Một giai đoạn mới bùng phát. Thérèse, đã đi đến tột cùng của nỗi sợ hãi, không biết tìm ở đâu một ý nghĩa an ủi, bắt đầu lớn tiếng khóc người chêt trôi trước mặt Laurent.
Trong nàng đã nảy sinh một sự suy sụp đột ngột. Những dây thần kinh quá căng thẳng đã vỡ nát, bản chất khô khan và hung tợn đã trở nên yếu mềm. Nàng đã từng có những lúc mủi lòng trong những ngày đầu của cuộc hôn nhân. Sự mủi lòng đó nảy sinh trở lại như một phản ứng tất yếu và định mệnh. Khi thiếu phụ bằng tất cả nghị lực mạnh mẽ chiến đấu chống lại bóng ma của Camille, khi nàng đã trải qua nhiều tháng bực dọc âm ỉ, chống chọi với đau khổ, tìm cách chữa lành nó bằng duy nhất ý chí của bản thân, nàng đột ngột cảm thấy một nỗi chán ngán khiến nàng ngã quỵ và đầu hàng. Thế là, trở lại thành đàn bà, thậm chí thành một thiếu nữ, không còn cảm thấy sức lực để cứng rắn lên, để hăng hái đứng vững trước những nỗi kinh sợ, nàng buông trôi vào lòng thương xót, vào nước mắt và tiếc nuối, trong khi hy vọng tìm được ở đó chút nguôi ngoai nào đó. Nàng cố lợi dụng sự yếu đuối của thể xác và tinh thần đang có, có thể kẻ chết trôi không nhượng bộ trước những cơn giận dữ nàng, lại nhường nhịn những giọt nước mắt của nàng chăng. Vậy nên nàng hối hận có tính toán, trong khi nhủ thầm có thể đó là cách tốt nhất để xoa dịu và làm vui lòng Camille. Như vài kẻ sùng tín nghĩ chuyện lừa dối Chúa Trời để xin xỏ sự tha thứ bằng lời cầu nguyện đầu môi và tỏ ra khiêm cung sám hối, Thérèse hạ mình, vò đầu bứt tai, tìm những lời lẽ ăn năn hối cải, mà tự thâm tâm không có gì khác hơn là nỗi sợ hãi và sự hèn nhát. Mặt khác, nàng cảm thấy như một khoái lạc thể chất khi buông xuôi, khi tự cảm thấy yếu đuối và bạc nhược, khi nộp mình cho đau khổ mà không kháng cự.
Nàng làm mệt mỏi bà Raquin bằng nỗi tuyệt vọng sụt sùi nước mắt của mình. Người bại liệt đối với nàng trở thành trở thành một vật dụng hàng ngày. Nàng sử dụng bà như một thứ ghế ngồi để cầu kinh, thứ đồ vật mà với nó nàng có thể không e ngại thú nhận tội lỗi và cầu xin tha thứ. Từ lúc nàng cảm thấy nhu cầu được khóc lóc, được khuây khoả trong tiếng thổn thức, nàng quày gối trước mặt người liệt, và ở đó, nàng kêu la, nghẹn ngào, một mình diễn xuất cảnh sám hối, nó giúp nàng nguôi ngoai trong thân xác rã rời.
- Con là đứa khốn nạn – nàng ấp úng – con không xứng đáng được ân huệ. Con đã lừa dối mẹ, đã đẩy con trai mẹ đến cái chết. Sẽ không bao giờ mẹ tha thứ cho con...Nhưng dù vậy nếu mẹ đọc được trong lòng con những nỗi hối hận nát lòng, nếu mẹ biết con đau đớn đến chừng nàom, có thể mẹ sẽ rủ lòng tới xót...Không, không phải thương xót dành cho con. Con muốn được chết như vầy dưới chân mẹ, bị nghiền nát bởi nhục nhã và đau khổ.
Nàng cứ thế nói trong suốt nhiều giờ liền, từ nỗi tuyệt vọng đến niềm hy vọng, tự kết án mình rồi tự tha thứ cho mình. Nàng dùng giọng nói của một cô gái bệnh hoạn, khi thì cộc lốc, lúc lại than vãn, nàng nằm bẹp xuống nền gạch rồi sau đó đứng lên, phục tùng mọi ý nghĩ hạ mình và kiêu kỳ, ăn năn hay phản kháng diễn ra trong đầu. Đôi lúc nàng quên mất mình đang quỳ trước mặt bà Raquin, nàng tiếp tục lời độc thoại trong cơn mê. Khi đã muốn ngất hẳn đi vì những lời lẽ của chính mình, nàng lảo đảo chồm dậy, ngây dại, rồi bước xuống cửa tiệm, bình tĩnh trở lại, không còn sợ bật ra những tiếng nức nở kích động trước mặt khách hàng. Khi một nhu cầu ăn năn mới lại phát sinh, nàng vội leo trở lên rồi lại quỳ gối dưới chân người bại liệt. Và cảnh tượng đó diễn ra mười lần mỗi ngày.
Thérèse không bao giờ nghĩ rằng nước mắt và sự giãi bày niềm hối hận của nàng lại có thể đè nặng người cô nỗi lo buồn khôn xiết. Sự thật là nếu phải nghĩ ra một nhục hình để hành hạ bà Raquin, chắc chắn không có nhục hình nào đáng khiếp sợ hơn tấn hài kịch sám hối mà đứa cháu gái của bà diễn xuất. Bà già bại liệt nhìn ra sự ích kỷ che đậy dưới nỗi đau khổ lai láng đó. Bà chịu đựng khủng khiếp những tràng độc thoại lê thê mà cô cháu gái buộc mình phải chịu đựng trong từng giây từng phút, và bao giờ cũng đưa bà trở lại với cảnh giết hại Camille. Bà không thể tha thứ, bà giam mình vào ý tưởng khôn nguôi phải báo thù mà sự bất lực chỉ làm cho nó nhức buốt hơn, vậy mà suốt ngày, bà phải nghe những lời cầu xin tha thứ, những lời cầu nguyện hạ mình và hèn nhát. Bà những muốn trả lời, vài câu nói của cô cháu gái làm dậy lên trong cổ họng bà những lời từ khước đến nghẹt thở, nhưng bà phải ngồi yên câm lặng, phải để mặc cho Thérèse biện bạch nguyên nhân mà không bao giờ chặn ngang nó được. Sự bất lực không thể kêu la mà cũng không thể không nghe thấy khiến lòng bà tràn ngập một niều đau không thể tả xiết. Và từng chút một, những lời lẽ của thiếu phụ thấm vào đầu óc bà chầm chậm và rền rĩ như một điệu ca rát buốt. Có lúc bà tin rằng bọn giết người bắt bà phải chịu đựng một kiểu tra tấn như vậy là do ý nghĩ quỷ ám của lòng tàn nhẫn. Phương tiện tự vệ duy nhất của bà là nhắm mắt lại lúc cô cháu gái quỳ gối trước bà, nếu có nghe thấy bà cũng còn được cái là không nhìn thấy.
