Vừa mở cửa phòng, chúng tôi đã thấy công chúa Huyền Trân đang ngồi xếp bằng trên sập cao, vạt áo bị vò qua vò lại, nhăn nhúm hết cả
Huyền Trân từ từ ngẩng đầu lên, mất một lúc mới nhận ra người đang đứng trước mặt là tôi liền kêu lớn: "Chị Tâm... xin hãy giúp ta..."
Bờ môi trắng bệnh không sức sống, bọng mắt sưng to, đỏ ửng. Rõ ràng trước khi tới đây, hoặc thậm chí là khi đã ở trong phòng chờ tôi rồi mà Huyền Trân vẫn không thể ngừng khóc.
Tôi không dám chần chừ, vội bước vào trong, cùng với đó là Huyền Trân đang lao người xuống từ trên sập, ngã về phía tôi.
Đông Ly giúp tôi đỡ lấy Huyền Trân, dìu cô ngồi xuống.
"Dù là anh Chẩn... thái hậu... cả Thánh Bà và Huy Tư... không một ai chịu giúp ta cả... Chị Tâm, ta biết anh ấy... Quan gia nhất định sẽ nghe lời chị. Chị nói với Quan gia đi, ta không muốn làm dâu Chiêm Thành, ta không muốn rời khỏi Đại Việt..." Hai tay Huyền Trân bám lấy vai tôi, đầu gục xuống nức nở, giọng khản đặc.
"Công chúa... bình tĩnh lại đã." Tôi nhẹ nhàng kéo tay Huyền Trân xuống vỗ về, đồng thời đánh mắt ra hiệu cho Đông Ly chuẩn bị trà.
Người Huyền Trân run rẩy, lồng ng.ực phập phồng dữ dội, chẳng biết có nghe lọt tai câu nào không. Rất rõ ràng, trước khi đến phủ họ Đoàn, Huyền Trân đã tìm tới Tuyên Từ thái hậu, Trần Quốc Chẩn nhưng không đạt được mục đích, thậm chí cả mấy cô vợ quyền lực của Trần Thuyên cũng đều bó tay. Không biết Thánh Bà và Huy Tư ra sao nhưng chắc chắn Huyền Trân đã phải chịu sự giáo huấn từ thái hậu và anh trai mình trước đó và họ đã dùng tất cả lý lẽ để thuyết phục cô, hết nước hết cái rồi mà Huyền Trân vẫn chưa chịu chấp nhận sự thật.
Đông Ly đặt ấm trà hoa cúc xuống bàn, dùng ánh mắt liếc về phía Huyền Trân, tôi chỉ nhún vai một cái.
Đông Ly rời khỏi phòng rồi tôi đẩy chén trà nóng tới gần Huyền Trân, dịu dàng dỗ dành cô nhấp một ngụm. Nếu tôi nhớ không nhầm thì trà hoa cúc có tác dụng an thần và hỗ trợ giấc ngủ, chắc sẽ giúp Huyền Trân cảm thấy dễ chịu hơn phần nào.
Cô công chúa nhỏ đã thôi nức nở, từng giọt lệ lấp lánh khẽ khàng rơi xuống mu bàn tay, chứa đựng biết bao uất ức và tủi hờn.
Tôi đồ rằng Huyền Trân vốn đã biết rõ tôi không thể giúp gì được cho cô trong tình cảnh hiện tại, cái cô cần có lẽ chỉ là một sự xác nhận từ người ngoài cuộc. Tuyên Từ thái hậu là mẹ, Trần Thuyên và Trần Quốc Chẩn là anh trai, ngoài ra Thánh Bà, Huy Tư là chị dâu; dù thế nào cũng đều là gia đình.
Hoàng đế gả công chúa tới ngoại quốc khiến triều đình náo loạn một phen, sóng gió kéo dài. Điều mà không ai ngờ tới là số người trong hoàng tộc Trần tham gia vào tranh cãi này lại vô cùng ít ỏi, hầu hết đều không bày tỏ ý kiến. Từ đó, quan dân có thể đoán chừng thái độ của tôn thất họ Trần chính là: Ủng hộ quyết định của hoàng đế vô điều kiện.
"Công chúa." Tôi vừa mở cửa sổ vừa nói. "Thứ nhất, Quan gia là hoàng đế, chắc chắn sẽ không vì bất cứ ai mà thay đổi ý định của mình. Hơn nữa, người có thể khiến Quan gia phải suy nghĩ lại cũng không phải là tôi."
Huyền Trân nắm chặt chén trà nóng trong tay, thổn thức: "Đúng thế... Phụ hoàng ở mãi trên Yên Tử, không còn để tâm tới ta nữa..."
Nghe vậy, tôi nhướn mày ngạc nhiên. Huyền Trân hiểu lầm ý tôi mất rồi. Chính xác thì người duy nhất có thể tác động tới mọi quyết định của Trần Thuyên... chỉ có thể là chính anh. Nhưng mà...
Tôi im lặng, Huyền Trân cũng im lặng. Xung quanh yên ắng lạ thường, chỉ còn tiếng cô công chúa nhỏ hít thở một cách khó khăn.
"Hẳn là công chúa đã nghe không ít lời khuyên từ mọi người..."
"Hay là chị Tâm cũng thử xem?" Huyền Trân ngắt lời tôi, cúi đầu nhìn ngón tay vặn vẹo.
Tôi:?
Không phải nói vậy để đỡ phải dài dòng văn tự với nhau hay sao?
"Rốt cuộc thì công chúa muốn nghe cái gì?" Tôi rời khỏi khung cửa sổ, ngồi xuống phía bên kia bàn nhỏ rồi rót đầy chén trà trước mặt Huyền Trân.
"Ai cũng bảo ta phải sống cho xứng với cái danh công chúa, nhưng dù sao ta cũng là con cháu của Đại Việt mà..." Cô cúi đầu, giọng nhỏ dần.
Tôi thở dài: "Và hơn ai hết, công chúa càng phải hiểu rõ dân chúng Đại Việt mới chỉ được hưởng thái bình chưa đầy hai mươi năm..."
Huyền Trân mím môi.
"Chúng ta... hay nói đúng hơn là đất nước này chưa bao giờ thiếu kẻ thù. Mối hoạ lớn nhất vẫn là đám người phương Bắc hung hăng, lâu lâu lại kiếm cớ kéo xâm lược. Nếu không phải triều đình quyết đoán, nhân dân mạnh mẽ chống trả thì Đại Việt không thể tồn tại đến ngày hôm nay. Ngoài ra còn có Ai Lao, các dân tộc thiểu số trên miền núi... công chúa không thấy cứ dăm ba tháng là Thượng hoàng, Quan gia phải cử quân đi dẹp loạn à?. Ôi chao, còn cả Chiêm Thành nữa!" Chậm rãi nhả từng lời, tôi hơi ngả người, chống tay về phía sau.
"Hả? Không phải Đại Việt và Chiêm Thành đã kết mối bang giao rồi sao?" Huyền Trân há hốc miệng.
Tôi nhún vai: "Thì sao chứ? Đến anh em trong nhà còn có thể quay lưng lại với nhau mà."
Lời này khá đụng chạm, may mắn là Huyền Trân đang rối bời nên không quá để tâm, chỉ ngơ ngẩn nhìn tôi.
Và theo thực tế lịch sử, chỉ vài năm ngắn ngủi sau khi Huyền Trân trở thành vương hậu của Chế Mân thì Đại Việt và Chiêm Thành đã lại xung đột rồi.
Tôi chỉ là người trần mắt thịt, được sinh ra ở thế kỷ hai mốt, hoàn toàn không có quyền phán xét việc gả Huyền Trân tới Chiêm Thành để đổi lấy hai châu Ô, Lý là đúng hay sai...
Chỉ biết rằng đây là lịch sử, là dòng chảy thời gian, không ai có thể thay đổi...
"Thượng hoàng, Quan gia và cả Quốc vương Chế Mân đều nhìn thấu điều này. Xét về một mặt nào đó, Đại Việt và Chiêm Thành giống nhau, đều không thể chịu được chiến tranh liên miên. Bởi vậy, hai nước càng phải tiến đến một mối liên kết sâu đậm hơn là bang giao thông thường."
Huyền Trân gật đầu, nhạt nhạt tiếp lời tôi: "Liên hôn."
"Hơn nữa, mỗi bước công chúa rời khỏi Đại Việt cũng là để đổi lấy một tấc đất... lãnh thổ được mở rộng, đất nước thêm lớn mạnh..."
Vì Huyền Trân tỏ ra chuyên tâm lắng nghe quá mức nên tôi cũng không để ý nhiều, miệng như được bôi dầu, càng nói càng hăng. Thoáng thấy nét mặt cứng đờ của Huyền Trân, tôi đứng hình, nhận ra mình đã lỡ lời.
Huyền Trân chộp lấy cổ tay tôi, hai mày nhíu chặt: "Ý chị là sao?"
Chao ôi, sao tôi lại cứ quên mất rằng việc Chiêm Thành dâng sính lễ hai châu Ô, Lý để cưới công chúa Huyền Trân còn chưa được công khai nhỉ?
Nếu tôi đoán không nhầm thì chuyện này chỉ có quốc chủ hai bên và cùng lắm là thêm vài đại thần tối cao là nắm được, còn lại đều không ai hay biết. Có lẽ là sợ các thế lực thù địch nhòm ngó nên phải giữ kín đến cuối cùng, nhưng cũng vì vậy mà mối liên hôn này bị triều thần phản đối, đếm đi đếm lại chỉ có một vài người ủng hộ. Ngoài Văn Túc vương - con trai của Chiêu Minh đại vương Trần Quang Khải - người duy nhất thay mặt cho hoàng tộc nhà Trần công khai lên tiếng thúc đẩy liên hôn thì còn có Trần Khắc Chung...
