Rào rào cơn mưa nặng hạt đổ xuống từ những đám mây đen bay gần như sát trên đầu các kỵ sĩ. Rồi những bông tuyết to, nhớp nháp bắt đầu rơi, sau đó vừa tuyết lại vừa mưa. Gió bão quá mạnh khiến lũ ngựa cũng phải chạy nương theo chiều gió. Những tấm áo khoác ướt sũng của các kỵ sĩ đập lên lưng lũ vật nghe rõ mồn một.
Sau bao ngày ròng rã, ba ngày vừa qua họ chạy trên cao nguyên này. Thời tiết mỗi lúc một xấu hơn; đường sá toàn bùn lẫn đá cục sắc cạnh khiến việc đi đứng càng thêm mệt nhọc. Thỉnh thoảng mới thấy vài bụi rậm hay vạt cây nhỏ gió thổi ngả nghiêng. Ngoài ra chẳng còn gì nữa để nhìn.
Bastian cưỡi trên lưng con la cái Jicha dẫn đầu. Nó tương đối may mắn có được chiếc áo khoác bằng bạc lóng lánh, nhẹ và mỏng nhưng lại rất ấm và nước trôi tuột đi chứ không thấm. Thân hình chắc nịch của Hýkrion “lực sĩ” như biến mất trong cái áo khoác len xanh dày. Anh chàng Hýsbald chân tay thanh tú kéo cái mũ liền lớn của áo choàng nỉ che sùm sụp mái tóc đỏ. Còn chiếc áo khoác vải bố xám của Hýdorn thì dính sát vào tay chân khẳng khiu của y.
Tuy nhiên bộ ba này vẫn lạc quan theo kiểu thô hào của họ, vì họ không hề chờ đợi rằng chuyến phiêu lưu này cùng với cậu Bastian sẽ như dạo chơi vào một ngày Chủ nhật. Nên thỉnh thoảng họ lại lớn tiếng hát, khi đơn ca lúc đồng ca - giọng họ khỏe chứ không hay - chống lại tiếng gió bão. Hình như họ ưa thích nhất bài được mở đầu thế này:
“Thuở còn bé tí hon,
Tuyết, mưa… ồ, chuyện cỏn con, sá gì!”
Họ bảo rằng bài này là của một người đã đến thăm vương quốc Tưởng Tượng thời xa xưa lắm, tên là Schexpir[1] đâu đó.
[1] Nói trại tên William Shakespere (1564 - 1616): nhà viết kịch, nhà thơ vĩ đại Anh.
Người duy nhất trong nhóm xem ra chẳng quản nắng mưa là Atréju. Ngay từ những ngày đầu mới khởi hành, gã đã cưỡi Fuchur bay xuyên qua những áng mây, phóng ào tới thám sát vùng đất trước mặt rồi quay lại báo cáo.
Ai nấy, kể cả con Phúc long, đều nghĩ rằng họ đang tìm đường cho Bastian trở về thế giới của nó. Cả Bastian cũng tin như thế. Nhưng chính nó lại không hề biết rằng mình đã tán thành đề nghị của Atréju chẳng qua vì nể bạn, chứ thật lòng không muốn tí nào. Mà đường đi lối lại trên vương quốc Tưởng Tượng là do ý muốn quyết định, dù có ý thức hay không. Nghĩa là ý muốn của Bastian sẽ quyết định đoàn đi hướng nào, nên mới xui khiến họ cứ tiến sâu vào trong vương quốc Tưởng Tượng, nghĩa là hướng về điểm trung tâm: nơi có Tháp Ngà. Việc này sẽ có ý nghĩa như thế nào với Bastian thì sau này nó mới được biết. Còn tạm thời thì nó cũng như mọi người trong đoàn đều không thắc mắc gì.
Bastian còn đang mải suy nghĩ đến chuyện khác.
Ngay ngày thứ hai sau khi rời Amargánth họ đã thấy trên những cánh rừng quanh hồ Murhu vết tích rành rành của con rồng Smrg: một số cây ở đây đã bị hóa thạch. Chắc con quái vật đã đáp xuống đó, phun lửa lạnh vào đám cây này. Những vết chân như chân cào cào khổng lồ của nó rất dễ nhận ra. Atréju, rất rành về dấu vết, còn tìm thấy những dấu vết khác nữa: dấu chân ngựa của Held Hynreck. Nghĩa là Hynreck đã theo bén gót con rồng quỷ quái.