Cuối cùng đến độ Thérèse đánh bạo ôm hôn người cô của mình. Một hôm, trong một cơn sám hối, nàng giả vờ kinh ngạc nhìn thấy trong đôi mắt người bị liệt một ý nghĩ của lòng khoan dung, nàng lê đầu gối, rồi đứng lên kêu thất thanh.
- Mẹ đã tha thứ cho con! Mẹ đã tha thứ cho con!
Rồi hôn vào trán và má của bà già khốn khổ lúc đó không thể ngả đầu ra sau được. làn da lạnh ngắt chỗ Thérèse đặt môi lên hôn khiến nàng kinh tởm mãnh liệt. Nàng nghĩ rằng, sự ghê tởm này, cùng những giọt nước mắt và lòng hối tiếc, sẽ là một phương cách tuyệt vời để làm dịu đi những sợi thần kinh của mình, nàng tiếp tục ôm hôn người liệt mỗi ngày, vì sám hối và cũng để được nguôi ngoai.
- Ôi! Mẹ tốt làm sao! – thỉnh thoảng nàng kêu lên – Rõ ràng nước mắt của con đã làm mẹ động lòng...Ánh mắt mẹ đầy tình thương xót...Con đã được cứu rỗi.
Rồi nàng làm ngợp bà bằng những vuốt ve, tựa đầu mình lên gối bà, hôn tay bà, cười với bà một cách hạnh phúc, chăm sóc bà với những biểu hiện của tình yêu thương sôi nổi. Sau một thời gian, nàng tin vở hài kịch đó là thật, tưởng tượng rằng mình đã nhận được lời tha thứ của bà Raquin, chỉ sống với niềm hạnh phúc mà nàng cảm nhận từ ân huệ của bà.
Điều đó thật quá sức đối với người bại liệt. Bà đến chết đi được. Dưới những cái hôn của Thérèse, bà nhớ lại cảm giác gây người vì kinh tởm và phát điên xâm chiếm bà vào buổi sáng và buổi tối, khi Laurent ôm bà trong tay để đỡ dậy hoặc đưa đi nằm. Bà buộc phải chịu đựng những mơn trớn bẩn thỉu của đứa khốn nạn đã phản bội và giết chết con mình, bà thậm chí không thể lấy tay lau những nụ hôn mà thiếu phụ để lại trên má mình. Trong nhiều giờ liền, bà cảm giác những cái hôn đó vẫn còn nóng rát cháy bỏng. Như thế bà trở thành con búp bê của những kẻ sát nhân, con búp bê mà chúng thay cho quần áo, xoay nghiêng xoay ngửa, bi sử dụng tuỳ theo nhu cầu và tính bốc đồng của chúng. Bà cứ thế bất động trong tay chúng, như thể bà chỉ còn tiếng nói trong lòng, dù rằng tấm lòng đó còn sống, biết phản kháng và xót xa trong từng tiếp xúc nhỏ nhặt nhất của Thérèse hoặc Laurent. Điều làm bà phẫn uất nhấ là sự chế giễu cay độc của thiếu phụ khi khẳng định đã đọc được những ý nghĩ khoan dung trong ánh mắt của bà trong khi nó chỉ muốn thiêu cháy đứa tội đồ. Bà nỗ lực tột cùng để bật ra một tiếng kêu phản kháng, bà đặt tất cả lòng hận thù của mình trong đôi mắt. Nhưng Thérèse đã tìm được lợi ích khi mỗi ngày vài chục lần nhắc đi nhắc lại rằng mình đã được tha thứ, nàng lại càng vuốt ve nhiều hơn mà không muốn suy đoán gì cả. Người liệt phải chấp nhận những lời cảm tạ và tình cảm lai láng mà con tim bà bác bỏ. Từ lúc đó, bà sống mà lòng tràn ngập nỗi phẫn hận cay đắng và bất lực, đôi mặt với đứa cháu gái quỵ luỵ tìm kiếm những cử chỉ trìu mến tuyệt vời để bù đắp cho điều mà nàng gọi là lòng nhân từ trời biển.
Khi Laurent có mặt ở đó và vợ mình quỳ gối trước mặt bà Raquin, hắn hung hăng dựng nàng dậy.
- Đừng đóng kịch – hắn bảo – Tôi có khóc không, tôi có cúi rạp xuống đất không, tôi ấy? Cô làm mọi chuyện cố để tôi rối trí thôi.
Niềm ân hận của Thérèse giày vò hắn lạ lùng. Hắn đau đớn hơn kể từ khi kẻ đồng loã lê lết xung quanh hắn, mắt đỏ ngầu vì đẫm lệ, môi lầm bầm van xin. Cái cảnh hối tiếc sống động đó gia tăng bội phần nỗi khiếp sợ của hắn làm nặng nề thêm nỗi khó chịu trong lòng hắn. Nó giống như một sự chê trách vĩnh viễn luôn có mặt trong nhà. Rồi hắn lại sợ niềm hối hận ngày nào đó sẽ thúc đẩy vợ mình thổ lộ tất cả. Hắn vẫn thích nàng cứ cứng rắn và cứ đe doạ, tự vệ kịch liệt trước những lời buộc tội của hắn thì hơn. Nhưng nàng đã thay đổi chiến thuật, giờ thì nàng sẵn lòng thừa nhận phần mình phạm vào tội ác, nàng buộc tội chính mình, nàng tỏ ra mềm yếu và sợ sệt, và từ chỗ đó nàng ăn mày sự cứu chuộc bằng cách khao khát hạ mình.
