời phá đổ hình ảnh của Trung tâm thời trang.
Tất nhiên Tiểu Mãn không làm như thế, anh nói với Vân Tài chuyện gặp Hữu Ngư vừa rồi, nói không thắng nhưng cũng đừng nên làm như thế.
Buổi tối, Hữu Ngư mời Tiểu Mãn ăn cơm, bàn nhau giải quyết chuyện Kim Thần. Tiểu Mãn học cách nói của Hữu Ngư: “Tổn thất của tôi lớn lắm…”
Cuối cùng Hữu Ngư đồng ý bồi thường tổn thất cho Tiểu Mãn, thanh toán tiền gia công, trả luôn cả năm chục nghìn tiền bảo lãnh ban đầu cho anh.
Hữu Ngư nói mình chịu tội hộ người khác, giận dỗi nghiến răng nghiến lợi: “Những tổn thất này, tiền này là của tôi không thiếu một đồng, phải để thằng Thần nhận, sẽ trừ vào lương của hắn ta”.
Tiểu Mãn trong họa có phúc, sự việc được giải quyết không nói làm gì, hành động đền bù hàng khiến công ty ngoại thương ở Thượng Hải cảm thấy cái xưởng may nhỏ này giữ được chữ tín, làm việc vững chắc, có Tố Trân nắm khâu kiểm tra, chất lượng không có vấn đề gì, họ trực tiếp làm ăn với Công ty Bạn Bè của Tiểu Mãn.
Tiểu Mãn vẫn đau đầu.
Trước đây kiếm gạo cho vào nồi, bây giờ có gạo rồi nhưng nồi không đủ dùng. Mở rộng sản xuất, không đủ vốn là một vấn đề lớn.
***
Hữu Ngư sau chuyện với Tiểu Mãn coi như ăn phải quả đắng.
Tiểu Mãn không làm nghiệp vụ của anh nữa, anh không còn thì giờ đâu để trả thù. Công ty ở Thượng Hải kia càng ngày càng giao ít việc cho Hữu Ngư, công việc dần dần chuyển sang tay Tiểu Mãn. Hữu Ngư không thể chịu nổi, gửi cho công ty ở Thượng Hải một lá thư nặc danh, vạch trần chuyện Tiểu Mãn mua đơn hàng, mua chuộc nhân viên nghiệp vụ. Thư gửi đi nhưng không có tác dụng, công việc của Tiểu Mãn vẫn bình thường, không những thế còn thêm mấy khách hàng khác đều là những công ty ngoại thương và các hãng thời trang nổi tiếng.
Tiểu Mãn làm được như thế bởi anh có một tuyệt chiêu, để Hữu Ngư biết không thể xem thường những nhân viên kĩ thuật từ xưởng may nhà nước ra. Tiểu Mãn viết thư bảo đảm với Giám đốc các công ty có quan hệ, bảo đảm chất lượng, bảo đảm không bị xà xẻo. Về khoản bảo đảm liêm khiết anh ghi thật cụ thể, tuyệt đối không khấu trừ, không cho riêng nhân viên nghiệp vụ tiền, lấy năm mươi phần trăm tiền gia công để làm tiền bảo lãnh các yêu cầu ghi trong hợp đồng. Những công ty lớn gia công áo quần cho các xưởng may nhỏ đều không yên tâm ở hai điểm đó, coi như Tiểu Mãn cho khách hàng uống thuốc trợ tim.
Về điểm này Hữu Ngư không bằng Tiểu Mãn, anh ta nhớ đến Hồ Bằng. Quan hệ giữa Hồ Bằng và Tiểu Mãn rất ít, trước mặt thì nhận là họ hàng, về sau anh ta tìm hiểu thì ra không phải. Theo Hữu Ngư, Tiểu Mãn lấy Vân Tài làm vợ, Hồ Bằng phải thù hận mới đúng.
Hữu Ngư tìm gặp Hồ Bằng, muốn lợi dụng anh. Anh ta hỏi Hồ Bằng, Trung tâm thời trang là cái mỏ vàng, tại sao không đến đấy kiếm chác? Hồ Bằng đành nói, phát tài cũng có số. Hữu Ngư cười: “Số với má gì, phải liều. Thời buổi này những kẻ nhát gan chỉ chết đói, chỉ có kẻ bạo gan là sống nổi”.