- Tôi không vui mấy, Fuchur vừa nói nửa đùa nửa thật vừa đảo đôi tròng mắt hồng ngọc, vì dẫu Smrg vô lại hay không thì nó vẫn là bà con của tôi - tuy rất xa.
Nhưng họ không đi theo dấu vết của Held Hynreck mà rẽ hướng khác, vì mục đích của họ là tìm ra đường về cho Bastian.
Từ lúc đó Bastian cứ thắc mắc không biết khi tưởng tượng ra chuyện con rồng cho Held Hynreck thì nó thật sự nghĩ gì. Tất nhiên Held Hynreck cần có một địch thủ để trổ tài. Nhưng đâu chắc gì y thắng. Nhỡ y bị Smrg giết thì sao? Hơn nữa bấy giờ công chúa Oglamár lại đang ở trong thế kẹt ghê gớm. Phải, nàng ta có hơi kênh kiệu thật đấy, nhưng chẳng lẽ vì thế mà Bastian có quyền đẩy nàng vào cảnh bất hạnh? Thôi, cứ tạm bỏ qua những chuyện đó đi, nhưng ai biết được Smrg sẽ còn gây ra những tai họa nào khác ở vương quốc Tưởng Tượng này? Do cạn nghĩ, Bastian đã tạo ra một mối nguy hại khôn lường, có thể sẽ gây thảm họa khôn xiết cho bao người vô tội. Bastian biết rằng Nguyệt Nhi không phân biệt đối xử, dù thiện hay ác, đẹp hay xấu trong vương quốc của nàng, vì theo nàng thì mọi sinh linh trong vương quốc Tưởng Tượng đều được quyền tồn tại ngang nhau. Nhưng nó, Bastian này, có được phép hành xử y như nàng không? Nhất là nó có muốn như thế không?
“Không,” Bastian tự nhủ, nó hoàn toàn không muốn đi vào lịch sử vương quốc Tưởng Tượng như một kẻ tạo tác ra lũ quái vật ác ôn. Nếu được nổi tiếng vì lòng tốt và hy sinh, nếu được là tấm gương sáng cho mọi người, nếu được người đời ca tụng là “người hảo tâm” hay “ân nhân vĩ đại” thì hay hơn nhiều. Phải, đó chính là điều nó mong ước.
Trong lúc đó họ đã đến một vùng lởm chởm đá. Atréju cưỡi Fuchur bay về sau một chuyến thám sát báo rằng đã phát hiện phía trước mặt vài dặm một thung lũng lòng chảo che gió khá tốt. Nếu đúng như gã thấy thì có cả nhiều hang động tránh được mưa và tuyết.
Lúc ấy đã xế chiều lâu rồi, phải tìm ngay một nơi có thể trú đêm được. Nên nghe tin Atréju báo ai nấy thảy đều vui mừng thúc lừa ngựa đi nhanh. Lối đi trải dài trên một thung lũng mà chung quanh càng lúc càng nhiều tảng đá lớn hơn, chắc là lòng một con sông khô kiệt nào đấy. Khoảng hai tiếng đồng hồ sau họ gặp khu lòng chảo; quả thật hai bên sườn có nhiều hang động. Họ tìm những hang rộng rãi nhất rồi ra sức sắp xếp cho được thoải mái. Ba chàng kỵ sĩ tìm nhặt những cành cây khô hoặc vừa bị bão thổi gãy và rồi một ngọn lửa tuyệt vời bùng cháy trong hang. Những chiếc áo khoác ướt sũng được phơi ra, lừa ngựa được kéo vào tháo yên cương, thậm chí Fuchur - vốn thích ngủ đêm ngoài trời - cũng cuộn mình nằm tuốt bên trong. Cái hang quả rất là thoải mái.