Thái độ đó làm Laurent điên tiết. Những cuộc gấu ó của họ vào buổi tối càng nặng nề và thê thảm hơn.
- Nghe này – Thérèse nói với chồng – chúng ta là những tội phạm tày trời, chúng ta phải sám hối, nếu chúng ta muốn được chút gì đó yên tĩnh...Nhìn xem, từ khi khóc được. em thấy thanh thản hơn. Hãy làm theo em. Hãy cùng nhau thú nhận rằng chúng ta đáng bị trừng phạt vì đã phạm vào một tội ác kinh tởm.
- Ô hay! – Laurent xẵng giọng trả lời – Cô cứ nói những gì cô muốn. Tôi biết tỏng ra là cô cực kỳ xảo trá và đạo đức giả. Khóc đi, nếu nó giải khuây được cho cô. Nhưng tôi xin cô, đừng làm nát óc tôi bằng những giọt nước mắt của cô.
- Ôi! Anh tệ làm sao, anh khước từ ăn năn. Anh hèn nhát dù rằng anh đã phản bội Camille.
- Cô muốn nói rằng chỉ có tôi phạm tội sao?
- Không, tôi không nói thế. Tôi có tội, có tội hơn cả anh. Lẽ ra tôi nên giúp chồng tôi khỏi tay anh. Chao ôi! Tôi biết mọi điều khủng khiếp trong lỗi lầm của mình, nhưng tôi cố gắng để được bà ấy tha thứ, và tôi sẽ làm được, Laurent à, trong khi anh tiếp tục một cuộc sống sầu não...Anh thậm chí còn không có trái tim để tránh dùm cho người cô tội nghiệp của tôi phải nhìn những cơn nổi điên ghê gớm của anh nữa kia, anh chưa bao giờ nói lên một lời hối tiếc với bà ấy.
Và nàng ôm hôn bà Raquin lúc đó đôi mắt đã nhắm nghiền. Nàng xăng xái quanh người cô, kê gối nâng đầu bà lên, săn đón bà với vô vàn thân thiết. Laurent tức điên lên.
- Nè! Để cho bà ta yên! – hắn la lên – Cô không thấy cái nhìn và sự chăm sóc của cô khiến bà ta ghê tởm hay sao? Nếu nhấc tay lên được, bà ta đã cho cô ăn tát.
Những lời lẽ từ tốn và than vãn của người vợ, những cử chỉ nhẫn nhục của nàng dần dần khiến hắn trở nên phẫn nộ mù quáng. Hắn thấy rõ chiến thuật của nàng ra sao, nàng muốn mình không a tòng vbhn nữa, đứng riêng ra, trong tận cùng nỗi hối tiếc để mong thoát khỏi vòng tay xiết chặt của kẻ chết trôi. Đôi lúc hắn nhủ thầm có thể nàng đi đúng hướng, rằng những giọt nước mắt có thể chữa lành những nỗi hoảng sợ của nàng, rồi hắn rùng mình với ý nghĩ mình phải đơn độc chịu đau khổ, đơn độc sợ hãi. Tự hắn cũng muốn hối cải, ít ra là diễn vở hài kịch ăn năn thử xem sao, nhưng hắn không thể tìm đâu ra những tiếng thổn thức và những lời lẽ cần thiết, hắn lại lao vào thói hung bạo, hắn rung lắc người Thérèse để làm nàng điên tiết, để lôi nàng trở lại cùng hắn trong cơn điên rồ hung hãn. Thiếu phụ chủ tâm trơ lì ra, đáp lại những tiếng kêu thét cuồng nộ của hắn bằng sự tùng phục đẫm nước mắt, càng ra vẻ hạ mình hơn và ăn năn hơn khi hắn tỏ ra thô bạo hơn. Laurent như thể đi đến chỗ hoá rồ. Để làm tràn cơn phẫn hận của hắn, Thérèse bao giờ cũng kết thúc bằng bài tán tụng Camille, giãi bày những đức tính của nạn nhân.
- Anh ấy tốt bụng – nàng nói – và phải là tàn nhẫn hết chỗ nói mới xúc phạm trái tim tuyệt vời chưa bao giờ có một ý nghĩ xấu xa nào đó.
- Gã tốt bụng, đúng, tôi biết chứ - Laurent cười khẩy – cô muốn nói là gã ngu đần phải không? Vậy cô đã quên rồi sao? Cô khẳng định là một lời nói nhỏ nhặt nhất của gã cũng làm cô nổi cáu, rằng gã không thể mở miệng mà không phun ra một cái gì đó ngu ngốc đó thôi.
- Đừng nhạo báng...Anh chỉ quen lăng nhục người anh đã giết hại...Anh không hiểu gì cả trái tim người đàn bà, Laurent à. Camille đã yêu tôi và tôi đã yêu anh ấy.
- Cô đã yêu anh ấy! Úi chà! Cái đó quả thực mới thấy đấy...tất nhiên bởi cô yêu chồng mà cô mới chọn tôi làm người tình. Tôi còn nhớ một ngày cô trườn trên ngực tôi thủ thỉ rằng Camille khiến cô lộn mửa khi những ngón tay cô cắm vào da thịt như đất sét của gã...Ôi! Tôi biết tại sao cô đã yêu tôi, tôi đây này. Cô phải có những cánh tay lực lưỡng khác với cánh tay của con ma tội nghiệp đó.
- Tôi yêu anh ấy như một người em gái. Anh ấy là con trai của ân nhân tôi, anh có tất cả sự tinh tế của một bản chất yếu ớt, anh ấy tỏ ra cao thượng và rộng lượng, ân cần và nhân ái...Thế rồi chúng ta đã giết anh ấy, ôi lạy Chúa! Lạy Chúa!