"Tất cả là vì Đại Việt." Trước ánh mắt bức người của Huyền Trân, tôi đành nói bừa để lấp liế.m.
Cô thừ người: "Vì Đại Việt..."
"Công chúa có tin tưởng Quan gia không?"
"Tất nhiên là có!" Huyền Trân quả quyết.
"Đè nặng trên vai Quan gia là một đất nước đang nỗ lực phục hồi sau chiến tranh, đương nhiên, mọi quyết định của người đều phải hướng về quốc gia." Tôi vỗ vỗ vai cô, nhỏ giọng nói.
Huyền Trân khẽ cười: "Thực ra mấy lời chị nói ta đã nghe tới nhàm cả hai lỗ tai rồi. Thời gian qua mẫu hậu và anh Chẩn đã rất cố gắng để khuyên nhủ ta chấp nhận thành hôn."
Tôi nhún vai, không tỏ thái độ.
"Vả lại... đến một thường dân như chị còn có thể nhìn xa trông rộng đến mức này, còn ta cứ ngang bướng mãi thì sao có thể xứng với danh xưng công chúa của Đại Việt đây?" Cô gục đầu, từng câu từng chữ như nghẹn lại nơi cổ họng.
Nếu tôi thật sự chỉ là một người dân bình thường thì chưa chắc đã nghĩ được như thế. Đây chính là lợi ích của kẻ vượt thời gian, là kết quả của trăm năm lịch sử.
"Trong chuyện này, thái độ của ta là vô dụng nhất, nhưng lại là thứ quan trọng nhất." Huyền Trân hơi ngả người về phía sau, ánh mắt vô định.
Lời này... hoàn toàn chính xác. Dù cô có khóc lóc, giận dỗi, phá phách bao nhiêu thì cũng không cách nào ảnh hưởng tới mối liên hôn giữa Đại Việt và Chiêm Thành. Chính vì vậy...
Huyền Trân khe khẽ ngâm:
"Sài môn mao ốc cư tiêu sái,
Vô thị vô phi tự tại tâm." [1]
"Cô cả ơi!" Đông Ly gõ cửa, lớn tiếng gọi. "Huệ Vũ vương tới đón công chúa ạ."
Nghe vậy, Huyền Trân tỏ ra chán nản: "Sao anh ấy tìm tới nhanh vậy nhỉ?"
Tôi cười: "Nếu công chúa còn chưa muốn về thì để tôi ra xin phép vương một tiếng."
"Thôi, ngồi lại đây để chị tiếp tục lải nhải bên tai à?" Cô bĩu môi, thoắt cái tính cách ngổ ngáo thường ngày đã quay về.
Ngoài cổng, Huệ Vũ vương Trần Quốc Chẩn chắp tay sau lưng, nhìn qua chỉ thấy hai mắt thâm xì như thể đã thức đêm thức hôm suốt nhiều ngày.
"Con bé này..." Cậu ta gắt lên khi vừa thấy Huyền Trân bước ra.
Cô lớn tiếng quát lại: "Không được mắng em trước mặt người khác!"
Trần Quốc Chẩn ngẩn người, hết nhìn tôi lại nhìn sang Huyền Trân, nét mặt hoang mang vô cùng tận.
"Anh đưa em về cung đi, chắc là mẫu hậu lo lắng lắm rồi đấy." Cô ngúng nguẩy, túm lấy tay áo anh trai làm nũng.
"Cô cho nó ăn cái gì đấy?" Khoé môi Quốc Chẩn giật giật mấy cái, dường như không thể tin nổi thái độ hiện tại của Huyền Trân.
Sau một màn lườm nguýt nói qua nói lại, cuối cùng Trần Quốc Chẩn mới hiểu rằng em gái đã hoàn toàn nghĩ thông. Cậu thở phào một hơi rất dài, thậm chí tôi còn có ảo giác rằng vết thâm dưới mắt cậu ta cũng biến mất theo đó.
"À này!" Trần Quốc Chẩn hất hàm, dáng vẻ như thể đang nói chuyện với tôi nhưng ánh mắt lại chiếu thẳng ra phía sau - nơi Đông Ly đang đứng.
Cậu ta đưa ra một bọc đồ lớn, ấp a ấp úng: "Nghe... nghe nói cô thích ăn sĩ... sĩ bính ta cho đúng không? Đây, phủ ta lại thừa một ít nên tiện thể mang đến cho cô."
Nghe ai nói? Tôi đã được miếng nào vào mồm đâu?
Tôi không muốn vạch trần chiêu thức tán gái kém cỏi của Trần Quốc Chẩn nên chỉ đành bày ra vẻ mặt giả tạo, cảm ơn cậu ta đã nhớ tới mình.
Huyền Trân đứng bên, sau khi chứng kiến toàn bộ cảnh tượng sượng trân này liền kêu lên oai oái: "Anh Chẩn! Sao anh lại làm vậy sau lưng Quan gia? Anh dám để ý tới chị Tâm hả? Không sợ bị Quan gia đuổi về thái ấp sao?"
Đương nhiên Trần Quốc Chẩn không thèm giải thích với em gái, mạnh mẽ túm lấy cổ áo cô rồi lôi đi.
...
Sau khi hai anh em Huệ Vũ - Huyền Trân trở về cấm cung, nha dịch sớm đã chờ một bên, lịch sự mời tôi và Đông Ly tới phủ Kiểm Pháp làm chứng. Do hai chúng tôi không có mấy khác biệt nên cuối cùng Đông Ly quyết định để tôi ở lại phủ, một mình con bé đi cho lời khai.
Chuyện này vốn không ảnh hưởng gì tới tôi hay họ Đoàn, dần dần trôi vào quên lãng.
Vào một ngày trời oi bức, em dâu tôi hạ sinh một bé trai mập mạp, da trắng như sữa. Cả phủ họ Đoàn như được tập duyệt trước, ai nấy đều bày ra bộ dạng bị sét đánh. Trước đây Phạm Bân luôn miệng cam đoan Vân Phi mang thai con gái, vậy mà cuối cùng lại biến thành một thằng cu con hai mắt to tròn!
Bé con được đặt tên là Thế Lâm, Đoàn Thế Lâm. Cùng là "Lâm" nhưng lại không phải "Lâm" của Lâm Vũ.
Lâm Vũ có tên là Lâm Vũ vì thằng bé trông như "phiên bản mini" của Vân Phi, riêng Thế Lâm lại mang gương mặt giống Đoàn Nhữ Hài như tạc (thậm chí mẹ Sinh còn quả quyết rằng nhìn nó y hệt Nhữ Hài lúc mới sinh). Em trai tôi vui mừng khôn siết, đảo mắt một cái liền gọi "Thế Lâm". [2]
Trong khi bé con ngủ ngoan ở phía trong, Đoàn Nhữ Hài ngồi bên mép giường, dịu dàng bón từng thìa cháo cho vợ.
"Chúng ta cùng cố gắng, đứa thứ ba nhất định là con gái." Nghe cậu ta dùng thứ giọng nhão nhoét dỗ dành Vân Phi, tôi rùng mình, chỉ chờ Đoàn Nhữ Hài đặt bát cháo lên bàn liền giơ chân đạp một phát thật mạnh vào ống đồng của cậu ta.
"Vân Phi còn đang ở cữ mà cậu đã tính tới chuyện đẻ thêm hả?" Tôi lườm Đoàn Nhữ Hài một cái cháy xém mặt mày.
Cậu ta cúi người xoa xoa chân, không dám phản bác câu nào. Em dâu tôi khẽ cười, sóng mắt dạt dào đặt cả lên người Đoàn Nhữ Hài.
Tôi bế Lâm Vũ ngồi trên sập, nghe tiếng cười khúc khích nhẹ nhàng của Vân Phi, thấy em trai Nhữ Hài luống cuống dùng khăn gạt đi miếng cháo vừa rơi xuống tay vợ...
Sinh đến đứa thứ hai, khúc mắc xưa đã được xóa bỏ triệt để. Có thể nói, sau nhiều năm thành hôn thì hiện tại mới là thời điểm tình cảm vợ chồng giữa Nhữ Hài và Vân Phi được vun đắp trọn vẹn.
Cùng lúc ấy có tiếng gõ cửa, Đoàn Nhữ Hài đáp lời cho vào.
Thiều Nghiêu xuất hiện, hai tay bưng theo chậu nước đầy.
Cô ta chào hỏi từng người một rồi đặt chậu nước xuống cạnh giường, quay sang Vân Phi, lễ phép nói: "Em thử nước rồi ạ, vừa đủ ấm để ngâm chân đó ạ."
Nhữ Hài đứng dậy nhường chỗ cho Thiều Nghiêu, lùi về sau rồi dừng lại bên cạnh tôi. Tiếp theo đó, Thiều Nghiêu đỡ Vân Phi ngồi thẳng dậy, cẩn thận cởi tất cho con bé. Sau khi Vân Phi đã yên vị, Thiều Nghiêu lại giúp con bé đặt chân vào chậu nước, ngẩng đầu lên hỏi: "Cô có thấy thoải mái không ạ?"
Vân Phi cười: "Được rồi, cảm ơn em."
"Vâng ạ." Thiều Nghiêu hơi cúi đầu. "Lần này cũng chỉ cần ngâm chừng một khắc thôi ạ."
Biểu cảm vô cùng chân thật, hoàn toàn không phải giả vờ.
Đoàn Nhữ Hài thì thầm bên tai: "Sau khi sinh Thế Lâm thì vợ tôi mắc chứng lạnh chân tay. Suốt cả tháng nay đều là Thiều Nghiêu tự mình pha nước gừng tươi, ngâm xong thì nắn b.óp chân tay giúp nàng..."