Hồ Bằng không phải không muốn phát tài mà là không gặp thời. Lấy Oánh Oánh không những chất lượng cuộc sống được nâng cao mà còn khiến anh cảm thấy mình bước vào tầng lớp trung lưu. Oánh Oánh cho anh giấc mộng hoàng kim, nay tưởng chừng trở về với tầng sinh hoạt xưa cũ, dựa vào đồng lương có hạn và khoản kiếm ngoài lúc có lúc không. Oánh Oánh cho anh biết mặc hàng hiệu, hút thuốc ngon, được hưởng cuộc sống nhàn tản, quen sung sướng, bây giờ sống khổ không quen, cũng không hạ thấp tiêu chuẩn sống. Anh dùng số tiền sau khi li hôn để sống như hồi xưa, nhưng rồi miệng ăn sơn long núi lở, rất nhanh chóng đi đến cùng kiệt.
Sau ngày li hôn, tâm tư Hồ Bằng để cả ở chuyện tiền nong, Tiểu Mãn cũng tạo cho anh một áp lực lớn. Nếu cuộc sống của anh không bằng anh công nhân thất nghiệp nay là chồng của người vợ cũ, quả tình làm anh không thể chịu nổi. Xem ra, xưởng may của Tiểu Mãn làm ăn khấm khá, nếu không Vân Tài không dám chế giễu anh, không đến nỗi thẳng thắn khuyên răn anh.
Trong kì nghỉ Quốc khánh, Tiểu Mãn và Vân Tài lên Thượng Hải thăm khách hàng, đưa thằng Hâm cùng đi chơi. Thằng Hâm được thấy sông Hoàng Phố, phố Bờ Sông, phố Nam Kinh tầm mắt được mở rộng, luôn mồm khoe với Hồ Bằng chuyến đi Thượng Hải, lúc nào cũng gọi Tiểu Mãn là Giám đốc. Trước mặt con, anh ta tỏ ra sĩ diện, bảo nếu có thời gian sẽ đưa nó đi Hồng Công và Singapore, Malaysia, Thái Lan chơi một chuyến. Thằng con hỏi có thời gian có phải chờ có tiền không? Hồ Bằng cau mày: “Bố có thừa tiền!”. Thằng con nói: “Vậy bố đưa con đi Mĩ, đến Las Vegas xem đánh bạc”. Tiền quả là chuyện lớn, phải chi dùng cho bản thân, thằng con mỗi ngày một lớn khôn, mỗi ngày phải chi nhiều tiền hơn. Anh hỏi Hữu Ngư, làm thế nào để kiếm chác trong cái mỏ vàng Trung tâm thời trang
Hữu Ngư nói, gần đây Tiểu Mãn làm ăn khá lắm, có điều thiếu vốn, anh bảo Hồ Bằng hỏi Tiểu Mãn xem có cần vay không. Hồ Bằng hỏi như vậy là ý làm sao, Hữu Ngư nói cho Tiểu Mãn vay tiền, tiền sẽ đẻ ra tiền, đẻ ra thật nhiều, đẻ thật nhanh. Hồ Bằng nghe nói vậy, lòng những khấp khởi.
Tiểu Mãn vay tiền Hồ Bằng là chuyện về sau, Hữu Ngư còn giới thiệu với Hồ Bằng hai chủ xưởng may cần vay tiền. Hai xưởng này làm ăn không tốt lắm, Hồ Bằng không đồng ý cho vay, anh không muốn lấy những đồng tiền ít ỏi của mình ra làm chuyện phiêu lưu mạo hiểm. Ở thành phố Tứ Phương này có đến hơn bảy trăm xưởng may lớn nhỏ. Chủ xưởng may nhỏ nợ lương công nhân, lấy hết tiền gia công rồi chuồn thẳng không phải chỉ một vài xưởng. Tuy nói là xưởng may, nhưng thiết bị đơn giản, không có bao nhiêu tài sản cố định, đó là nguyên nhân để các ông chủ xưởng đóng cửa một cách dễ dàng. Nhẹ dạ cho những vị làm ăn chẳng ra gì vay tiền, cuối cùng mất cả chì lẫn chài. Từ rất lâu, Hồ Bằng mong Tiểu Mãn hỏi vay tiền, thà rằng lấy lãi thấp một chút hoặc không cần lãi cũng được. Vì Hồ Bằng thấy cho Tiểu Mãn vay tiền là một cách cứu viện, cho anh vay là một cách giúp đỡ, cứu anh trong nguy nan. Với lại, quan hệ hai người như vậy Tiểu Mãn sẽ không đến nỗi không hoàn trả, không có gì phải lo lắng.