Trong lúc Hýdorn “dai sức” dùng thanh trường kiếm nướng một tảng thịt lớn lương thực đi đường trên đống lửa và mọi người hau háu chờ đợi thì Atréju quay qua yêu cầu Bastian:
- Kể cho bọn mình nghe về Kris Ta đi!
- Ai? Bastian ngơ ngác hỏi.
- Cô bé Kris Ta mà bạn vẫn kể chuyện ấy.
- Tớ chẳng quen cô bé nào tên như thế cả, Bastian đáp, với lại tại sao bạn nghĩ rằng tớ đã kể chuyện cho cô nàng mới được chứ?
Atréju lại đăm chiêu nhìn Bastian.
- Trong thế giới của bạn, Atréju chậm rãi nói, bạn đã từng kể nhiều chuyện… cho cô bé và cho chính bạn mà.
- Atréju, sao bạn lại nói thế?
- Chính bạn đã nói. Ở Amargánth. Bạn còn kể rằng vì thế mà bạn thường bị cười nhạo.
Bastian đăm đăm nhìn ngọn lửa.
- Đúng, nó lẩm bẩm, tớ có nói thế thật. Nhưng tớ không hiểu tại sao. Tớ chịu không nhớ nổi.
Chính nó cũng thấy lạ.
Atréju và Fuchur nhìn nhau rồi Atréju gật đầu đầy ý nghĩa, như thể cả hai đã bàn bạc điều gì đấy và bây giờ được xác nhận. Nhưng gã không nói gì thêm, chắc không muốn đề cập đến chuyện này trước mặt ba chàng kỵ sĩ.
- Thịt chín rồi nhé, Hýdorn thông báo.
Y cắt cho mỗi người một lát rồi cả bọn cùng ăn. Rộng lượng mấy cũng không thể bảo rằng thịt chín được - bên ngoài sém thành than, còn bên trong sống nhăn - nhưng trong hoàn cảnh này không kén chọn được.
Mọi người nhai thịt một lúc lâu, rồi Atréju lại yêu cầu:
- Hãy kể mình nghe bạn đã tới vương quốc của bọn mình như thế nào đi!
- Bạn biết quá mà, Bastian đáp, chính bạn đã đưa mình tới gặp Nữ-thiếu-hoàng.
- Mình muốn hỏi trước đó cơ, Atréju nói, trong thế giới của bạn. Lúc đó bạn ở đâu và làm sao lại gặp những chuyện này?
Bastian liền kể đã ăn cắp quyển sách của ông Koreander như thế nào, trốn lên phòng chứa đồ và bắt đầu đọc quyển sách này ra làm sao. Khi nó định kể về cuộc đại tìm kiếm của Atréju thì gã gạt đi. Gã chỉ muốn biết thật tường tận chuyện Bastian đã đến hiệu sách cũ của ông Koreander rồi chạy trốn lên kho chứa đồ cũ trong trường học.
Bastian ráng sức nhớ nhưng không tìm được gì trong ký ức. Mọi thứ liên quan đến chuyện nó hay sợ hãi, mập ú, yếu đuối và nhạy cảm nó đều đã quên. Ký ức của nó chỉ còn là những mảnh vụn chắp vá, xa xăm mờ ảo như của ai khác chứ không phải của chính nó.
Atréju lại hỏi về những kỷ niệm khác; Bastian kể về quãng thời gian mẹ nó còn sống, về bố, về mái gia đình, về ngôi trường và thành phố của nó, nghĩa là về những gì nó còn nhớ.
Ba chàng hiệp sĩ đã ngủ rồi mà Bastian vẫn tiếp tục kể. Nó ngạc nhiên thấy Atréju lại quan tâm nhiều đến những chuyện thường ngày như thế. Có thể do cách Atréju lắng nghe khiến nó dần dà cảm thấy những chuyện bình thường hàng ngày không còn tầm thường nữa, mà đều chứa đựng một bí ẩn nó chưa hề nhận ra.
Cuối cùng nó không biết, không nghĩ ra chuyện gì để kể nữa. Đêm đã khuya, lửa đã tàn. Ba chàng hiệp sĩ đang ngáy khò khò. Atréju ngồi với gương mặt bất động, như đang rất trầm tư.