"Cũng là nhờ trận đánh ngày ấy của chị..." Hai mắt cậu ta hấp háy, khóe miệng hơi nhếch lên, nửa cười nửa không.
Nói tóm lại, cả nhà bốn người thì mẹ Sinh, Đoàn Nhữ Hài và Vân Phi đều đã chấp nhận tương lai Thiều Nghiêu sẽ vào cửa họ Đoàn làm thiếp. Điều này đồng nghĩa với việc cô ta không còn là "khách đến chơi" nữa và phải hiểu rằng chủ nhân chân chính của phủ họ Đoàn chúng tôi chính là Vân Phi.
Đoàn Nhữ Hài chưa bao giờ bênh vực Thiều Nghiêu để rồi tranh cãi với vợ, cái danh "con gái của ân nhân" mà cô ta treo trước mặt chỉ giúp Thiều Nghiêu nhận được sự tôn trọng tối thiểu từ gia đình tôi và gia nhân trong phủ. Còn lại, đến kẻ ngốc cũng nhận ra được Nhữ Hài sẽ không vì Thiều Nghiêu mà chọc giận Vân Phi, chưa tính đến việc em dâu tôi là con gái của danh tướng Phạm Ngũ Lão, mà bởi vì Vân Phi là chính thất, là vợ kết tóc của Nhữ Hài.
Tôi sai rồi.
Không cần biến thành một Đỗ Chi đanh đá giỏi võ, chỉ cần Đoàn Nhữ Hài vạch rõ giới hạn thì có mười Thiều Nghiêu cũng không thể ảnh hưởng tới Vân Phi!
...
Những ngày cuối cùng của mùa hạ, trời trong như nước.
Với sự giúp đỡ của Dương Gia, mẹ Sinh từng bước thoát ra khỏi "cơn nghiện" Hoàng Vân, mỗi ngày chỉ dành một canh giờ thắp hương trong phòng thờ.
Phạm Bân đã hoàn toàn bình phục, cùng Dạ Hành điều tra mới biết Hoàng Vân xuất hiện tại Thăng Lonng chưa đầy một năm. Những người tiếp xúc với Hoàng Vân không phải có tiền thì cũng là có quyền, chứng tỏ kẻ chủ mưu phía sau cố tình nhắm đến tầng lớp thượng lưu của kinh thành.
Tôi nhớ đến tên gia nô người ngợm đầy thương tích mà mình và Đông Ly vô tình gặp được ngày ấy, bỗng nhiên lồng ng.ực đau buốt, cảm thấy sợ hãi không thôi.
Dường như tất cả mọi chuyện đều liên kết với nhau, cùng bị điều khiển bởi một thế lực nào đó đang ẩn mình trong bóng tối.
...
Vừa mới qua giờ Thân mà trời đã tắt nắng. Tới gió thổi cũng nặng nề, oi bức khó chịu.
Tôi chống hai tay ra phía sau, ngẩng đầu lên nhìn mây giăng kín cả bầu trời rộng lớn.
Có tiếng đẩy cửa khẽ khàng, tôi quay người, thấy Đỗ Nguyên Huân ló đầu ra, trên miệng là nụ cười tươi rói.
"Nhữ Hài vẫn chưa về nhỉ?"
Không biết bắt đầu từ khi nào, Đỗ Nguyên Huân luôn dùng Đoàn Nhữ Hài là cái cớ để gặp tôi. Tính cách thoải mái dễ gần, hắn được lòng tất cả gia nhân trong phủ, lần nào đến cũng được dẫn thẳng vào phòng khách ngồi chờ.
Đỗ Nguyên Huân luôn chọn đúng lúc em trai tôi không ở trong phủ, và rõ ràng, người duy nhất phù hợp để tiếp đãi hắn chỉ có mình tôi. Dường như ai cũng nghĩ rằng tôi đã là gái lỡ thì, dù có ở riêng với đàn ông con trai cũng không sợ bị đàm tiếu.
Sau một thời gian, Đỗ Nguyên Huân và tôi hình thành một mối quan hệ vô hình... theo đúng nghĩa đen.
Tôi chuyển sang tiếp hắn ngoài vườn, mỗi người một ly trà, cùng yên lặng cho đến khi em trai tôi về phủ. Dăm bữa nửa tháng Đỗ Nguyên Huân lại tới một lần, vậy mà số câu chúng tôi nói chuyện với nhau còn chưa quá nổi hai bàn tay.
Hôm nay không có trà, dưới chõng chỉ đặt một đĩa lê đã gọt vỏ, được cắt thành từng miếng nhỏ vừa miệng.
Đỗ Nguyên Huân ngồi phía bên kia chõng tre, khẽ cất giọng: "Nàng không khỏe à?"
Mắt nhìn rất khá, nhận ra được tôi có phần không vui.
Tôi chẳng thèm đáp lời hắn, dùng hai ngón tay nhón một miếng lê thả vào miệng. Vị ngọt thanh của lê vàng như vu.ốt ve tâm trạng, cảm giác bức bối đè nặng lên tim cũng nhẹ nhàng hơn.
Đã gần hai tháng tôi không gặp Trần Thuyên.
Chỉ chừng nửa canh giờ trước, Bách Chu mang tới một túi lê to bằng nắm tay, thay Trần Thuyên thông báo về một công việc đột xuất nào đó của triều đình. Tấu sớ chất cao như núi, ngoài ra còn phải chuẩn bị của hồi môn cho Huyền Trân, dùng bốn chữ để hình dung tình trạng bận bịu của Trần Thuyên lúc này chính là "không dứt ra được".
Đương nhiên là tôi vô cùng thông cảm cho anh, nhưng nếu bảo rằng mình không buồn thì là nói dối. Ở thời đại này không có điện thoại, chẳng có facebook, nếu đã không gặp thì sẽ gần như chẳng có cách nào để liên lạc. Trong đầu tôi chỉ có vài chữ lẻ, đọc hiểu đã là cố gắng lắm rồi chứ đừng nói đến việc vẩy mực thành văn mà thư từ.
Những gì tôi nghe về Trần Thuyên dạo này chỉ có: "Tinh thần Quan gia rất tốt", "Có vẻ như đêm qua Quan gia ngủ không ngon", hay là "Hôm nay tôi bị Quan gia mắng"... từ Đoàn Nhữ Hài.
Nói chung là... yêu đương với hoàng đế vô cùng mệt mỏi!
Tôi chỉ vào đĩa lê, tít mắt: "Anh ăn thử đi, siêu ngọt!"
Đỗ Nguyên Huân giữ nguyên tư thế, hai tay vẫn đặt trên đầu gối, hoàn toàn không có ý định làm theo lời tôi.
"Niệm Tâm, hà tất phải giả vờ vui vẻ?" Hắn khẽ cụp mắt.
"Là Quan gia phải không?"
Tôi cứng người.
"Nàng... hẳn sẽ không bận tâm đến chuyện người ngoài. Họ Đoàn an ổn, vợ chồng cái Chi vẫn hạnh phúc, tính đi tính lại có lẽ chỉ còn Quan gia." Đỗ Nguyên Huân hắng giọng, ấp úng phân tích.
"Nói đúng lắm!" Tôi híp mắt ngợi khen. Đã muốn thẳng thắn thì tôi đây cũng không ngại.
"Nếu nàng không phiền thì nghe ta nói vài lời nhé?" Hắn mỉm cười.
Tôi không do dự mà gật đầu, định bụng gọi Đông Ly pha trà nhưng lại nhớ ra con bé xin nghỉ một hôm, đã ra ngoài từ sáng.
"Nay không có trà, ăn ít lê được không?" Đẩy đĩa lê gần về phía Đỗ Nguyên Huân, tôi cố nặn ra nụ cười gượng gạo.
Hắn lập tức xua xua tay: "Thôi, thôi! Quà của Quan gia tặng nàng, nào ai dám động vào."
Hừ, tên nhãi này quan sát khá đấy.
Mùi đất xộc lên càng nồng đậm, e rằng sắp mưa to.
Đỗ Nguyên Huân nhìn ra lo lắng của tôi, chớp mắt: "Cơn giông ở đằng nam, chắc tối nay mới mưa."
Tôi cũng tiếp lời: "Cơn đằng đông vừa trông vừa chạy, cơn đằng nam vừa làm vừa chơi."
Hắn bật cười: "Vừa làm vừa chơi? Nói hay lắm!"
Rõ ràng, ăn cắp tinh hoa đúc kết nghìn năm của ông cha thì phải hay chứ!
"Nàng còn nhớ lần đầu tiên chúng ta gặp nhau không?" Thoắt cái Đỗ Nguyên Huân đã đổi chủ đề.
Tôi lắc đầu, biết là gặp ở Hội quán rồi nhưng tôi chẳng có một chút ký ức nào về hắn. Khi ấy tất cả sự chú ý của tôi đều dồn vào Tống Chí Khiêm, hơi sức đâu mà để tâm tới kẻ khác.
"Ta cũng nghĩ vậy." Hắn cười khổ.
Bỗng dưng lại nhắc tới lần đầu tiên gặp mặt, chẳng lẽ Đỗ Nguyên Huân định tỏ tình? Hắn thấy tôi và Trần Thuyên có khúc mắc nên quyết định chen chân hả? Nước đi này có vẻ hơi khôn lỏi nha.