Đúng là Tiểu Mãn đang gặp khó, Hồ Bằng chỉ gọi điện hỏi anh gần đây làm ăn ra sao, anh liền hẹn Hồ Bằng đi ăn cơm, bảo có việc cần bàn.
Số tiền Tiểu Mãn định vay thật bất ngờ đối với Hồ Bằng, anh muốn vay năm trăm nghìn, cần gấp một trăm nghìn làm vốn lưu động, chừng vài ba tháng sau vay thêm bốn trăm nghìn để mở rộng sản xuất cho kế hoạch sang năm.
Tiểu Mãn nói, tình hình sản xuất tương đối khá, trước mắt mùa làm ăn sắp đến, cần có tiền để chuẩn bị áo lông vũ cho mùa đông sang năm, sau đấy mọi chuyện sẽ dễ chịu hơn. Hồ Bằng bảo trong tay anh không có nhiều tiền như vậy, anh sẽ nghĩ cách giúp đỡ.
Hai hôm sau Hồ Bằng nói với Tiểu Mãn đã có cách: “Nước sông luộc cá sông”, mượn tiền rỗi rãi trong công nhân.
Tiểu Mãn nghe vội lắc đầu, như thế không được. Anh không thể nợ lương công nhân, càng không thể nói vay tiền công nhân. Hồ Bằng bảo, Tiểu Mãn không cần lộ diện. Anh không hiểu Hồ Bằng định dùng phép gì, bảo anh nói rõ xem liệu có ổn không.
Hồ Bằng nói, xưởng của anh theo chế độ công ty cổ phần rất nên huy động vốn trên thị trường, anh góp vốn hai trăm nghìn, trở thành cổ đông, sau đấy thiết lập “Quĩ hỗ trợ doanh nghiệp”, mỗi công nhân có thể mua một cổ phiếu “quĩ hỗ trợ”, mỗi cổ phiếu hai nghìn đồng, lãi suất mỗi tháng một hào, khoản lãi này sẽ do Tiểu Mãn bí mật chi trả, nửa năm sau cho thêm lãi suất mỗi tháng hai xu, không cần phải chia lợi tức.
Sợ Tiểu Mãn không hiểu, Hồ Bằng giải thích: “Cái lợi của anh ở chỗ mất một hào mà có vốn, bây giờ cho vay một hào rưỡi cho đến hai hào, nửa năm sau anh mới phải trả hai xu lợi tức, cũng chỉ một hào hai xu mà có tiền dùng”.
Nghe Hồ Bằng nói tưởng chừng anh được lợi lớn, nhưng lừa dối công nhân là chuyện anh không thể làm.
Hồ Bằng bảo đây không phải là chuyện lừa dối, mà là đẹp cả đôi đường. Cải cách, thay đổi của nhà nước thực chất là vận dụng phương pháp mới để giải quyết vấn đề.
Tiểu Mãn nói: “Anh chịu trách nhiệm trước công nhân, đừng để họ chịu thiệt”. Hồ Bằng giải thích: “Người chịu thiệt trước hết là tôi, không phải là công nhân. Tôi gánh chịu mạo hiểm, quan trọng hơn, anh không phải chịu trách nhiệm đối với tôi. Hơn nữa, hai nghìn đồng liệu công nhân chịu thiệt bao nhiêu?”. Tiểu Mãn chưa đồng ý ngay với Hồ Bằng, bảo anh phải tính toán lại. Tiểu Mãn về kể với Vân Tài ý kiến của Hồ Bằng, Vân Tài khen cách ấy tốt đấy, nhưng tại sao mình không đứng ra làm mà đi mượn gà đẻ trứng?
Tiểu Mãn băn khoăn, anh cũng đã nghĩ đến cách đó, sợ công nhân nghi ngờ đấy là biến tướng của chuyện nợ lương. Hồ Bằng đứng ra với anh cho rằng đấy là nhà đầu tư, dù sao thì cũng là người ngoài. Anh ta làm việc ở cơ quan hành chính, có thu nhập cố định, cổ vũ mọi người đầu tư nghe ra có sức thuyết phục hơn.