Nàng khóc lóc ngây người ra. Bà Raquin ném cho nàng những tia mắt sắc nhọn, phẫn nộ nghe những lời tán dương Camille thốt ra từ cửa miệng như vậy. Laurent không sao ngăn được những dòng nước mắt lai láng đó, hùng hổ bước tới bước lui, tìm cách nào hay nhất để bóp nghẹt những lời hối tiếc của Thérèse. Mọi điều tốt đẹp hắn nghe nói về nạn nhân của mình gây cho hắn một nỗi lo lắng khẩn thiết: đôi lúc hắn bị tác động bởi giọng điệu thống thiết của người vợ, hắn tin thật vào những đức độ của Camille, và nỗi khiếp sợ lại gia tăng. Nhưng điều khiến hắn mất tự chủ, điều dẫn hắn đến những hành vi bạo lực, đó là sự so sánh mà người vợ goá của kẻ chết trôi không bao giờ quên nhắc đến giữa người chồng đầu tiên và người chồng kế tiếp, mà phần thắng nghiêng về người trước.
- Vậy đó! Đúng! – nàng thét lên – Anh ấy hơn hẳn anh, giá như anh ấy còn sống và anh thế chỗ anh ấy trong lòng đất thì hay biết mấy.
Laurent ban đầu nhún vai.
- Anh nói gì cũng vậy thôi – nàng tiếp tục, sôi nổi hẳn lên – có thể tôi đã không yêu anh ấy lúc còn sống, nhưng giờ thì tôi nhớ và yêu anh ấy...Tôi yêu anh ấy và tôi thù ghét anh, anh hiểu không. Anh là một tên giết người...
- Câm mồm lại! – Laurent gầm lên.
- Còn anh ấy, anh ấy là một nạn nhân, một người lương thiện bị sát hại bởi một đứa vô lại. Ồ! Anh đừng doạ nạt tôi...Anh biết rõ anh là một kẻ khốn nạn, một con người cục súc, không tim, không tâm hồn. Làm sao anh muốn tôi yêu anh, khi giờ đây người anh đẫm máu Camille thế kia? Camille dành tất cả sự trìu mến cho tôi và tôi sẽ giết anh, anh nghe không, nếu điều đó có thể làm Camille sống lại và nó trả lại tình yêu cho tôi!
- Câm mồm lại, đồ khốn!
- Tại sao tôi phải im tiếng? Tôi nói sự thật. Tôi sẽ mua sự tha thứ bằng cái giá của máu anh. Ôi! Tôi chảy nước mắt và tôi đau đớn biết bao! Chính lỗi ở tôi khi để tên đốn mạt này giết chồng mình...Một đêm nào đó tôi phải đến hôn lên mặt đất nơi anh ấy yên nghỉ. Đó là niềm vui thú sau cùng của tôi.
laurent mất trí, điên tiết lên trước những cảnh tượng tồi tệ mà Thérèse vẽ ra trước mắt, hắn xông vào Thérèse, vật nàng ngã ra đất và nghìm chặt nàng dưới đầu gối, năm tay giơ lên.
- Ra thế đấy – nàng hét lên – Đánh tôi đi, giết tôi đi...Không đời nào Camille giơ tay lên đầu tôi, còn anh, anh là con quái vật!
Và Laurent, rát mặt bởi những lời lẽ đó, cuồng nộ rung lắc người nàng, đánh đập nàng, làm bầm giập thân thể nàng bằng nắm đấm siết chặt. Hai lần liên tiếp, hắn suýt làm nàng nghẹt thở. Thérèse mềm nhũn dưới trận đòn, nàng cảm nhận một nỗi khoái lạc nhức buốt bị đánh đập, nàng buông xuôi, hứng chịu, khiêu khích người chồng để hắn đánh hăng hơn. Đó cũng là một phương thuốc chống chọi lại những nỗi đau đớn của cuộc sống, nàng sẽ ngủ ngon hơn vào ban đêm nếu được đánh đập thả cửa vào buổi tối. Bà Raquin tận hưởng niềm vui cay nghiệt lúc Laurent kéo lê cô cháu gái như thế trên nền gạch, cày nát thân thể cô dưới những đòn giẫm đạp.
Cuộc sống của tên giết người thật kinh hoàng, kể từ ngày Thérèse có sáng kiến quỷ quái là công khai niềm hối tiếc và than khóc Camille. Kể từ lúc đó, con người khốn khổ mãi mãi sống chung với nạn nhân của hắn , từng giờ từng phút, hắn phải nghe vợ mình ca ngợi và tiếc thương người chồng cũ. một chi tiết nhỏ nhặt nhất cũng trở thành một cái cớ, Camille làm cái này, Camille làm thế kia, Camille có những phẩm chất như vầy, Camille yêu thương theo cách nọ...luôn luôn là Camille, luôn luôn là những câu nói ai oán khóc than cái chết của Camille. Thérèse tận dụng mọi tính cách hiểm độc của mình để làm ác nghiệt hơn sự tra tấn mà nàng buộc Laurent phải chịu đựng nhằm bảo vệ chính mình. Nàng đi sâu vào những chi tiết riêng tư nhất, nàng kể hàng khối chuyện linh tinh thời tuổi trẻ với những tiếng thở dài luyến tiếc, và cứ thế trộn lẫn kỷ niệm về kẻ chết trôi với từng hành vi của cuộc sống thường nhật. Xác chết đã từng ám ảnh ngôi nhà, nay được mời vào công khai. Nó ngồi trên ghế, ở trước bàn ăn, nằm dài trên giường, sử dụng đồ đạc vật dụng buông vung bỏ vãi. Laurent không thể sờ vào cái nĩa, cái bàn chải, vào bất luận cái gì mà Thérèse không làm cho hắn cảm thấy Camille đã sờ vào trước hắn. Không ngừng va chạm với kẻ mình đã giết chết, cuối cùng tên giết người mang một cảm giác kỳ lạ làm hắn muốn phát điên. Càng bị so sánh với Camille, hắn càng tưởng rằng mình sử dụng những đồ vật mà Camille đã sử dụng, càng tưởng rằng mình là Camille, mình đồng nhất với nạn nhân của mình. Đầu óc hắn vỡ ra. Thế là hắn nhảy xổ vào người vợ để buộc nàng phải câm họng, để không còn nghe thấy những lời lẽ xô đẩy hắn đến chỗ mê sảng. Mọi cuộc cãi vã đều kết thúc bằng những trận đòn.