"Từ đó đến nay đã gần sáu năm, tuy rằng phần lớn cảnh tượng đã nhạt nhoà nhưng ta vẫn nhớ in khoảnh khắc đặc biệt đó." Đỗ Nguyên Huân hơi thu người, khẽ nuốt nước bọt. Hắn... đang căng thẳng. "Khi ấy nàng vươn tay ra cửa sổ, phía xa là vầng dương rực rỡ. Ánh nắng phủ lên vai nàng, gió cuốn theo từng lọn tóc... Trong lúc nàng nghênh ngang nhìn kẻ khác thì trong mắt ta... gương mặt nàng lại tỏa sáng lấp lánh."
Hắn đưa tay lên ra hiệu cho tôi im lặng rồi tiếp tục nói: "Nàng biết rồi đó, tính cách của ta không được dễ chịu cho lắm. Ta không kế thừa được bất cứ điểm tốt nào của cha anh, chỉ ưa mấy việc nhẹ nhàng, chưa bao giờ có mong muốn cống hiến cho nước nhà..." Đỗ Nguyên Huân giật mình, đưa tay lên gãi đầu: "Nghe như ta đang tự nói xấu bản thân ấy nhỉ?"
Tôi mỉm cười không đáp.
"Ý ta là... bởi ta sống ngả ngớn như vậy nên cũng chỉ kết giao cùng những người có cùng suy nghĩ. Ừm... vậy mới nói, nàng không phải là người con gái có tính cách mạnh mẽ duy nhất mà ta từng gặp."
Tôi:?
Chẳng phải tỏ tình thì phải khen người ta đặc biệt nhất sao? Tên nhãi này muốn gây sự với tôi à?
Đỗ Nguyên Huân vừa nói vừa cúi đầu nhìn xuống đất nên không biết mình đang bị tôi lườm.
Hắn ngưng lại giây lát, hít một hơi thật dài: "Ta tin rằng ánh nắng buổi sớm hôm ấy chính là sự chỉ dẫn của ông trời đối với ta. Rằng... ta không cần ngóng nhìn nơi xa nữa, người con gái mà ta trông mong đang ở trước mặt đây rồi."
Tôi vừa cảm động vừa thấy buồn cười. Không ngờ tên này lại sống theo và làm việc kiểu tâm linh đấy!
"Vài năm trước biết được nàng vẫn chưa xuất giá, ta cuống cuồng nhờ anh trai tới nhà cầu hôn. Vốn tưởng rằng nàng cũng giống ta, kiên quyết chờ người phù hợp... Ta đâu ngờ nàng và Quan gia..." Giọng Đỗ Nguyên Huân nhỏ dần. "Tình địch là Quan gia, ta có đầu thai lại cũng chẳng thể thắng được người. Ta đã muốn bỏ cuộc lần nữa, chỉ có điều... nàng vẫn ở đây."
Lúc này, tôi không cười nổi.
"Dù nguyên do là gì, là nàng không chịu theo Quan gia hay chính Quan gia chưa thể đưa nàng vào cung... thì rõ ràng, ta vẫn còn cơ hội."
"Tôi..."
"Ta không cần nàng phải đáp lại ngay lập tức. Nói thế nào thì hiện tại nàng vẫn là người mà Quan gia thương yêu. Ta... miễn là nàng không đuổi ta đi là được. Nhìn xem, hãy cứ để ta yên lặng ở cạnh nàng như thế này..."
"Giữa thế gian rộng lớn này, bất cứ khi nào ta cũng có thể xuất hiện, cùng nàng ngắm nhìn bầu trời bao la."
"Niệm Tâm, thệ giả như tư phù, bất xả trú dạ." [3]
Đỗ Nguyên Huân nói xong liền đứng bật dậy, dùng hai tay bịt kín tai rồi chạy thẳng ra khỏi vườn. Hắn biết rõ tôi sẽ lạnh lùng nhìn hắn, sẽ thẳng thắn từ chối tình cảm của hắn. Bởi vậy, hắn không cho tôi cơ hội đáp lời.
Một trận gió thổi tới khiến tôi rùng mình ớn lạnh, cùng với đó là tiếng sột soạt trên bờ tường cách nơi tôi đứng vài bước.
Bịch.
Dáng người thanh mảnh, vạt áo khẽ bay, hai chân vững vàng đáp đất.
Tôi xoay người: "Vẫn còn nửa hũ rượu xương bồ, cùng uống một ly nhé?"
...
Bởi đây không phải một bộ phim truyền hình dài tập, cảnh tượng "nam chính bắt gặp nam phụ tỏ tình với nữ chính" vô cùng kịch tính, khiến người xem phải kêu la hoàn toàn không xảy ra.
Tôi nhậu cùng Trần Quốc Chẩn gần một canh giờ, khi cậu ta vừa rời đi thì Đông Ly cũng trở về.
Sáng vẫn còn phơi phới, giờ trông thấy khuôn mặt tái nhợt của con bé, tôi biết đã có gì đó xảy ra. Mà chuyện này chỉ có thể là...
"... Thành An?"
Hai chữ đơn giản giống như một con dao sắc, đâm thẳng vào lồng n.gực Đông Ly. Vành mắt con bé đã đỏ ửng nhưng nhất quyết không chịu khóc, chỉ khó khăn gật đầu xác nhận.
Ngày này cuối cùng cũng tới, Đông Ly của tôi đã thất tình.
"Anh ta..."
"Cô cả, em trúng gió nên bị ban chẩn rồi. Cô bôi thuốc giúp em được không ạ? Em chẳng còn sức làm gì nữa." Đông Ly đặt một hũ nhỏ lên bàn rồi ngả người, ngồi xuống sập. [4]
Con bé đã muốn tránh thì tôi sẽ không truy hỏi. Dù sao thì dứt được mối tương tư này, đau đớn một lần còn hơn là chạy theo mãi một bóng hình hư ảo. Nhất là khi hình bóng ấy... chưa một lần quay đầu.
Dù Đông Ly quyết định thế nào thì tôi cũng sẽ ủng hộ.
Con bé cởi từng lớp áo, đến khi trên người chỉ còn một chiếc yếm mới ngưng lại. Chạy dọc cổ Đông Ly là những chấm đỏ li ti nhỏ xíu, tôi vừa nhìn thấy đã hít một hơi dài.
"Cô cả đừng lo. Thi thoảng em lại gặp chứng này ấy mà, không có gì nghiêm trọng đâu. Tán nhỏ đậu đỏ và kinh giới rồi hoà với lòng trắng trứng gà, bôi lên vết ban là ổn thôi." Đông Ly mở hũ thuốc, bật cười khi thấy tôi tròn mắt. "Hình như trên lưng em cũng bị nổi mẩn, cô nhìn giúp em với ạ."
Con bé lật đật xoay người, tấm lưng nhỏ nhắn hiện rõ dưới ánh đèn dầu. Chỉ có vài vết ban lấm tấm, không có gì đáng ngại.
Chỉ có điều...
"Em... em cũng xăm hình à?"
Đông Ly hơi ngẩn người, quàng tay ra phía sau chạm vào bả vai. Con bé gật gù: "Vâng ạ, sao thế cô cả?"
"Không có gì... mà đây là con gì thế?"
Phía sau lưng Đông Ly được xăm hình hai con vật đối xứng hướng đầu lên trên, miệng há to, bụng thon nhỏ đuôi ngắn.
"Con Nghê đó ạ. Phải rồi, mấy người Dạ Hành bọn em đều được xăm hình Nghê sau lưng, thể hiện sự trung thành tuyệt đối với Quan gia ạ." [5]
Đầu tôi choáng váng, khó nhọc lên tiếng hỏi lại: "Chỉ Dạ Hành được xăm hình này thôi nhỉ?"
"Nói như vậy thì không đúng lắm, nhưng mà đúng là hình con Nghê sau lưng bọn em là được hoạ sĩ thiết kế riêng, đương nhiên người thường sẽ không có." Đông Ly thoải mái trả lời.
Con bé rời khỏi phòng một lúc rồi tôi mới nhận ra miệng lưỡi đắng chát, lạnh lẽo bao trùm thân thể. Cơn khó thở ập đến, tôi tựa người vào thành giường, hai tay run rẩy ôm lấy lồng ng.ực.
Ký ức của đêm giao thừa nhẹ nhàng quay trở lại, như để chứng thực cho mọi nghi ngờ của tôi.
Sức lực cạn kiệt.
Tại sao?
Trần Thuyên... Trần Thuyên...
Chàng còn muốn lừa em đến khi nào?
—
[1] "Sài môn mao ốc cư tiêu sái,
Vô thị vô phi tự tại tâm."
Thường Yên dịch thô:
"Cửa liếp nhà tranh thảnh thơi sống,
Không thị không phi, tự tại tâm."
*Cửa liếp: Cửa làm bằng tre nứa.
(Bài thơ "Tự tại" - Tuệ Trung thượng sĩ)
[2] Lâm Vũ (林雨): Nghĩa là "Mưa trên rừng" với Lâm (林) là rừng cây. (Mình có giải thích vì sao Đoàn Nhữ Hài đặt tên con trưởng là Lâm Vũ ở chương 53).
Thế Lâm (世琳): Mang nghĩa mãi mãi trân quý. Với Thế (世) là thời đại, đời người... và Lâm (琳) là một loại ngọc quý.
[3] "Thệ giả như tư phù, bất xả trú dạ": Lời dạy của Khổng Tử
Có nghĩa: Nước chảy đi hoài, ngày đêm không ngừng.
Theo lời giải của học giả Nguyễn Hiến Lê: Đạo trời, vạn vật mãi biến hoá, thời gian không ngừng trôi, đừng nên bỏ lỡ.
[4] Ban chẩn: Nổi mẩn, do độc thấp nhiệt ứ đọng ở trong mà phát ra.
Cách chữa tham khảo theo Tuệ Tĩnh toàn tập; vui lòng không làm theo.