Vân Tài không muốn Tiểu Mãn hợp tác với Hồ Bằng. Tiểu Mãn hỏi tại sao, chị nói cũng không rõ, dù sao thì cũng cảm thấy không yên tâm. Tiểu Mãn nói anh cũng không yên tâm, không phải sợ Hồ Bằng là chồng cũ của Vân Tài, mà làm như thế này coi như cùng hợp tác với Hồ Bằng. Anh sợ xảy ra những chuyện ngoài ý muốn, anh vẫn nghĩ con người Hồ Bằng không như mình. Vân Tài nói, trông vậy thôi, chính Hồ Bằng là con người nhát gan, chơi mạt chược rất giỏi nhưng cho rằng mình không gặp may, kiên quyết không chơi, sợ thua, không chịu nổi thua. Vì cần tiền gấp, Tiểu Mãn không còn cách nào khác. Từ ngày lên làm ông chủ, buồn nhất là thiếu vốn, lúc phát lương cho công nhân rất buồn, nộp tiền điện rất buồn, chi tiêu hàng ngày cũng rất buồn. Trước ngày mở xưởng, Lưu Giai Kì là bạn cũ nói với anh, làm ông chủ nhỏ phải biết chịu đựng, bây giờ nhìn lại phải chịu khổ, khi đã chịu đựng rồi không sao bỏ nổi.
Tiểu Mãn mở hội nghị công nhân viên chức, anh giới thiệu Hồ Bằng với mọi người. Hồ Bằng nói, anh là một cổ đông mời mọi người cùng làm cổ đông, làm thế nào? Tức là cùng lập Quĩ hỗ trợ doanh nghiệp.
“Quĩ hỗ trợ sẽ đem lại lợi ích đó là, mọi người cùng làm một chủ nhân nhỏ, cùng được chia lãi. Dù thế nào anh chị em vẫn có thu hoạch, rủi ro thuộc về tôi. Tôi không phải là ngốc, tôi đã thấy xưởng của anh Mãn đây sẽ có ngày phất lên…”. Tiểu Mãn thấy tài nói của Hồ Bằng gây xúc động rất ít công nhân. Nhiều người muốn tham gia đã nêu nhiều câu hỏi cho Hồ Bằng, anh vỗ ngực thùm thụp. Tiểu Mãn không biết có bao nhiêu người tham gia, nhưng Hồ Bằng đưa ngay cho anh một trăm nghìn. Hồ Bằng bảo anh viết phiếu thu, chứng tỏ đã thu được của Quĩ hỗ trợ, trong phiếu không ghi rõ lợi tức, Hồ Bằng nói rất tin ở Tiểu Mãn, chỉ cần hiệp định quân tử là đủ. Tiểu Mãn thận trọng, anh tìm một công nhân tham gia quĩ, nhìn tờ giấy Hồ Bằng viết cho cô. Phiếu thu Hồ Bằng viết rất đúng qui tắc, ghi rõ danh mục quĩ hỗ trợ, lãi suất hàng tháng không dưới mười phần trăm, tháng nào thanh toán luôn tháng đó. Sau một tháng, Tiểu Mãn đưa cho Hồ Bằng mười nghìn đồng lãi suất (thực chất là lợi tức), Hồ Bằng khẳng định sẽ chuyển cho công nhân tham gia quĩ. Có một công nhân tìm đến Tiểu Mãn nhờ giúp tiếp xúc với Hồ Bằng, cô ta mua mấy cổ phần.
Hồ Bằng không đồng ý, Tiểu Mãn đề nghị anh cũng không đồng ý. Mỗi người chỉ được mua một cổ phần. Những người lúc đầu chưa mua, nay tranh nhau mua. Mấy hôm nay trong phân xưởng ồn ào bàn tán chuyện này, những người có thể mua đều đã mua được.
Tiểu Mãn nghĩ, chuyện này hoặc giống như Hồ Bằng nói vẹn cả đôi đường, giải quyết khó khăn thiếu vốn, công nhân cũng có lợi. Tiểu Mãn yên tâm vì đã đáp ứng được mong mỏi của công nhân.
Hồ Bằng nói, bốn trăm nghìn Tiểu Mãn cần lúc nào cũng sẵn sàng, Tiểu Mãn ngạc nhiên, anh chưa cầm tiền ngay, vì không thể trả nổi lãi suất. Nhưng khoản tiền này trong tay Hồ Bằng cũng không ổn, anh cũng phải trả lãi suất. Hồ Bằng bảo anh đã có cách.