Bastian duỗi người, cuộn mình trong chiếc áo khoác bạc và đang thiếp đi thì Atréju khẽ nói:
- Đó là do AURYN.
Bastian chống cằm ngái ngủ nhìn bạn.
- Bạn nói sao?
- Cái “Hào quang” ấy, Atréju nói tiếp như nói với chính mình, ảnh hưởng đến bọn mình khác với con người.
- Nghĩa là thế nào?
- Cái “Biểu trưng” ấy cho bạn quyền lực vô hạn, thỏa ứng mọi ước muốn của bạn, nhưng đồng thời lấy đi của bạn một thứ: đó là ký ức về thế giới của bạn.
Bastian ngẫm nghĩ. Nó không thấy thiếu chút gì.
- Graógramán từng bảo rằng tớ phải đi theo con đường của ước mơ, nếu tớ muốn tìm được niềm mơ ước đích thực. Đó cũng chính là những chữ khắc trên AURYN. Nhưng tớ phải đi từ ước mơ này đến ước mơ khác, không nhảy vọt được. Nếu không, tớ không thể nào thành công trong vương quốc Tưởng Tượng, Graógramán bảo thế. Vì thế tớ cần phải có “Bảo vật”.
- Phải, Atréju nói, nó chỉ đường cho bạn nhưng đồng thời lấy mất của bạn cái đích.
- Chà, Bastian vô tư đáp, Nguyệt Nhi hẳn phải biết việc cô làm khi đưa tớ “Biểu trưng” này chứ. Atréju ơi, bạn lo lắng không cần thiết. Chắc chắn AURYN không phải là một cái bẫy đâu.
- Dĩ nhiên, Atréju lẩm bẩm, mình cũng không tin.
Lát sau gã nói thêm:
- Dẫu sao việc ta tìm đường cho bạn trở về với thế giới của bạn là đúng. Phải không nào?
- Ph… ả… i, Bastian mơ màng đáp khi đang thiếp đi.
Nửa đêm nó thức giấc vì nghe âm thanh lạ. Nó không biết đó là thứ tiếng gì. Đống lửa đã tắt ngấm, chung quanh tối om. Rồi nó cảm thấy bàn tay Atréju đặt trên vai và nghe tiếng thì thầm:
- Gì thế?
- Tớ cũng không biết, nó thì thầm đáp.
Cả hai bò ra cửa hang, nơi có âm thanh kia, lắng nghe.
Nghe như có tiếng nức nở và khóc than bị nén lại trong muôn vàn cổ họng. Nhưng hoàn toàn không giống tiếng người mà cũng chẳng như tiếng thú vật rên rỉ. Nghe như tiếng xào xạc bình thường, thỉnh thoảng to hơn như tiếng sóng vỗ sủi bọt rồi khẽ đi, sau một lúc lại to lên. Đó là thứ tiếng ai oán đáng thương nhất Bastian từng nghe.
- Giá ta nhìn được chút gì! Atréju thì thào.
- Đợi chút! Bastian trả lời. Để tớ lấy cục Al’ Tsahir.
Nó móc viên đá trong túi, giơ cao. Ánh sáng yếu như của một ngọn nến và chỉ soi mờ mờ thung lũng lòng chảo để cho đôi bạn được thấy một hình ảnh khiến da họ nổi gai ốc vì kinh tởm.
Cả thung lũng đầy những con giun dị hình dị dạng dài cỡ cánh tay, như quấn trong những tấm giẻ rách bươm bẩn thỉu. Giữa các đốt trên thân chúng lòi ra những thứ gọi là chân, trông nhầy nhầy như vòi bạch tuộc. Ở một đầu ló ra dưới lớp giẻ rách hai con mắt không mí, không ngớt đầm đìa nước mắt. Cả thân thể chúng và khắp thung lũng đều đẫm nước mắt.