Trong nàng đã nảy sinh một sự suy sụp đột ngột. Những dây thần kinh quá căng thẳng đã vỡ nát, bản chất khô khan và hung tợn đã trở nên yếu mềm. Nàng đã từng có những lúc mủi lòng trong những ngày đầu của cuộc hôn nhân. Sự mủi lòng đó nảy sinh trở lại như một phản ứng tất yếu và định mệnh. Khi thiếu phụ bằng tất cả nghị lực mạnh mẽ chiến đấu chống lại bóng ma của Camille, khi nàng đã trải qua nhiều tháng bực dọc âm ỉ, chống chọi với đau khổ, tìm cách chữa lành nó bằng duy nhất ý chí của bản thân, nàng đột ngột cảm thấy một nỗi chán ngán khiến nàng ngã quỵ và đầu hàng. Thế là, trở lại thành đàn bà, thậm chí thành một thiếu nữ, không còn cảm thấy sức lực để cứng rắn lên, để hăng hái đứng vững trước những nỗi kinh sợ, nàng buông trôi vào lòng thương xót, vào nước mắt và tiếc nuối, trong khi hy vọng tìm được ở đó chút nguôi ngoai nào đó. Nàng cố lợi dụng sự yếu đuối của thể xác và tinh thần đang có, có thể kẻ chết trôi không nhượng bộ trước những cơn giận dữ nàng, lại nhường nhịn những giọt nước mắt của nàng chăng. Vậy nên nàng hối hận có tính toán, trong khi nhủ thầm có thể đó là cách tốt nhất để xoa dịu và làm vui lòng Camille. Như vài kẻ sùng tín nghĩ chuyện lừa dối Chúa Trời để xin xỏ sự tha thứ bằng lời cầu nguyện đầu môi và tỏ ra khiêm cung sám hối, Thérèse hạ mình, vò đầu bứt tai, tìm những lời lẽ ăn năn hối cải, mà tự thâm tâm không có gì khác hơn là nỗi sợ hãi và sự hèn nhát. Mặt khác, nàng cảm thấy như một khoái lạc thể chất khi buông xuôi, khi tự cảm thấy yếu đuối và bạc nhược, khi nộp mình cho đau khổ mà không kháng cự.
Nàng làm mệt mỏi bà Raquin bằng nỗi tuyệt vọng sụt sùi nước mắt của mình. Người bại liệt đối với nàng trở thành trở thành một vật dụng hàng ngày. Nàng sử dụng bà như một thứ ghế ngồi để cầu kinh, thứ đồ vật mà với nó nàng có thể không e ngại thú nhận tội lỗi và cầu xin tha thứ. Từ lúc nàng cảm thấy nhu cầu được khóc lóc, được khuây khoả trong tiếng thổn thức, nàng quày gối trước mặt người liệt, và ở đó, nàng kêu la, nghẹn ngào, một mình diễn xuất cảnh sám hối, nó giúp nàng nguôi ngoai trong thân xác rã rời.
- Con là đứa khốn nạn – nàng ấp úng – con không xứng đáng được ân huệ. Con đã lừa dối mẹ, đã đẩy con trai mẹ đến cái chết. Sẽ không bao giờ mẹ tha thứ cho con...Nhưng dù vậy nếu mẹ đọc được trong lòng con những nỗi hối hận nát lòng, nếu mẹ biết con đau đớn đến chừng nàom, có thể mẹ sẽ rủ lòng tới xót...Không, không phải thương xót dành cho con. Con muốn được chết như vầy dưới chân mẹ, bị nghiền nát bởi nhục nhã và đau khổ.
Nàng cứ thế nói trong suốt nhiều giờ liền, từ nỗi tuyệt vọng đến niềm hy vọng, tự kết án mình rồi tự tha thứ cho mình. Nàng dùng giọng nói của một cô gái bệnh hoạn, khi thì cộc lốc, lúc lại than vãn, nàng nằm bẹp xuống nền gạch rồi sau đó đứng lên, phục tùng mọi ý nghĩ hạ mình và kiêu kỳ, ăn năn hay phản kháng diễn ra trong đầu. Đôi lúc nàng quên mất mình đang quỳ trước mặt bà Raquin, nàng tiếp tục lời độc thoại trong cơn mê. Khi đã muốn ngất hẳn đi vì những lời lẽ của chính mình, nàng lảo đảo chồm dậy, ngây dại, rồi bước xuống cửa tiệm, bình tĩnh trở lại, không còn sợ bật ra những tiếng nức nở kích động trước mặt khách hàng. Khi một nhu cầu ăn năn mới lại phát sinh, nàng vội leo trở lên rồi lại quỳ gối dưới chân người bại liệt. Và cảnh tượng đó diễn ra mười lần mỗi ngày.
Thérèse không bao giờ nghĩ rằng nước mắt và sự giãi bày niềm hối hận của nàng lại có thể đè nặng người cô nỗi lo buồn khôn xiết. Sự thật là nếu phải nghĩ ra một nhục hình để hành hạ bà Raquin, chắc chắn không có nhục hình nào đáng khiếp sợ hơn tấn hài kịch sám hối mà đứa cháu gái của bà diễn xuất. Bà già bại liệt nhìn ra sự ích kỷ che đậy dưới nỗi đau khổ lai láng đó. Bà chịu đựng khủng khiếp những tràng độc thoại lê thê mà cô cháu gái buộc mình phải chịu đựng trong từng giây từng phút, và bao giờ cũng đưa bà trở lại với cảnh giết hại Camille. Bà không thể tha thứ, bà giam mình vào ý tưởng khôn nguôi phải báo thù mà sự bất lực chỉ làm cho nó nhức buốt hơn, vậy mà suốt ngày, bà phải nghe những lời cầu xin tha thứ, những lời cầu nguyện hạ mình và hèn nhát. Bà những muốn trả lời, vài câu nói của cô cháu gái làm dậy lên trong cổ họng bà những lời từ khước đến nghẹt thở, nhưng bà phải ngồi yên câm lặng, phải để mặc cho Thérèse biện bạch nguyên nhân mà không bao giờ chặn ngang nó được. Sự bất lực không thể kêu la mà cũng không thể không nghe thấy khiến lòng bà tràn ngập một niều đau không thể tả xiết. Và từng chút một, những lời lẽ của thiếu phụ thấm vào đầu óc bà chầm chậm và rền rĩ như một điệu ca rát buốt. Có lúc bà tin rằng bọn giết người bắt bà phải chịu đựng một kiểu tra tấn như vậy là do ý nghĩ quỷ ám của lòng tàn nhẫn. Phương tiện tự vệ duy nhất của bà là nhắm mắt lại lúc cô cháu gái quỳ gối trước bà, nếu có nghe thấy bà cũng còn được cái là không nhìn thấy.