Hữu Ngư có lần nói với Hồ Bằng, trong Trung tâm thời trang lãi suất một hào hai xu có bao nhiêu anh lấy bấy nhiêu, hễ có tiền là có người tranh nhau vay. Anh giới thiệu cho Hồ Bằng mấy xưởng may đang cần vay, Hồ Bằng cho vay với lãi suất từ một hào rưỡi cho đến hai hào. Vì trong tay có nhiều tiền, Hồ Bằng mạnh dạn hơn, không đắn đo trước sau như mọi khi. Theo anh nói, anh đã nới rộng chính sách.
Người yêu cầu được tham gia quĩ hỗ trợ ngày một nhiều, công nhân của các xưởng may khác cũng nhờ người để được tham gia. Hồ Bằng vẫn kiên trì mỗi người chỉ được mua một cổ phần, như vậy người mua rất đông. Dùng hết hai chục cuốn phiếu thu, Hồ Bằng thực thi quản lý số hóa, cứ năm chục người thành một nhóm, hoặc lấy tên xưởng làm đơn vị, đến kì anh sẽ chỉ định tổ trưởng hoặc người phụ trách phát tiền lãi.
Dùng người ngoài không đủ tin, Hai Hiến người bà con ở quê hồi Văn Hòa bị cách li rất được việc, người cũng nhanh nhẹn, Hồ Bằng khuyên Hai Hiến hãy tạm nghỉ buôn bán để giúp anh làm một số khoản thu và chi lãi.
Ngoài xã hội cũng có một số người tham gia quỹ hỗ trợ, điều này Hồ Bằng không muốn nhưng không có cách nào ngăn cản. Tháng nào cũng chia lãi, tháng nào cũng có lãi là sự hấp dẫn đối với bất cứ ai. Hai nghìn đồng làm gì để mỗi năm được gấp đôi, nhưng mua cổ phần quĩ hỗ trợ mỗi năm được lãi những hai nghìn bốn trăm đồng. Đấy không phải là cái bánh vẽ, là cái bánh rất thật, mỗi tháng cắt ra một miếng bánh thơm ngon.
Tiểu Mãn hỏi riêng Hồ Bằng, quĩ hỗ trợ có điều gì rắc rối không? Hồ Bằng cảm thấy quĩ này vẫn vận động bình thường, cho các xưởng may vay đều khấu trừ lãi trước, trừ Tiểu Mãn. Cho vay một trăm nghìn hai tháng lợi tức được bốn chục nghìn, viết giấy vay một trăm nghìn nhưng chỉ được cầm sáu chục nghìn. Một vào một ra trừ không gian lợi nhuận năm xu cho đến một hào, còn có một tháng quay vòng, một tháng sau mới trả lãi cho người tham gia quĩ.
Nhưng cũng có khó khăn, người ngoài xưởng may tìm đến Hồ Bằng, bà Thai vợ ông Giám đốc sở, không kẽ hở nào không chui lọt, bà tìm đến Hồ Bằng, bỏ ra sáu chục nghìn để mua ba mươi suất. Hồ Bằng không biết bà mò đâu ra tin tức, buộc anh phải giải thích. Bà Thai thông cảm với anh, bảo Hồ Bằng chỉ giúp bạn, giúp Tiểu Mãn huy động vốn. Bà còn nói bà giấu chồng lấy tiền mạt chược không cho chồng biết. Hồ Bằng bất đắc dĩ cầm tiền của bà ta, đây là mức cao nhất trong quĩ hỗ trợ.
Mùa đông năm 2006 ấm áp, những xưởng may nhỏ trông chờ gia công áo lông vũ bị một đòn chí mạng.
Suốt mùa đông không có ngày nào rét buốt, không có gió bấc gào rú, nắng ấm chiếu lên người, các ông chủ xưởng may nhỏ cảm thấy như kim châm vào lưng.
Tiểu Mãn không chết đói vì có hợp đồng gia công sản phẩm cho công ty ngoại thương, coi như tạm ổn, Dẫu vậy anh vẫn có kế hoạch mở rộng sản xuất cho năm sau.
Công ty thời trang Hồng Vận của Giai Kì tung ra thị trường đồ nữ công sở thân dài tay ngắn rất được hoan nghênh, thương hiệu “Ha nam ha nữ” đã có tiếng trên thị trường. Tiểu Mãn cũng muốn có thương hiệu riêng, cảm thấy đấy là con đường tất yếu của ngành thời trang, anh tìm người thiết kế thương hiệu sản phẩm và LOGO.