Bị ánh sáng của Al’ Tsahir rọi phải chúng liền cứng đơ, thành ra thấy được chúng đang làm gì lúc bấy giờ. Giữa bọn chúng nổi lên một ngọn tháp bằng sợi bạc tết tuyệt vời, đẹp hơn, quý hơn mọi công trình kiến trúc Bastian đã thấy ở Amargánth. Nhiều sinh linh giống như giun này hẳn là đang leo chung quanh tháp để ráp nó từ nhiều phần lại với nhau. Nhưng bây giờ thì chúng không cục cựa, nhìn sững vào ánh sáng từ viên Al’ Tsahir.
- “Rõ khốn khổ!” Rõ khốn khổ! Nghe như một tiếng thì thào kinh hoàng lan khắp thung lũng lòng chảo, “bây giờ chúng ta lộ hết vẻ xấu xí mất rồi! Khổ chưa! Khổ chưa! Mắt của ai đã nhìn thấy chúng ta thế? Hỡi kẻ đột nhập tàn ác kia, dù người là ai, xin hãy rủ lòng thương mà cất đi thứ ánh sáng này khỏi thân thể chúng tôi!”
Bastian đứng dậy.
- Ta là Bastian Balthasar Bux, nó nói, các ngươi là ai?
- Chúng tôi là người Acharai, lũ kia ồn ào đáp, người Acharai, người Acharai! Chúng tôi là những sinh linh bất hạnh nhất trong vương quốc Tưởng Tượng!
Bastian không nói gì, chỉ sửng sốt nhìn Atréju lúc này cũng đã bước ra đứng cạnh đó.
- Hóa ra các ngươi là những kẻ đã xây dựng Amargánth, thành phố đẹp nhất vương quốc Tưởng Tượng đấy ư? Bastian hỏi.
- Chính thế, đám kia đáp, ôi, nhưng hãy cất ánh sáng đi khỏi chúng tôi và xin đừng nhìn chúng tôi nữa. Xin hãy rủ lòng thương!
- Và các ngươi đã khóc thành hồ Nước mắt Murhu?
- Thưa cậu, đám Acharai rên rỉ, đúng như cậu nói. Nhưng nếu cậu cứ bắt chúng tôi phải tiếp tục đứng dưới ánh sáng của cậu thế này thì chúng tôi sẽ chết vì xấu hổ và vì kinh tởm chính mình mất thôi. Sao cậu lại nhẫn tâm đày đọa chúng tôi thêm nhiều thế? Ôi, chúng tôi nào có làm gì cậu đâu và chúng tôi cũng chưa từng để cho ai cảm thấy bị lăng mạ vì đã nhìn thấy chúng tôi mà.
Bastian đút viên Al’ Tsahir vào túi và cảnh vật lại tối đen.
- Cám ơn cậu! Những tiếng nức nở nọ kêu lên, cám ơn tấm lòng khoan dung và trắc ẩn của cậu!
- Ta muốn nói chuyện với các ngươi. Bastian nói, ta muốn giúp đỡ các ngươi.
Bastian thấy bứt rứt vì kinh tởm và thương hại những sinh linh tuyệt vọng này. Nó biết rõ đây chính là những kẻ nó đã nhắc đến trong câu chuyện nó kể về sự hình thành thành phố Amargánth; nhưng vẫn như bao lần, lần này nó cũng không dám chắc người Acharai đã có từ muôn thuở rồi hay chỉ mới có đây - thông qua câu chuyện nó kể. Nếu do thông qua nó thì nó phải chịu trách nhiệm về mọi nỗi khốn khổ này.
Nhưng dù thế nào thì Bastian vẫn nhất quyết thay đổi sự khủng khiếp này.
- Ôi, những tiếng kêu than kia rên rỉ, ai giúp được chúng tôi?
- Ta, Bastian kêu lớn, ta đeo AURYN trên người.
Tức thì im bặt tiếng khóc than.
- Các ngươi bỗng dưng từ đâu tới đây vậy? Bastian hỏi chõ vào trong bóng tối.