Cuối cùng đến độ Thérèse đánh bạo ôm hôn người cô của mình. Một hôm, trong một cơn sám hối, nàng giả vờ kinh ngạc nhìn thấy trong đôi mắt người bị liệt một ý nghĩ của lòng khoan dung, nàng lê đầu gối, rồi đứng lên kêu thất thanh.
- Mẹ đã tha thứ cho con! Mẹ đã tha thứ cho con!
Rồi hôn vào trán và má của bà già khốn khổ lúc đó không thể ngả đầu ra sau được. làn da lạnh ngắt chỗ Thérèse đặt môi lên hôn khiến nàng kinh tởm mãnh liệt. Nàng nghĩ rằng, sự ghê tởm này, cùng những giọt nước mắt và lòng hối tiếc, sẽ là một phương cách tuyệt vời để làm dịu đi những sợi thần kinh của mình, nàng tiếp tục ôm hôn người liệt mỗi ngày, vì sám hối và cũng để được nguôi ngoai.
- Ôi! Mẹ tốt làm sao! – thỉnh thoảng nàng kêu lên – Rõ ràng nước mắt của con đã làm mẹ động lòng...Ánh mắt mẹ đầy tình thương xót...Con đã được cứu rỗi.
Rồi nàng làm ngợp bà bằng những vuốt ve, tựa đầu mình lên gối bà, hôn tay bà, cười với bà một cách hạnh phúc, chăm sóc bà với những biểu hiện của tình yêu thương sôi nổi. Sau một thời gian, nàng tin vở hài kịch đó là thật, tưởng tượng rằng mình đã nhận được lời tha thứ của bà Raquin, chỉ sống với niềm hạnh phúc mà nàng cảm nhận từ ân huệ của bà.
Điều đó thật quá sức đối với người bại liệt. Bà đến chết đi được. Dưới những cái hôn của Thérèse, bà nhớ lại cảm giác gây người vì kinh tởm và phát điên xâm chiếm bà vào buổi sáng và buổi tối, khi Laurent ôm bà trong tay để đỡ dậy hoặc đưa đi nằm. Bà buộc phải chịu đựng những mơn trớn bẩn thỉu của đứa khốn nạn đã phản bội và giết chết con mình, bà thậm chí không thể lấy tay lau những nụ hôn mà thiếu phụ để lại trên má mình. Trong nhiều giờ liền, bà cảm giác những cái hôn đó vẫn còn nóng rát cháy bỏng. Như thế bà trở thành con búp bê của những kẻ sát nhân, con búp bê mà chúng thay cho quần áo, xoay nghiêng xoay ngửa, bi sử dụng tuỳ theo nhu cầu và tính bốc đồng của chúng. Bà cứ thế bất động trong tay chúng, như thể bà chỉ còn tiếng nói trong lòng, dù rằng tấm lòng đó còn sống, biết phản kháng và xót xa trong từng tiếp xúc nhỏ nhặt nhất của Thérèse hoặc Laurent. Điều làm bà phẫn uất nhấ là sự chế giễu cay độc của thiếu phụ khi khẳng định đã đọc được những ý nghĩ khoan dung trong ánh mắt của bà trong khi nó chỉ muốn thiêu cháy đứa tội đồ. Bà nỗ lực tột cùng để bật ra một tiếng kêu phản kháng, bà đặt tất cả lòng hận thù của mình trong đôi mắt. Nhưng Thérèse đã tìm được lợi ích khi mỗi ngày vài chục lần nhắc đi nhắc lại rằng mình đã được tha thứ, nàng lại càng vuốt ve nhiều hơn mà không muốn suy đoán gì cả. Người liệt phải chấp nhận những lời cảm tạ và tình cảm lai láng mà con tim bà bác bỏ. Từ lúc đó, bà sống mà lòng tràn ngập nỗi phẫn hận cay đắng và bất lực, đôi mặt với đứa cháu gái quỵ luỵ tìm kiếm những cử chỉ trìu mến tuyệt vời để bù đắp cho điều mà nàng gọi là lòng nhân từ trời biển.
Khi Laurent có mặt ở đó và vợ mình quỳ gối trước mặt bà Raquin, hắn hung hăng dựng nàng dậy.
- Đừng đóng kịch – hắn bảo – Tôi có khóc không, tôi có cúi rạp xuống đất không, tôi ấy? Cô làm mọi chuyện cố để tôi rối trí thôi.
Niềm ân hận của Thérèse giày vò hắn lạ lùng. Hắn đau đớn hơn kể từ khi kẻ đồng loã lê lết xung quanh hắn, mắt đỏ ngầu vì đẫm lệ, môi lầm bầm van xin. Cái cảnh hối tiếc sống động đó gia tăng bội phần nỗi khiếp sợ của hắn làm nặng nề thêm nỗi khó chịu trong lòng hắn. Nó giống như một sự chê trách vĩnh viễn luôn có mặt trong nhà. Rồi hắn lại sợ niềm hối hận ngày nào đó sẽ thúc đẩy vợ mình thổ lộ tất cả. Hắn vẫn thích nàng cứ cứng rắn và cứ đe doạ, tự vệ kịch liệt trước những lời buộc tội của hắn thì hơn. Nhưng nàng đã thay đổi chiến thuật, giờ thì nàng sẵn lòng thừa nhận phần mình phạm vào tội ác, nàng buộc tội chính mình, nàng tỏ ra mềm yếu và sợ sệt, và từ chỗ đó nàng ăn mày sự cứu chuộc bằng cách khao khát hạ mình.