Hồ Bằng rất ít khi xuất hiện trong Trung tâm thời trang, Tiểu Mãn biết anh đang thu gọn tiền nong, không dễ dàng cho các ông chủ xưởng may nhỏ vay vốn, anh còn thuê mấy người đi đòi nợ. Có không ít xưởng may nhỏ đóng cửa, chủ trốn nợ bỏ chạy, Tiểu Mãn toát mồ hôi cho Hồ Bằng, không biết những xưởng kia có nợ anh không.
Tiếp theo, Trung tâm thời trang xảy ra một việc làm thay đổi số phận nhiều người.
***
Hai giờ sáng ngày 26 tháng 12, khu xưởng may của Trung tâm thời trang xảy ra vụ cháy lớn.
Tiểu Mãn đang say ngủ, bỗng giật mình bởi tiếng còi xe cứu hỏa, anh vội mặc áo quần chạy đi. Mùi vật liệu hóa chất cháy khét, bầu trời đỏ rực, tiếng người kêu gào theo gió bay đến.
Tiểu Mãn kêu lên “hỏng rồi”, anh chạy theo hướng phán đoán của mình.
Biển lửa ở về phía Bắc, cách xưởng may của Tiểu Mãn chừng tâm chín chục thước, có thể ở vị trí xưởng may Kì Cường. Hai chiếc xe cứu hỏa của đội chữa cháy khu kinh tế đang chữa cháy, hai vòi phun cố gắng khống chế ngọn lửa từ phía trước, nhà xưởng bị cháy bốc khói đen mù mịt.
Tiểu Mãn sốt ruột hỏi thăm những người đứng chung quanh, người trong xưởng có kịp chạy ra không? Các xưởng may trong khu sản xuất, kho tàng, sinh hoạt đều tập trung “ba trong một”. Xưởng may Kì Cường tuy không lớn, nhưng trong khu nhà ở có đến ba bốn chục người. Người anh hỏi vừa chạy từ trong xưởng Kì Cường ra, Tiểu Mãn vội bảo họ tập trung lại xem còn thiếu ai không.
Hôm ấy gió bắc cấp năm, cấp sáu, các xưởng may lợp tôn không có khoảng trống phòng hỏa, vải sợi hóa học và phụ liệu cháy tỏa khói đen dày đặc cuồn cuộn bay lên, ngọn lửa theo gió lan dần xuống khu Nam, nếu không kịp thời khống chế cả Trung tâm thời trang sẽ thành một liên doanh lửa.
Sáu xe cứu hỏa tăng viện lao tới, nhóm trinh sát lửa đem theo công cụ dập lửa vào sâu đám cháy để tìm hiểu tình hình. Sát với xưởng may Kì Cường là xưởng may của Hữu Ngư, người chỉ huy chữa cháy yêu cầu nhân viên quản lý Trung tâm thời trang liên lạc với Hữu Ngư, cấp tốc chuyển thiết bị và vật liệu ra khỏi xưởng để hình thành vành đai cách li ngọn lửa.
Người của ban quản lý gọi điện cho Hữu Ngư, điện thoại đã kết nối nhưng anh ta dập máy, gọi lại, điện thoại trong trạng thái tắt máy.
Không thể trì hoãn, người chỉ huy cứu hỏa lệnh cho các chiến sĩ chữa cháy dùng dụng cụ mở cửa phân xưởng, nhà kho, tổ chức cho công nhân của các xưởng khác vào chuyển thiết bị, vật tư ra ngoài.
Hữu Ngư đối xử với công nhân rất khắc nghiệt, công nhân lúc này thà đứng ngoài xem cháy chứ không vào cứu tài sản cho anh. Có người ra điều kiện, Hữu Ngư phải trả hết khoản nợ lương thì họ sẽ vào cứu.
Trong lúc khẩn cấp, Tiểu Mãn tổ chức cho công nhân của xưởng mình vào chi viện, một số người đứng xem cùng tham gia. Tổ chức xong đội ngũ công nhân vào cứu tài sản, Tiểu Mãn tìm người chỉ huy cứu hỏa, đề nghị điều động đội cứu hỏa của xưởng dệt gần đấy đến tham gia dập lửa. Anh biết nước trong xe cứu hỏa dùng hết, các vòi cứu hỏa trong khu xưởng không đủ dùng, chắc chắn rất khó khăn về nguồn nước bổ sung.