- Chúng tôi sống chui rúc trong những vực sâu hoàn toàn tăm tối dưới lòng đất, tiếng rì rầm đáp lại như một dàn đồng ca nhiều giọng, để tránh cho mặt trời khỏi phải nhìn thấy chúng tôi. Ở đấy chúng tôi không ngừng khóc than về số phận của mình và bằng nước mắt này rửa thứ bạc không tiêu hủy được từ đá nguyên sinh, dệt thành những sợi bạc mà cậu đã thấy. Chỉ những đêm tối tăm chúng tôi mới dám trồi lên mặt đất và những hang động này là lối ra của chúng tôi. Ở trên này chúng tôi ráp lại những gì đã chuẩn bị dưới kia. Đêm nay đủ tối để chúng tôi khỏi phải nhìn thấy chính mình. Vì thế mà chúng tôi lên đây. Qua việc làm này, chúng tôi tìm cách đền bù cho thế giới về sự xấu xí của mình và tìm thấy trong đó chút niềm an ủi.
- Nhưng các ngươi đâu có lỗi gì về hình dạng của mình! Bastian nói.
- Chao ôi, có nhiều thứ lỗi lắm, người Acharai đáp, lỗi do hành động, lỗi do ý nghĩ, còn lỗi của chúng tôi là lỗi của sự hiện hữu của mình.
- Ta có thể giúp các ngươi như thế nào? Bastian hỏi, muốn ứa nước mắt vì thương hại.
- Ôi, thưa ân nhân vĩ đại, người Acharai kêu, người đeo AURYN và có quyền lực giải thoát chúng tôi... chúng tôi xin ân nhân chỉ một điều thôi: ban cho chúng tôi một hình dạng khác!
- Ta sẽ làm, cứ yên tâm, hỡi loài giun khốn khổ! Bastian nói. Ta ước rằng bây giờ các ngươi ngủ đi, rồi sáng sớm mai thức dậy, các ngươi sẽ chui ra khỏi vỏ bọc của các ngươi và biến thành bướm. Các ngươi sẽ muôn màu rực rỡ, tươi vui và chỉ còn có cười đùa vui nhộn thôi! Từ mai trở đi các ngươi không còn gọi là Acharai - những kẻ “hay nhè” - nữa, mà có tên là Schlamuffen - những kẻ luôn cười!
Bastian lắng nghe trong đêm tối nhưng không nghe thấy gì nữa cả.
- Chúng đã ngủ hết cả rồi, Atréju thì thầm.
Đôi bạn quay vào trong hang. Bộ ba Hýkrion, Hýsbald và Hýdorn vẫn đang ngáy khe khẽ, họ không biết gì về câu chuyện vừa rồi.
Bastian nằm xuống.
Nó cảm thấy hết sức hài lòng với chính mình.
Chẳng bao lâu nữa cả vương quốc Tưởng Tượng sẽ biết đến nghĩa cử nó vừa hoàn tất này. Mà việc này đúng là không vụ lợi, không ai có thể bảo rằng nó đã mong ước chút gì cho cá nhân nó. Danh tiếng về lòng nhân hậu của nó sẽ sáng ngời.
- Bạn nghĩ thế nào về chuyện này, Atréju? Nó thì thầm.
Atréju im lặng một lúc rồi mới đáp:
- Không biết bạn đã phải trả giá bao nhiêu?
Mãi một lúc sau, khi Atréju đã ngủ, Bastian mới hiểu rằng bạn nó muốn ám chỉ vấn đề “quên” của nó, chứ không phải nói đến lòng hy sinh của Bastian. Nhưng nó không tiếp tục nghĩ ngợi về chuyện này nữa mà thiếp đi trong sự linh cảm về niềm vui sắp tới.
Sáng hôm sau Bastian thức giấc vì những tiếng kêu trầm trồ ồn ào của ba chàng hiệp sĩ:
- Cậu xem kìa! Ngay cả con ngựa cái già của tôi cũng phải phì cười!
Bastian thấy họ đang đứng ở cửa hang, có Atréju nữa. Atréju là người duy nhất không cười.
Bastian đứng dậy, bước ra chỗ họ.