[5] Con Nghê: Linh thú do người Việt sáng tạo ra, tương đối giống con Lân nhưng hiền hoà hơn, là hiện thân của loài chó - thể hiện sự tận trung.
Huyền Trân từ từ ngẩng đầu lên, mất một lúc mới nhận ra người đang đứng trước mặt là tôi liền kêu lớn: "Chị Tâm... xin hãy giúp ta..."
Bờ môi trắng bệnh không sức sống, bọng mắt sưng to, đỏ ửng. Rõ ràng trước khi tới đây, hoặc thậm chí là khi đã ở trong phòng chờ tôi rồi mà Huyền Trân vẫn không thể ngừng khóc.
Tôi không dám chần chừ, vội bước vào trong, cùng với đó là Huyền Trân đang lao người xuống từ trên sập, ngã về phía tôi.
Đông Ly giúp tôi đỡ lấy Huyền Trân, dìu cô ngồi xuống.
"Dù là anh Chẩn... thái hậu... cả Thánh Bà và Huy Tư... không một ai chịu giúp ta cả... Chị Tâm, ta biết anh ấy... Quan gia nhất định sẽ nghe lời chị. Chị nói với Quan gia đi, ta không muốn làm dâu Chiêm Thành, ta không muốn rời khỏi Đại Việt..." Hai tay Huyền Trân bám lấy vai tôi, đầu gục xuống nức nở, giọng khản đặc.
"Công chúa... bình tĩnh lại đã." Tôi nhẹ nhàng kéo tay Huyền Trân xuống vỗ về, đồng thời đánh mắt ra hiệu cho Đông Ly chuẩn bị trà.
Người Huyền Trân run rẩy, lồng ng.ực phập phồng dữ dội, chẳng biết có nghe lọt tai câu nào không. Rất rõ ràng, trước khi đến phủ họ Đoàn, Huyền Trân đã tìm tới Tuyên Từ thái hậu, Trần Quốc Chẩn nhưng không đạt được mục đích, thậm chí cả mấy cô vợ quyền lực của Trần Thuyên cũng đều bó tay. Không biết Thánh Bà và Huy Tư ra sao nhưng chắc chắn Huyền Trân đã phải chịu sự giáo huấn từ thái hậu và anh trai mình trước đó và họ đã dùng tất cả lý lẽ để thuyết phục cô, hết nước hết cái rồi mà Huyền Trân vẫn chưa chịu chấp nhận sự thật.
Đông Ly đặt ấm trà hoa cúc xuống bàn, dùng ánh mắt liếc về phía Huyền Trân, tôi chỉ nhún vai một cái.
Đông Ly rời khỏi phòng rồi tôi đẩy chén trà nóng tới gần Huyền Trân, dịu dàng dỗ dành cô nhấp một ngụm. Nếu tôi nhớ không nhầm thì trà hoa cúc có tác dụng an thần và hỗ trợ giấc ngủ, chắc sẽ giúp Huyền Trân cảm thấy dễ chịu hơn phần nào.
Cô công chúa nhỏ đã thôi nức nở, từng giọt lệ lấp lánh khẽ khàng rơi xuống mu bàn tay, chứa đựng biết bao uất ức và tủi hờn.
Tôi đồ rằng Huyền Trân vốn đã biết rõ tôi không thể giúp gì được cho cô trong tình cảnh hiện tại, cái cô cần có lẽ chỉ là một sự xác nhận từ người ngoài cuộc. Tuyên Từ thái hậu là mẹ, Trần Thuyên và Trần Quốc Chẩn là anh trai, ngoài ra Thánh Bà, Huy Tư là chị dâu; dù thế nào cũng đều là gia đình.
Hoàng đế gả công chúa tới ngoại quốc khiến triều đình náo loạn một phen, sóng gió kéo dài. Điều mà không ai ngờ tới là số người trong hoàng tộc Trần tham gia vào tranh cãi này lại vô cùng ít ỏi, hầu hết đều không bày tỏ ý kiến. Từ đó, quan dân có thể đoán chừng thái độ của tôn thất họ Trần chính là: Ủng hộ quyết định của hoàng đế vô điều kiện.
"Công chúa." Tôi vừa mở cửa sổ vừa nói. "Thứ nhất, Quan gia là hoàng đế, chắc chắn sẽ không vì bất cứ ai mà thay đổi ý định của mình. Hơn nữa, người có thể khiến Quan gia phải suy nghĩ lại cũng không phải là tôi."
Huyền Trân nắm chặt chén trà nóng trong tay, thổn thức: "Đúng thế... Phụ hoàng ở mãi trên Yên Tử, không còn để tâm tới ta nữa..."
Nghe vậy, tôi nhướn mày ngạc nhiên. Huyền Trân hiểu lầm ý tôi mất rồi. Chính xác thì người duy nhất có thể tác động tới mọi quyết định của Trần Thuyên... chỉ có thể là chính anh. Nhưng mà...
Tôi im lặng, Huyền Trân cũng im lặng. Xung quanh yên ắng lạ thường, chỉ còn tiếng cô công chúa nhỏ hít thở một cách khó khăn.
"Hẳn là công chúa đã nghe không ít lời khuyên từ mọi người..."
"Hay là chị Tâm cũng thử xem?" Huyền Trân ngắt lời tôi, cúi đầu nhìn ngón tay vặn vẹo.
Tôi:?
Không phải nói vậy để đỡ phải dài dòng văn tự với nhau hay sao?
"Rốt cuộc thì công chúa muốn nghe cái gì?" Tôi rời khỏi khung cửa sổ, ngồi xuống phía bên kia bàn nhỏ rồi rót đầy chén trà trước mặt Huyền Trân.
"Ai cũng bảo ta phải sống cho xứng với cái danh công chúa, nhưng dù sao ta cũng là con cháu của Đại Việt mà..." Cô cúi đầu, giọng nhỏ dần.
Tôi thở dài: "Và hơn ai hết, công chúa càng phải hiểu rõ dân chúng Đại Việt mới chỉ được hưởng thái bình chưa đầy hai mươi năm..."
Huyền Trân mím môi.
"Chúng ta... hay nói đúng hơn là đất nước này chưa bao giờ thiếu kẻ thù. Mối hoạ lớn nhất vẫn là đám người phương Bắc hung hăng, lâu lâu lại kiếm cớ kéo xâm lược. Nếu không phải triều đình quyết đoán, nhân dân mạnh mẽ chống trả thì Đại Việt không thể tồn tại đến ngày hôm nay. Ngoài ra còn có Ai Lao, các dân tộc thiểu số trên miền núi... công chúa không thấy cứ dăm ba tháng là Thượng hoàng, Quan gia phải cử quân đi dẹp loạn à?. Ôi chao, còn cả Chiêm Thành nữa!" Chậm rãi nhả từng lời, tôi hơi ngả người, chống tay về phía sau.
"Hả? Không phải Đại Việt và Chiêm Thành đã kết mối bang giao rồi sao?" Huyền Trân há hốc miệng.
Tôi nhún vai: "Thì sao chứ? Đến anh em trong nhà còn có thể quay lưng lại với nhau mà."
Lời này khá đụng chạm, may mắn là Huyền Trân đang rối bời nên không quá để tâm, chỉ ngơ ngẩn nhìn tôi.
Và theo thực tế lịch sử, chỉ vài năm ngắn ngủi sau khi Huyền Trân trở thành vương hậu của Chế Mân thì Đại Việt và Chiêm Thành đã lại xung đột rồi.
Tôi chỉ là người trần mắt thịt, được sinh ra ở thế kỷ hai mốt, hoàn toàn không có quyền phán xét việc gả Huyền Trân tới Chiêm Thành để đổi lấy hai châu Ô, Lý là đúng hay sai...
Chỉ biết rằng đây là lịch sử, là dòng chảy thời gian, không ai có thể thay đổi...
"Thượng hoàng, Quan gia và cả Quốc vương Chế Mân đều nhìn thấu điều này. Xét về một mặt nào đó, Đại Việt và Chiêm Thành giống nhau, đều không thể chịu được chiến tranh liên miên. Bởi vậy, hai nước càng phải tiến đến một mối liên kết sâu đậm hơn là bang giao thông thường."
Huyền Trân gật đầu, nhạt nhạt tiếp lời tôi: "Liên hôn."
"Hơn nữa, mỗi bước công chúa rời khỏi Đại Việt cũng là để đổi lấy một tấc đất... lãnh thổ được mở rộng, đất nước thêm lớn mạnh..."
Vì Huyền Trân tỏ ra chuyên tâm lắng nghe quá mức nên tôi cũng không để ý nhiều, miệng như được bôi dầu, càng nói càng hăng. Thoáng thấy nét mặt cứng đờ của Huyền Trân, tôi đứng hình, nhận ra mình đã lỡ lời.
Huyền Trân chộp lấy cổ tay tôi, hai mày nhíu chặt: "Ý chị là sao?"
Chao ôi, sao tôi lại cứ quên mất rằng việc Chiêm Thành dâng sính lễ hai châu Ô, Lý để cưới công chúa Huyền Trân còn chưa được công khai nhỉ?
Nếu tôi đoán không nhầm thì chuyện này chỉ có quốc chủ hai bên và cùng lắm là thêm vài đại thần tối cao là nắm được, còn lại đều không ai hay biết. Có lẽ là sợ các thế lực thù địch nhòm ngó nên phải giữ kín đến cuối cùng, nhưng cũng vì vậy mà mối liên hôn này bị triều thần phản đối, đếm đi đếm lại chỉ có một vài người ủng hộ. Ngoài Văn Túc vương - con trai của Chiêu Minh đại vương Trần Quang Khải - người duy nhất thay mặt cho hoàng tộc nhà Trần công khai lên tiếng thúc đẩy liên hôn thì còn có Trần Khắc Chung...