Người chỉ huy cứu hỏa mở dự án phòng cháy chữa cháy của Trung tâm thời trang, trong dự án không có điều khoản ấy. Là sĩ quan chỉ huy chữa cháy ông có quyền điều động đội chữa cháy của các nhà máy đến tiếp sức, nhưng lại đặt câu hỏi: nguồn nước, nguồn nước ở đâu? Không có nguồn nước, chỉ có bơm nước cứu hỏa thủ công cho nên không có tác dụng.
Tiểu Mãn nói: “Chỉ thị họ ra sông Tứ Phương ở phía đông nam Trung tâm thời trang, thực hiện bơm tiếp hai chặng. Họ có thể điều động tám đội cứu hỏa dùng bơm tay, như vậy có thêm bốn vòi cứu hỏa hỏa, bốn nhóm cung cấp nước, lực lượng cứu hỏa lớn hơn.
Viên chỉ huy cứu hỏa nghi ngờ nhìn Tiểu Mãn, ông thấy Tiểu Mãn có vẻ rất chuyên nghiệp, không biết anh làm gì. Tiểu Mãn tự giới thiệu, anh vốn là trưởng phòng bảo vệ của nhà máy bột giấy, người chỉ đạo đội cứu hỏa của nhà máy, đội của anh và đội cứu hỏa nhà máy dệt đã từng diễn tập chung.
Đề nghị của Tiểu Mãn rất có tác dụng. Sau đấy trong lúc chữa cháy anh lại được cứu thoát.
Khi vòi phun bọt trong tay chiến sĩ cứu hỏa trở nên ít đi, dãy nhà xưởng của Hữu Ngư liền kề với xưởng Kì Cường bốc khói đen, đội cứu hỏa của nhà máy dệt kịp thời tăng viện, vòi phun nhiều hơn, ngọn lửa bị dập xuống.
Lúc ấy Tiểu Mãn đang trong xưởng của Hữu Ngư chỉ huy công nhân chuyển vật tư rất an toàn, cuối cùng anh phát hiện một đống vải vụn, vải thừa không có cách nào chuyển ra nổi. Anh mở vòi cứu hỏa tiếp với thùng nước, định tưới ướt đống vải thừa dễ cháy này. Tưới đến thùng nước thứ hai thì đống vải bốc cháy, khói đen có khí độc ập đến, anh cảm thấy choáng váng, ngạt thở, vội cởi áo nhúng nước để đề phòng.
Cái áo ướt chưa kịp trùm lên mặt thì anh đã ngã xuống…
Một chiến sĩ cứu hỏa mặc áo cứu hỏa cách nhiệt, đầu đội mũ phòng độc lao vào cứu Tiểu Mãn. Nếu không có đội cứu hỏa chuyên nghiệp tăng viện sẽ không khống chế nổi ngọn lửa, trang bị của trung đội cứu hỏa đặc biệt dù có tốt đến đâu mà không có cách nào vào giữa đám cháy, e rằng Tiểu Mãn đã chết trong biển lửa.
Tận trưa hôm sau Hữu Ngư mới biết chuyện hỏa hoạn. Người của ban quản lý gọi điện cho anh lúc anh đang ở chiếu bạc, đang thua thì có điện thoại. Chơi xong bài anh đi tắm hơi, tắm xong anh ngủ một giấc đến tận trưa. Mở điện thoại di động ra mới biết có hỏa hoạn, anh cuống vội mặc trái áo hoảng hốt chạy về Trung tâm thời trang.
Bãi đỗ xe của Cát Hồng sau trận hỏa hoạn trở thành “trại tị nạn” của công nhân các xưởng may, ban chỉ huy xử lý sau hỏa hoạn, trung tâm thông tin của các ông chủ xưởng may vẫn đang bàng hoàng sợ hãi.
Hữu Ngư cảm thấy vô cùng may mắn, xưởng may Kì Cường bị thiêu sạch, xưởng may của anh tuy có mấy gian bị cháy nhưng tổn thất không lớn. Anh biết rất may có Tiểu Mãn cứu giúp, nếu không thì không biết hậu quả ra sao.
![Truyện [Dịch] Linh Chu](https://image.tientruyen.com/ieutruyen/cover/75579.webp)