Khắp thung lũng lòng chảo đầy những hình thù nhỏ bé ngộ nghĩnh nó chưa hề thấy đang bay chập chờn, nhào lộn tung tăng. Chúng đều mang đôi cánh mối sặc sỡ trên lưng, mặc những bộ quần áo cũ đủ loại, kẻ ô có, sọc có, vòng có, chấm có, nhưng bộ nào bộ nấy hoặc quá chật hoặc quá rộng, quá lớn hay quá nhỏ và tạm gọi là khâu cầu may. Chẳng đâu vào đâu hết, chỗ nào cũng thấy vá - ngay cả trên cánh nữa. Không con nào giống con nào, mặt màu mè như mặt hề, mũi tròn và đỏ, răng ngạnh trông thật khôi hài, còn mồm miệng thì cường điệu. Một số con đội mũ hình trụ đủ thứ màu, một số khác đội mũ có chỏm, một số chỉ có ba chòm tóc đỏ rực dựng ngược, vài con đầu hói bóng. Phần lớn bọn này ngồi hay bám trên ngôi tháp quý giá tết bằng sợi bạc; chúng đánh đu, nhảy lò cò và đang tìm cách phá tháp.
Bastian chạy vội ra.
- Này, mấy người kia! Nó hét chõ lên. Ngưng lại ngay! Không được làm thế!
Lũ sinh vật kia liền ngừng lại, ngó xuống Bastian.
Một con ngồi tuốt trên đỉnh tháp hỏi:
- Tay kia nói gì?
Một con khác từ dưới réo lên:
- Tay kia bảo chúng ta không được làm thế.
- Tại sao tay kia lại bảo chúng ta không được làm? Con thứ ba hỏi.
- Không được phép là không được phép, thế thôi! Bastian la lớn. Mấy người đâu thể tự tiện phá bừa được!
- Tay kia bảo chúng ta không được phép phá bừa, con mối mặt hề thứ nhất nói với lũ bạn.
- Được chứ, chúng ta phá được chứ, một con mối mặt hề khác đáp rồi giật đứt một miếng lớn của ngôi tháp.
Con mối mặt hề thứ nhất lại vừa nhảy lò cò như điên khùng vừa gọi với xuống Bastian:
- Được chứ, chúng ta phá được chứ!
Ngọn tháp lắc lư, kêu răng rắc.
- Làm cái trò gì thế! Bastian quát. Nó vừa cáu vừa lo, nhưng không biết nên có thái độ như thế nào trước những sinh vật thật quái đản này.
- Tay kia hỏi, con mối thứ nhất quay qua nói với đồng bọn, bọn mình làm cái trò gì thế.
- Ừ, bọn mình làm cái trò gì thế nhỉ? Một con khác hỏi.
- Bọn mình vui đùa, con thứ ba đáp.
Thế là cả đám chung quanh rộ lên cười như nắc nẻ.
- Bọn này vui đùa, con mối thứ nhất - tí nữa thì nghẹn vì cười - gọi với xuống Bastian.
- Nhưng ngọn tháp sẽ sụp đổ ngay nếu các người không chịu ngừng phá! Bastian kêu lên.
- Tay kia, con mối thứ nhất nói với đồng bọn, bảo rằng ngọn tháp sẽ sụp đổ ngay.
- Thì đã sao? Một con khác nói.
Con mối thứ nhất liền gọi với xuống:
- Thì đã sao?
Bastian cứng họng, chưa kịp tìm ra câu trả lời thỏa đáng thì lũ mối mặt hề đang bám trên ngọn tháp bỗng dưng nhảy một điệu luân vũ lơ lửng trên không; nhưng chúng không nắm tay nhau mà nắm chân, nắm cổ, có đứa còn lộn ngược đầu xoay tít. Chúng cười đùa, la hét.
Nhìn đám sinh vật có cánh diễn trò quá sức ngộ nghĩnh Bastian cũng phải bật cười, dù không muốn.
- Nhưng các người không được phá như thế! Nó kêu. Đó là công trình của người Acharai!
- Tay kia, con mối mặt hề thứ nhất lại nói với đồng bọn, bảo rằng chúng ta không được phép.
- Chúng ta được phép làm tất, một con khác kêu rồi nhào lộn ngay trên không, điều gì không cấm thì chúng ta được phép làm tất. Mà ai cấm được chúng ta nào? Chúng ta là dân “luôn cười” mà!
- Ta cấm được! Bastian đáp.
- Tay kia bảo rằng “ta cấm được”, con mối thứ nhất nói với đồng bọn.