"Tất cả là vì Đại Việt." Trước ánh mắt bức người của Huyền Trân, tôi đành nói bừa để lấp liế.m.
Cô thừ người: "Vì Đại Việt..."
"Công chúa có tin tưởng Quan gia không?"
"Tất nhiên là có!" Huyền Trân quả quyết.
"Đè nặng trên vai Quan gia là một đất nước đang nỗ lực phục hồi sau chiến tranh, đương nhiên, mọi quyết định của người đều phải hướng về quốc gia." Tôi vỗ vỗ vai cô, nhỏ giọng nói.
Huyền Trân khẽ cười: "Thực ra mấy lời chị nói ta đã nghe tới nhàm cả hai lỗ tai rồi. Thời gian qua mẫu hậu và anh Chẩn đã rất cố gắng để khuyên nhủ ta chấp nhận thành hôn."
Tôi nhún vai, không tỏ thái độ.
"Vả lại... đến một thường dân như chị còn có thể nhìn xa trông rộng đến mức này, còn ta cứ ngang bướng mãi thì sao có thể xứng với danh xưng công chúa của Đại Việt đây?" Cô gục đầu, từng câu từng chữ như nghẹn lại nơi cổ họng.
Nếu tôi thật sự chỉ là một người dân bình thường thì chưa chắc đã nghĩ được như thế. Đây chính là lợi ích của kẻ vượt thời gian, là kết quả của trăm năm lịch sử.
"Trong chuyện này, thái độ của ta là vô dụng nhất, nhưng lại là thứ quan trọng nhất." Huyền Trân hơi ngả người về phía sau, ánh mắt vô định.
Lời này... hoàn toàn chính xác. Dù cô có khóc lóc, giận dỗi, phá phách bao nhiêu thì cũng không cách nào ảnh hưởng tới mối liên hôn giữa Đại Việt và Chiêm Thành. Chính vì vậy...
Huyền Trân khe khẽ ngâm:
"Sài môn mao ốc cư tiêu sái,
Vô thị vô phi tự tại tâm." [1]
"Cô cả ơi!" Đông Ly gõ cửa, lớn tiếng gọi. "Huệ Vũ vương tới đón công chúa ạ."
Nghe vậy, Huyền Trân tỏ ra chán nản: "Sao anh ấy tìm tới nhanh vậy nhỉ?"
Tôi cười: "Nếu công chúa còn chưa muốn về thì để tôi ra xin phép vương một tiếng."
"Thôi, ngồi lại đây để chị tiếp tục lải nhải bên tai à?" Cô bĩu môi, thoắt cái tính cách ngổ ngáo thường ngày đã quay về.
Ngoài cổng, Huệ Vũ vương Trần Quốc Chẩn chắp tay sau lưng, nhìn qua chỉ thấy hai mắt thâm xì như thể đã thức đêm thức hôm suốt nhiều ngày.
"Con bé này..." Cậu ta gắt lên khi vừa thấy Huyền Trân bước ra.
Cô lớn tiếng quát lại: "Không được mắng em trước mặt người khác!"
Trần Quốc Chẩn ngẩn người, hết nhìn tôi lại nhìn sang Huyền Trân, nét mặt hoang mang vô cùng tận.
"Anh đưa em về cung đi, chắc là mẫu hậu lo lắng lắm rồi đấy." Cô ngúng nguẩy, túm lấy tay áo anh trai làm nũng.
"Cô cho nó ăn cái gì đấy?" Khoé môi Quốc Chẩn giật giật mấy cái, dường như không thể tin nổi thái độ hiện tại của Huyền Trân.
Sau một màn lườm nguýt nói qua nói lại, cuối cùng Trần Quốc Chẩn mới hiểu rằng em gái đã hoàn toàn nghĩ thông. Cậu thở phào một hơi rất dài, thậm chí tôi còn có ảo giác rằng vết thâm dưới mắt cậu ta cũng biến mất theo đó.
"À này!" Trần Quốc Chẩn hất hàm, dáng vẻ như thể đang nói chuyện với tôi nhưng ánh mắt lại chiếu thẳng ra phía sau - nơi Đông Ly đang đứng.
Cậu ta đưa ra một bọc đồ lớn, ấp a ấp úng: "Nghe... nghe nói cô thích ăn sĩ... sĩ bính ta cho đúng không? Đây, phủ ta lại thừa một ít nên tiện thể mang đến cho cô."
Nghe ai nói? Tôi đã được miếng nào vào mồm đâu?
Tôi không muốn vạch trần chiêu thức tán gái kém cỏi của Trần Quốc Chẩn nên chỉ đành bày ra vẻ mặt giả tạo, cảm ơn cậu ta đã nhớ tới mình.
Huyền Trân đứng bên, sau khi chứng kiến toàn bộ cảnh tượng sượng trân này liền kêu lên oai oái: "Anh Chẩn! Sao anh lại làm vậy sau lưng Quan gia? Anh dám để ý tới chị Tâm hả? Không sợ bị Quan gia đuổi về thái ấp sao?"
Đương nhiên Trần Quốc Chẩn không thèm giải thích với em gái, mạnh mẽ túm lấy cổ áo cô rồi lôi đi.
...
Sau khi hai anh em Huệ Vũ - Huyền Trân trở về cấm cung, nha dịch sớm đã chờ một bên, lịch sự mời tôi và Đông Ly tới phủ Kiểm Pháp làm chứng. Do hai chúng tôi không có mấy khác biệt nên cuối cùng Đông Ly quyết định để tôi ở lại phủ, một mình con bé đi cho lời khai.
Chuyện này vốn không ảnh hưởng gì tới tôi hay họ Đoàn, dần dần trôi vào quên lãng.
Vào một ngày trời oi bức, em dâu tôi hạ sinh một bé trai mập mạp, da trắng như sữa. Cả phủ họ Đoàn như được tập duyệt trước, ai nấy đều bày ra bộ dạng bị sét đánh. Trước đây Phạm Bân luôn miệng cam đoan Vân Phi mang thai con gái, vậy mà cuối cùng lại biến thành một thằng cu con hai mắt to tròn!
Bé con được đặt tên là Thế Lâm, Đoàn Thế Lâm. Cùng là "Lâm" nhưng lại không phải "Lâm" của Lâm Vũ.
Lâm Vũ có tên là Lâm Vũ vì thằng bé trông như "phiên bản mini" của Vân Phi, riêng Thế Lâm lại mang gương mặt giống Đoàn Nhữ Hài như tạc (thậm chí mẹ Sinh còn quả quyết rằng nhìn nó y hệt Nhữ Hài lúc mới sinh). Em trai tôi vui mừng khôn siết, đảo mắt một cái liền gọi "Thế Lâm". [2]
Trong khi bé con ngủ ngoan ở phía trong, Đoàn Nhữ Hài ngồi bên mép giường, dịu dàng bón từng thìa cháo cho vợ.
"Chúng ta cùng cố gắng, đứa thứ ba nhất định là con gái." Nghe cậu ta dùng thứ giọng nhão nhoét dỗ dành Vân Phi, tôi rùng mình, chỉ chờ Đoàn Nhữ Hài đặt bát cháo lên bàn liền giơ chân đạp một phát thật mạnh vào ống đồng của cậu ta.
"Vân Phi còn đang ở cữ mà cậu đã tính tới chuyện đẻ thêm hả?" Tôi lườm Đoàn Nhữ Hài một cái cháy xém mặt mày.
Cậu ta cúi người xoa xoa chân, không dám phản bác câu nào. Em dâu tôi khẽ cười, sóng mắt dạt dào đặt cả lên người Đoàn Nhữ Hài.
Tôi bế Lâm Vũ ngồi trên sập, nghe tiếng cười khúc khích nhẹ nhàng của Vân Phi, thấy em trai Nhữ Hài luống cuống dùng khăn gạt đi miếng cháo vừa rơi xuống tay vợ...
Sinh đến đứa thứ hai, khúc mắc xưa đã được xóa bỏ triệt để. Có thể nói, sau nhiều năm thành hôn thì hiện tại mới là thời điểm tình cảm vợ chồng giữa Nhữ Hài và Vân Phi được vun đắp trọn vẹn.
Cùng lúc ấy có tiếng gõ cửa, Đoàn Nhữ Hài đáp lời cho vào.
Thiều Nghiêu xuất hiện, hai tay bưng theo chậu nước đầy.
Cô ta chào hỏi từng người một rồi đặt chậu nước xuống cạnh giường, quay sang Vân Phi, lễ phép nói: "Em thử nước rồi ạ, vừa đủ ấm để ngâm chân đó ạ."
Nhữ Hài đứng dậy nhường chỗ cho Thiều Nghiêu, lùi về sau rồi dừng lại bên cạnh tôi. Tiếp theo đó, Thiều Nghiêu đỡ Vân Phi ngồi thẳng dậy, cẩn thận cởi tất cho con bé. Sau khi Vân Phi đã yên vị, Thiều Nghiêu lại giúp con bé đặt chân vào chậu nước, ngẩng đầu lên hỏi: "Cô có thấy thoải mái không ạ?"
Vân Phi cười: "Được rồi, cảm ơn em."
"Vâng ạ." Thiều Nghiêu hơi cúi đầu. "Lần này cũng chỉ cần ngâm chừng một khắc thôi ạ."
Biểu cảm vô cùng chân thật, hoàn toàn không phải giả vờ.
Đoàn Nhữ Hài thì thầm bên tai: "Sau khi sinh Thế Lâm thì vợ tôi mắc chứng lạnh chân tay. Suốt cả tháng nay đều là Thiều Nghiêu tự mình pha nước gừng tươi, ngâm xong thì nắn b.óp chân tay giúp nàng..."