Thái độ đó làm Laurent điên tiết. Những cuộc gấu ó của họ vào buổi tối càng nặng nề và thê thảm hơn.
- Nghe này – Thérèse nói với chồng – chúng ta là những tội phạm tày trời, chúng ta phải sám hối, nếu chúng ta muốn được chút gì đó yên tĩnh...Nhìn xem, từ khi khóc được. em thấy thanh thản hơn. Hãy làm theo em. Hãy cùng nhau thú nhận rằng chúng ta đáng bị trừng phạt vì đã phạm vào một tội ác kinh tởm.
- Ô hay! – Laurent xẵng giọng trả lời – Cô cứ nói những gì cô muốn. Tôi biết tỏng ra là cô cực kỳ xảo trá và đạo đức giả. Khóc đi, nếu nó giải khuây được cho cô. Nhưng tôi xin cô, đừng làm nát óc tôi bằng những giọt nước mắt của cô.
- Ôi! Anh tệ làm sao, anh khước từ ăn năn. Anh hèn nhát dù rằng anh đã phản bội Camille.
- Cô muốn nói rằng chỉ có tôi phạm tội sao?
- Không, tôi không nói thế. Tôi có tội, có tội hơn cả anh. Lẽ ra tôi nên giúp chồng tôi khỏi tay anh. Chao ôi! Tôi biết mọi điều khủng khiếp trong lỗi lầm của mình, nhưng tôi cố gắng để được bà ấy tha thứ, và tôi sẽ làm được, Laurent à, trong khi anh tiếp tục một cuộc sống sầu não...Anh thậm chí còn không có trái tim để tránh dùm cho người cô tội nghiệp của tôi phải nhìn những cơn nổi điên ghê gớm của anh nữa kia, anh chưa bao giờ nói lên một lời hối tiếc với bà ấy.
Và nàng ôm hôn bà Raquin lúc đó đôi mắt đã nhắm nghiền. Nàng xăng xái quanh người cô, kê gối nâng đầu bà lên, săn đón bà với vô vàn thân thiết. Laurent tức điên lên.
- Nè! Để cho bà ta yên! – hắn la lên – Cô không thấy cái nhìn và sự chăm sóc của cô khiến bà ta ghê tởm hay sao? Nếu nhấc tay lên được, bà ta đã cho cô ăn tát.
Những lời lẽ từ tốn và than vãn của người vợ, những cử chỉ nhẫn nhục của nàng dần dần khiến hắn trở nên phẫn nộ mù quáng. Hắn thấy rõ chiến thuật của nàng ra sao, nàng muốn mình không a tòng vbhn nữa, đứng riêng ra, trong tận cùng nỗi hối tiếc để mong thoát khỏi vòng tay xiết chặt của kẻ chết trôi. Đôi lúc hắn nhủ thầm có thể nàng đi đúng hướng, rằng những giọt nước mắt có thể chữa lành những nỗi hoảng sợ của nàng, rồi hắn rùng mình với ý nghĩ mình phải đơn độc chịu đau khổ, đơn độc sợ hãi. Tự hắn cũng muốn hối cải, ít ra là diễn vở hài kịch ăn năn thử xem sao, nhưng hắn không thể tìm đâu ra những tiếng thổn thức và những lời lẽ cần thiết, hắn lại lao vào thói hung bạo, hắn rung lắc người Thérèse để làm nàng điên tiết, để lôi nàng trở lại cùng hắn trong cơn điên rồ hung hãn. Thiếu phụ chủ tâm trơ lì ra, đáp lại những tiếng kêu thét cuồng nộ của hắn bằng sự tùng phục đẫm nước mắt, càng ra vẻ hạ mình hơn và ăn năn hơn khi hắn tỏ ra thô bạo hơn. Laurent như thể đi đến chỗ hoá rồ. Để làm tràn cơn phẫn hận của hắn, Thérèse bao giờ cũng kết thúc bằng bài tán tụng Camille, giãi bày những đức tính của nạn nhân.
- Anh ấy tốt bụng – nàng nói – và phải là tàn nhẫn hết chỗ nói mới xúc phạm trái tim tuyệt vời chưa bao giờ có một ý nghĩ xấu xa nào đó.
- Gã tốt bụng, đúng, tôi biết chứ - Laurent cười khẩy – cô muốn nói là gã ngu đần phải không? Vậy cô đã quên rồi sao? Cô khẳng định là một lời nói nhỏ nhặt nhất của gã cũng làm cô nổi cáu, rằng gã không thể mở miệng mà không phun ra một cái gì đó ngu ngốc đó thôi.
- Đừng nhạo báng...Anh chỉ quen lăng nhục người anh đã giết hại...Anh không hiểu gì cả trái tim người đàn bà, Laurent à. Camille đã yêu tôi và tôi đã yêu anh ấy.
- Cô đã yêu anh ấy! Úi chà! Cái đó quả thực mới thấy đấy...tất nhiên bởi cô yêu chồng mà cô mới chọn tôi làm người tình. Tôi còn nhớ một ngày cô trườn trên ngực tôi thủ thỉ rằng Camille khiến cô lộn mửa khi những ngón tay cô cắm vào da thịt như đất sét của gã...Ôi! Tôi biết tại sao cô đã yêu tôi, tôi đây này. Cô phải có những cánh tay lực lưỡng khác với cánh tay của con ma tội nghiệp đó.
- Tôi yêu anh ấy như một người em gái. Anh ấy là con trai của ân nhân tôi, anh có tất cả sự tinh tế của một bản chất yếu ớt, anh ấy tỏ ra cao thượng và rộng lượng, ân cần và nhân ái...Thế rồi chúng ta đã giết anh ấy, ôi lạy Chúa! Lạy Chúa!