"Cũng là nhờ trận đánh ngày ấy của chị..." Hai mắt cậu ta hấp háy, khóe miệng hơi nhếch lên, nửa cười nửa không.
Nói tóm lại, cả nhà bốn người thì mẹ Sinh, Đoàn Nhữ Hài và Vân Phi đều đã chấp nhận tương lai Thiều Nghiêu sẽ vào cửa họ Đoàn làm thiếp. Điều này đồng nghĩa với việc cô ta không còn là "khách đến chơi" nữa và phải hiểu rằng chủ nhân chân chính của phủ họ Đoàn chúng tôi chính là Vân Phi.
Đoàn Nhữ Hài chưa bao giờ bênh vực Thiều Nghiêu để rồi tranh cãi với vợ, cái danh "con gái của ân nhân" mà cô ta treo trước mặt chỉ giúp Thiều Nghiêu nhận được sự tôn trọng tối thiểu từ gia đình tôi và gia nhân trong phủ. Còn lại, đến kẻ ngốc cũng nhận ra được Nhữ Hài sẽ không vì Thiều Nghiêu mà chọc giận Vân Phi, chưa tính đến việc em dâu tôi là con gái của danh tướng Phạm Ngũ Lão, mà bởi vì Vân Phi là chính thất, là vợ kết tóc của Nhữ Hài.
Tôi sai rồi.
Không cần biến thành một Đỗ Chi đanh đá giỏi võ, chỉ cần Đoàn Nhữ Hài vạch rõ giới hạn thì có mười Thiều Nghiêu cũng không thể ảnh hưởng tới Vân Phi!
...
Những ngày cuối cùng của mùa hạ, trời trong như nước.
Với sự giúp đỡ của Dương Gia, mẹ Sinh từng bước thoát ra khỏi "cơn nghiện" Hoàng Vân, mỗi ngày chỉ dành một canh giờ thắp hương trong phòng thờ.
Phạm Bân đã hoàn toàn bình phục, cùng Dạ Hành điều tra mới biết Hoàng Vân xuất hiện tại Thăng Lonng chưa đầy một năm. Những người tiếp xúc với Hoàng Vân không phải có tiền thì cũng là có quyền, chứng tỏ kẻ chủ mưu phía sau cố tình nhắm đến tầng lớp thượng lưu của kinh thành.
Tôi nhớ đến tên gia nô người ngợm đầy thương tích mà mình và Đông Ly vô tình gặp được ngày ấy, bỗng nhiên lồng ng.ực đau buốt, cảm thấy sợ hãi không thôi.
Dường như tất cả mọi chuyện đều liên kết với nhau, cùng bị điều khiển bởi một thế lực nào đó đang ẩn mình trong bóng tối.
...
Vừa mới qua giờ Thân mà trời đã tắt nắng. Tới gió thổi cũng nặng nề, oi bức khó chịu.
Tôi chống hai tay ra phía sau, ngẩng đầu lên nhìn mây giăng kín cả bầu trời rộng lớn.
Có tiếng đẩy cửa khẽ khàng, tôi quay người, thấy Đỗ Nguyên Huân ló đầu ra, trên miệng là nụ cười tươi rói.
"Nhữ Hài vẫn chưa về nhỉ?"
Không biết bắt đầu từ khi nào, Đỗ Nguyên Huân luôn dùng Đoàn Nhữ Hài là cái cớ để gặp tôi. Tính cách thoải mái dễ gần, hắn được lòng tất cả gia nhân trong phủ, lần nào đến cũng được dẫn thẳng vào phòng khách ngồi chờ.
Đỗ Nguyên Huân luôn chọn đúng lúc em trai tôi không ở trong phủ, và rõ ràng, người duy nhất phù hợp để tiếp đãi hắn chỉ có mình tôi. Dường như ai cũng nghĩ rằng tôi đã là gái lỡ thì, dù có ở riêng với đàn ông con trai cũng không sợ bị đàm tiếu.
Sau một thời gian, Đỗ Nguyên Huân và tôi hình thành một mối quan hệ vô hình... theo đúng nghĩa đen.
Tôi chuyển sang tiếp hắn ngoài vườn, mỗi người một ly trà, cùng yên lặng cho đến khi em trai tôi về phủ. Dăm bữa nửa tháng Đỗ Nguyên Huân lại tới một lần, vậy mà số câu chúng tôi nói chuyện với nhau còn chưa quá nổi hai bàn tay.
Hôm nay không có trà, dưới chõng chỉ đặt một đĩa lê đã gọt vỏ, được cắt thành từng miếng nhỏ vừa miệng.
Đỗ Nguyên Huân ngồi phía bên kia chõng tre, khẽ cất giọng: "Nàng không khỏe à?"
Mắt nhìn rất khá, nhận ra được tôi có phần không vui.
Tôi chẳng thèm đáp lời hắn, dùng hai ngón tay nhón một miếng lê thả vào miệng. Vị ngọt thanh của lê vàng như vu.ốt ve tâm trạng, cảm giác bức bối đè nặng lên tim cũng nhẹ nhàng hơn.
Đã gần hai tháng tôi không gặp Trần Thuyên.
Chỉ chừng nửa canh giờ trước, Bách Chu mang tới một túi lê to bằng nắm tay, thay Trần Thuyên thông báo về một công việc đột xuất nào đó của triều đình. Tấu sớ chất cao như núi, ngoài ra còn phải chuẩn bị của hồi môn cho Huyền Trân, dùng bốn chữ để hình dung tình trạng bận bịu của Trần Thuyên lúc này chính là "không dứt ra được".
Đương nhiên là tôi vô cùng thông cảm cho anh, nhưng nếu bảo rằng mình không buồn thì là nói dối. Ở thời đại này không có điện thoại, chẳng có facebook, nếu đã không gặp thì sẽ gần như chẳng có cách nào để liên lạc. Trong đầu tôi chỉ có vài chữ lẻ, đọc hiểu đã là cố gắng lắm rồi chứ đừng nói đến việc vẩy mực thành văn mà thư từ.
Những gì tôi nghe về Trần Thuyên dạo này chỉ có: "Tinh thần Quan gia rất tốt", "Có vẻ như đêm qua Quan gia ngủ không ngon", hay là "Hôm nay tôi bị Quan gia mắng"... từ Đoàn Nhữ Hài.
Nói chung là... yêu đương với hoàng đế vô cùng mệt mỏi!
Tôi chỉ vào đĩa lê, tít mắt: "Anh ăn thử đi, siêu ngọt!"
Đỗ Nguyên Huân giữ nguyên tư thế, hai tay vẫn đặt trên đầu gối, hoàn toàn không có ý định làm theo lời tôi.
"Niệm Tâm, hà tất phải giả vờ vui vẻ?" Hắn khẽ cụp mắt.
"Là Quan gia phải không?"
Tôi cứng người.
"Nàng... hẳn sẽ không bận tâm đến chuyện người ngoài. Họ Đoàn an ổn, vợ chồng cái Chi vẫn hạnh phúc, tính đi tính lại có lẽ chỉ còn Quan gia." Đỗ Nguyên Huân hắng giọng, ấp úng phân tích.
"Nói đúng lắm!" Tôi híp mắt ngợi khen. Đã muốn thẳng thắn thì tôi đây cũng không ngại.
"Nếu nàng không phiền thì nghe ta nói vài lời nhé?" Hắn mỉm cười.
Tôi không do dự mà gật đầu, định bụng gọi Đông Ly pha trà nhưng lại nhớ ra con bé xin nghỉ một hôm, đã ra ngoài từ sáng.
"Nay không có trà, ăn ít lê được không?" Đẩy đĩa lê gần về phía Đỗ Nguyên Huân, tôi cố nặn ra nụ cười gượng gạo.
Hắn lập tức xua xua tay: "Thôi, thôi! Quà của Quan gia tặng nàng, nào ai dám động vào."
Hừ, tên nhãi này quan sát khá đấy.
Mùi đất xộc lên càng nồng đậm, e rằng sắp mưa to.
Đỗ Nguyên Huân nhìn ra lo lắng của tôi, chớp mắt: "Cơn giông ở đằng nam, chắc tối nay mới mưa."
Tôi cũng tiếp lời: "Cơn đằng đông vừa trông vừa chạy, cơn đằng nam vừa làm vừa chơi."
Hắn bật cười: "Vừa làm vừa chơi? Nói hay lắm!"
Rõ ràng, ăn cắp tinh hoa đúc kết nghìn năm của ông cha thì phải hay chứ!
"Nàng còn nhớ lần đầu tiên chúng ta gặp nhau không?" Thoắt cái Đỗ Nguyên Huân đã đổi chủ đề.
Tôi lắc đầu, biết là gặp ở Hội quán rồi nhưng tôi chẳng có một chút ký ức nào về hắn. Khi ấy tất cả sự chú ý của tôi đều dồn vào Tống Chí Khiêm, hơi sức đâu mà để tâm tới kẻ khác.
"Ta cũng nghĩ vậy." Hắn cười khổ.
Bỗng dưng lại nhắc tới lần đầu tiên gặp mặt, chẳng lẽ Đỗ Nguyên Huân định tỏ tình? Hắn thấy tôi và Trần Thuyên có khúc mắc nên quyết định chen chân hả? Nước đi này có vẻ hơi khôn lỏi nha.
"Từ đó đến nay đã gần sáu năm, tuy rằng phần lớn cảnh tượng đã nhạt nhoà nhưng ta vẫn nhớ in khoảnh khắc đặc biệt đó." Đỗ Nguyên Huân hơi thu người, khẽ nuốt nước bọt. Hắn... đang căng thẳng. "Khi ấy nàng vươn tay ra cửa sổ, phía xa là vầng dương rực rỡ. Ánh nắng phủ lên vai nàng, gió cuốn theo từng lọn tóc... Trong lúc nàng nghênh ngang nhìn kẻ khác thì trong mắt ta... gương mặt nàng lại tỏa sáng lấp lánh."
Hắn đưa tay lên ra hiệu cho tôi im lặng rồi tiếp tục nói: "Nàng biết rồi đó, tính cách của ta không được dễ chịu cho lắm. Ta không kế thừa được bất cứ điểm tốt nào của cha anh, chỉ ưa mấy việc nhẹ nhàng, chưa bao giờ có mong muốn cống hiến cho nước nhà..." Đỗ Nguyên Huân giật mình, đưa tay lên gãi đầu: "Nghe như ta đang tự nói xấu bản thân ấy nhỉ?"
Tôi mỉm cười không đáp.
"Ý ta là... bởi ta sống ngả ngớn như vậy nên cũng chỉ kết giao cùng những người có cùng suy nghĩ. Ừm... vậy mới nói, nàng không phải là người con gái có tính cách mạnh mẽ duy nhất mà ta từng gặp."
Tôi:?
Chẳng phải tỏ tình thì phải khen người ta đặc biệt nhất sao? Tên nhãi này muốn gây sự với tôi à?
Đỗ Nguyên Huân vừa nói vừa cúi đầu nhìn xuống đất nên không biết mình đang bị tôi lườm.
Hắn ngưng lại giây lát, hít một hơi thật dài: "Ta tin rằng ánh nắng buổi sớm hôm ấy chính là sự chỉ dẫn của ông trời đối với ta. Rằng... ta không cần ngóng nhìn nơi xa nữa, người con gái mà ta trông mong đang ở trước mặt đây rồi."
Tôi vừa cảm động vừa thấy buồn cười. Không ngờ tên này lại sống theo và làm việc kiểu tâm linh đấy!
"Vài năm trước biết được nàng vẫn chưa xuất giá, ta cuống cuồng nhờ anh trai tới nhà cầu hôn. Vốn tưởng rằng nàng cũng giống ta, kiên quyết chờ người phù hợp... Ta đâu ngờ nàng và Quan gia..." Giọng Đỗ Nguyên Huân nhỏ dần. "Tình địch là Quan gia, ta có đầu thai lại cũng chẳng thể thắng được người. Ta đã muốn bỏ cuộc lần nữa, chỉ có điều... nàng vẫn ở đây."
Lúc này, tôi không cười nổi.
"Dù nguyên do là gì, là nàng không chịu theo Quan gia hay chính Quan gia chưa thể đưa nàng vào cung... thì rõ ràng, ta vẫn còn cơ hội."
"Tôi..."
"Ta không cần nàng phải đáp lại ngay lập tức. Nói thế nào thì hiện tại nàng vẫn là người mà Quan gia thương yêu. Ta... miễn là nàng không đuổi ta đi là được. Nhìn xem, hãy cứ để ta yên lặng ở cạnh nàng như thế này..."
"Giữa thế gian rộng lớn này, bất cứ khi nào ta cũng có thể xuất hiện, cùng nàng ngắm nhìn bầu trời bao la."
"Niệm Tâm, thệ giả như tư phù, bất xả trú dạ." [3]
Đỗ Nguyên Huân nói xong liền đứng bật dậy, dùng hai tay bịt kín tai rồi chạy thẳng ra khỏi vườn. Hắn biết rõ tôi sẽ lạnh lùng nhìn hắn, sẽ thẳng thắn từ chối tình cảm của hắn. Bởi vậy, hắn không cho tôi cơ hội đáp lời.
Một trận gió thổi tới khiến tôi rùng mình ớn lạnh, cùng với đó là tiếng sột soạt trên bờ tường cách nơi tôi đứng vài bước.
Bịch.
Dáng người thanh mảnh, vạt áo khẽ bay, hai chân vững vàng đáp đất.
Tôi xoay người: "Vẫn còn nửa hũ rượu xương bồ, cùng uống một ly nhé?"
...
Bởi đây không phải một bộ phim truyền hình dài tập, cảnh tượng "nam chính bắt gặp nam phụ tỏ tình với nữ chính" vô cùng kịch tính, khiến người xem phải kêu la hoàn toàn không xảy ra.
Tôi nhậu cùng Trần Quốc Chẩn gần một canh giờ, khi cậu ta vừa rời đi thì Đông Ly cũng trở về.
Sáng vẫn còn phơi phới, giờ trông thấy khuôn mặt tái nhợt của con bé, tôi biết đã có gì đó xảy ra. Mà chuyện này chỉ có thể là...
"... Thành An?"
Hai chữ đơn giản giống như một con dao sắc, đâm thẳng vào lồng n.gực Đông Ly. Vành mắt con bé đã đỏ ửng nhưng nhất quyết không chịu khóc, chỉ khó khăn gật đầu xác nhận.
Ngày này cuối cùng cũng tới, Đông Ly của tôi đã thất tình.
"Anh ta..."
"Cô cả, em trúng gió nên bị ban chẩn rồi. Cô bôi thuốc giúp em được không ạ? Em chẳng còn sức làm gì nữa." Đông Ly đặt một hũ nhỏ lên bàn rồi ngả người, ngồi xuống sập. [4]
Con bé đã muốn tránh thì tôi sẽ không truy hỏi. Dù sao thì dứt được mối tương tư này, đau đớn một lần còn hơn là chạy theo mãi một bóng hình hư ảo. Nhất là khi hình bóng ấy... chưa một lần quay đầu.
Dù Đông Ly quyết định thế nào thì tôi cũng sẽ ủng hộ.
Con bé cởi từng lớp áo, đến khi trên người chỉ còn một chiếc yếm mới ngưng lại. Chạy dọc cổ Đông Ly là những chấm đỏ li ti nhỏ xíu, tôi vừa nhìn thấy đã hít một hơi dài.
"Cô cả đừng lo. Thi thoảng em lại gặp chứng này ấy mà, không có gì nghiêm trọng đâu. Tán nhỏ đậu đỏ và kinh giới rồi hoà với lòng trắng trứng gà, bôi lên vết ban là ổn thôi." Đông Ly mở hũ thuốc, bật cười khi thấy tôi tròn mắt. "Hình như trên lưng em cũng bị nổi mẩn, cô nhìn giúp em với ạ."
Con bé lật đật xoay người, tấm lưng nhỏ nhắn hiện rõ dưới ánh đèn dầu. Chỉ có vài vết ban lấm tấm, không có gì đáng ngại.
Chỉ có điều...
"Em... em cũng xăm hình à?"
Đông Ly hơi ngẩn người, quàng tay ra phía sau chạm vào bả vai. Con bé gật gù: "Vâng ạ, sao thế cô cả?"
"Không có gì... mà đây là con gì thế?"
Phía sau lưng Đông Ly được xăm hình hai con vật đối xứng hướng đầu lên trên, miệng há to, bụng thon nhỏ đuôi ngắn.
"Con Nghê đó ạ. Phải rồi, mấy người Dạ Hành bọn em đều được xăm hình Nghê sau lưng, thể hiện sự trung thành tuyệt đối với Quan gia ạ." [5]
Đầu tôi choáng váng, khó nhọc lên tiếng hỏi lại: "Chỉ Dạ Hành được xăm hình này thôi nhỉ?"
"Nói như vậy thì không đúng lắm, nhưng mà đúng là hình con Nghê sau lưng bọn em là được hoạ sĩ thiết kế riêng, đương nhiên người thường sẽ không có." Đông Ly thoải mái trả lời.
Con bé rời khỏi phòng một lúc rồi tôi mới nhận ra miệng lưỡi đắng chát, lạnh lẽo bao trùm thân thể. Cơn khó thở ập đến, tôi tựa người vào thành giường, hai tay run rẩy ôm lấy lồng ng.ực.
Ký ức của đêm giao thừa nhẹ nhàng quay trở lại, như để chứng thực cho mọi nghi ngờ của tôi.
Sức lực cạn kiệt.
Tại sao?
Trần Thuyên... Trần Thuyên...
Chàng còn muốn lừa em đến khi nào?
—
[1] "Sài môn mao ốc cư tiêu sái,
Vô thị vô phi tự tại tâm."
Thường Yên dịch thô:
"Cửa liếp nhà tranh thảnh thơi sống,
Không thị không phi, tự tại tâm."
*Cửa liếp: Cửa làm bằng tre nứa.
(Bài thơ "Tự tại" - Tuệ Trung thượng sĩ)
[2] Lâm Vũ (林雨): Nghĩa là "Mưa trên rừng" với Lâm (林) là rừng cây. (Mình có giải thích vì sao Đoàn Nhữ Hài đặt tên con trưởng là Lâm Vũ ở chương 53).
Thế Lâm (世琳): Mang nghĩa mãi mãi trân quý. Với Thế (世) là thời đại, đời người... và Lâm (琳) là một loại ngọc quý.
[3] "Thệ giả như tư phù, bất xả trú dạ": Lời dạy của Khổng Tử
Có nghĩa: Nước chảy đi hoài, ngày đêm không ngừng.
Theo lời giải của học giả Nguyễn Hiến Lê: Đạo trời, vạn vật mãi biến hoá, thời gian không ngừng trôi, đừng nên bỏ lỡ.
[4] Ban chẩn: Nổi mẩn, do độc thấp nhiệt ứ đọng ở trong mà phát ra.
Cách chữa tham khảo theo Tuệ Tĩnh toàn tập; vui lòng không làm theo.
[5] Con Nghê: Linh thú do người Việt sáng tạo ra, tương đối giống con Lân nhưng hiền hoà hơn, là hiện thân của loài chó - thể hiện sự tận trung.