Nàng khóc lóc ngây người ra. Bà Raquin ném cho nàng những tia mắt sắc nhọn, phẫn nộ nghe những lời tán dương Camille thốt ra từ cửa miệng như vậy. Laurent không sao ngăn được những dòng nước mắt lai láng đó, hùng hổ bước tới bước lui, tìm cách nào hay nhất để bóp nghẹt những lời hối tiếc của Thérèse. Mọi điều tốt đẹp hắn nghe nói về nạn nhân của mình gây cho hắn một nỗi lo lắng khẩn thiết: đôi lúc hắn bị tác động bởi giọng điệu thống thiết của người vợ, hắn tin thật vào những đức độ của Camille, và nỗi khiếp sợ lại gia tăng. Nhưng điều khiến hắn mất tự chủ, điều dẫn hắn đến những hành vi bạo lực, đó là sự so sánh mà người vợ goá của kẻ chết trôi không bao giờ quên nhắc đến giữa người chồng đầu tiên và người chồng kế tiếp, mà phần thắng nghiêng về người trước.
- Vậy đó! Đúng! – nàng thét lên – Anh ấy hơn hẳn anh, giá như anh ấy còn sống và anh thế chỗ anh ấy trong lòng đất thì hay biết mấy.
Laurent ban đầu nhún vai.
- Anh nói gì cũng vậy thôi – nàng tiếp tục, sôi nổi hẳn lên – có thể tôi đã không yêu anh ấy lúc còn sống, nhưng giờ thì tôi nhớ và yêu anh ấy...Tôi yêu anh ấy và tôi thù ghét anh, anh hiểu không. Anh là một tên giết người...
- Câm mồm lại! – Laurent gầm lên.
- Còn anh ấy, anh ấy là một nạn nhân, một người lương thiện bị sát hại bởi một đứa vô lại. Ồ! Anh đừng doạ nạt tôi...Anh biết rõ anh là một kẻ khốn nạn, một con người cục súc, không tim, không tâm hồn. Làm sao anh muốn tôi yêu anh, khi giờ đây người anh đẫm máu Camille thế kia? Camille dành tất cả sự trìu mến cho tôi và tôi sẽ giết anh, anh nghe không, nếu điều đó có thể làm Camille sống lại và nó trả lại tình yêu cho tôi!
- Câm mồm lại, đồ khốn!
- Tại sao tôi phải im tiếng? Tôi nói sự thật. Tôi sẽ mua sự tha thứ bằng cái giá của máu anh. Ôi! Tôi chảy nước mắt và tôi đau đớn biết bao! Chính lỗi ở tôi khi để tên đốn mạt này giết chồng mình...Một đêm nào đó tôi phải đến hôn lên mặt đất nơi anh ấy yên nghỉ. Đó là niềm vui thú sau cùng của tôi.
laurent mất trí, điên tiết lên trước những cảnh tượng tồi tệ mà Thérèse vẽ ra trước mắt, hắn xông vào Thérèse, vật nàng ngã ra đất và nghìm chặt nàng dưới đầu gối, năm tay giơ lên.
- Ra thế đấy – nàng hét lên – Đánh tôi đi, giết tôi đi...Không đời nào Camille giơ tay lên đầu tôi, còn anh, anh là con quái vật!
Và Laurent, rát mặt bởi những lời lẽ đó, cuồng nộ rung lắc người nàng, đánh đập nàng, làm bầm giập thân thể nàng bằng nắm đấm siết chặt. Hai lần liên tiếp, hắn suýt làm nàng nghẹt thở. Thérèse mềm nhũn dưới trận đòn, nàng cảm nhận một nỗi khoái lạc nhức buốt bị đánh đập, nàng buông xuôi, hứng chịu, khiêu khích người chồng để hắn đánh hăng hơn. Đó cũng là một phương thuốc chống chọi lại những nỗi đau đớn của cuộc sống, nàng sẽ ngủ ngon hơn vào ban đêm nếu được đánh đập thả cửa vào buổi tối. Bà Raquin tận hưởng niềm vui cay nghiệt lúc Laurent kéo lê cô cháu gái như thế trên nền gạch, cày nát thân thể cô dưới những đòn giẫm đạp.
Cuộc sống của tên giết người thật kinh hoàng, kể từ ngày Thérèse có sáng kiến quỷ quái là công khai niềm hối tiếc và than khóc Camille. Kể từ lúc đó, con người khốn khổ mãi mãi sống chung với nạn nhân của hắn , từng giờ từng phút, hắn phải nghe vợ mình ca ngợi và tiếc thương người chồng cũ. một chi tiết nhỏ nhặt nhất cũng trở thành một cái cớ, Camille làm cái này, Camille làm thế kia, Camille có những phẩm chất như vầy, Camille yêu thương theo cách nọ...luôn luôn là Camille, luôn luôn là những câu nói ai oán khóc than cái chết của Camille. Thérèse tận dụng mọi tính cách hiểm độc của mình để làm ác nghiệt hơn sự tra tấn mà nàng buộc Laurent phải chịu đựng nhằm bảo vệ chính mình. Nàng đi sâu vào những chi tiết riêng tư nhất, nàng kể hàng khối chuyện linh tinh thời tuổi trẻ với những tiếng thở dài luyến tiếc, và cứ thế trộn lẫn kỷ niệm về kẻ chết trôi với từng hành vi của cuộc sống thường nhật. Xác chết đã từng ám ảnh ngôi nhà, nay được mời vào công khai. Nó ngồi trên ghế, ở trước bàn ăn, nằm dài trên giường, sử dụng đồ đạc vật dụng buông vung bỏ vãi. Laurent không thể sờ vào cái nĩa, cái bàn chải, vào bất luận cái gì mà Thérèse không làm cho hắn cảm thấy Camille đã sờ vào trước hắn. Không ngừng va chạm với kẻ mình đã giết chết, cuối cùng tên giết người mang một cảm giác kỳ lạ làm hắn muốn phát điên. Càng bị so sánh với Camille, hắn càng tưởng rằng mình sử dụng những đồ vật mà Camille đã sử dụng, càng tưởng rằng mình là Camille, mình đồng nhất với nạn nhân của mình. Đầu óc hắn vỡ ra. Thế là hắn nhảy xổ vào người vợ để buộc nàng phải câm họng, để không còn nghe thấy những lời lẽ xô đẩy hắn đến chỗ mê sảng. Mọi cuộc cãi vã đều kết thúc bằng những trận đòn.