- Tại sao? Lũ kia hỏi. Mày đâu có quyền gì cấm bọn ta.
- Không phải ta! Con thứ nhất giải thích. Tay kia nói là “y”.
- Tại sao tay kia lại nói “y”? Lũ kia hỏi. Mà tay kia nói “y” với ai mới được chứ?
- Người nói “y” với ai mới được chứ? Con mối thứ nhất hỏi vọng xuống.
- Ta không nói “y”, Bastian - nửa bực mình nửa tức cười - lớn tiếng với lên. Ta nói rằng ta cấm các ngươi phá ngọn tháp.
- Y cấm chúng ta phá ngọn tháp, con mối thứ nhất giải thích cho đồng bọn.
- Ai? Một con mối vừa tới hỏi.
- Tay kia, đám kia trả lời.
Con mới tới nói:
- Tớ không biết tay kia. Y là ai mới được chứ?
Con mối thứ nhất gọi:
- Ê, tay kia, người là ai mới được chứ?
- Ta không phải tay nọ, tay kia! Bastian tức giận quát. Ta là Bastian Balthasar Bux. Ta đã biến các người thành dân “luôn cười” để các ngươi khỏi phải khóc lóc, thở than. Tối hôm qua các người còn là dân Acharai bất hạnh. Thành ra các người nên tỏ ra kính trọng một chút khi trả lời ân nhân của các người!
Mọi con mối mặt hề đồng loạt ngừng nhảy múa và cùng quay nhìn xuống Bastian. Đột nhiên im ắng đến nghẹt thở.
- Tay kia nói gì thế? Một con mối ngồi tuốt ngoài xa thì thảo hỏi, liền bị con bên cạnh đập lên đầu khiến cái mũ chụp hết cả tai lẫn mắt. Những con khác khẽ:
- Suỵt!
- Xin người nhắc lại rõ ràng và từ tốn, được chăng? Con mối thứ nhất hết sức lễ phép yêu cầu.
- Ta là ân nhân của các người! Bastian nói to.
Thế là lũ mối mặt hề tỏ ra hưng phấn cực kỳ tức cười. Con này truyền tin đến con kia, cuối cùng cơ man những hình dáng - cho đến lúc này đang tán khắp thung lũng - liền bò lổm ngổm hoặc bay đến, dồn cục quanh Bastian; chúng hét vào tai nhau:
- Các bạn nghe rõ chưa? Các bạn hiểu chưa? Y là ân-điên của chúng ta! Tên y là Nasbian Baltebux! Không phải, Buxian giết người! Vớ vẩn, tên y là Saratt Buxiwohl! Không phải, Baldrian Hix! Schlux! Babeltran Totwhler! Nix! Flax! Trix![2]
[2] Chỉ là nói lộn bậy tên của Bastian thôi, không có nghĩa gì.
Cả lũ có vẻ cực kỳ khoái chí. Chúng bắt tay nhau, ngả mũ, vỗ vai vỗ bụng nhau, khiến bụi bay mù.
- Tụi mình may ơi là may! Chúng kêu lên. Buxtter Sansibar Bastelwohl[3] của chúng ta muôn năm!
[3] Giống như trên kia, đám này lẫn lộn giữa tên “Bastian Balthasar Bux” và “Wohtater”.
Rồi chúng không ngớt hò reo, nhảy tán loạn lên cao và phóng ào đi như dông tố. Mãi từ xa vẫn còn nghe thấy tiếng vọng.
Bastian đứng thừ ra đó, không còn biết tên nó đúng ra là gì.
Và không dám chắc rằng đã làm một việc thật sự là thiện.
Sau bao ngày ròng rã, ba ngày vừa qua họ chạy trên cao nguyên này. Thời tiết mỗi lúc một xấu hơn; đường sá toàn bùn lẫn đá cục sắc cạnh khiến việc đi đứng càng thêm mệt nhọc. Thỉnh thoảng mới thấy vài bụi rậm hay vạt cây nhỏ gió thổi ngả nghiêng. Ngoài ra chẳng còn gì nữa để nhìn.
Bastian cưỡi trên lưng con la cái Jicha dẫn đầu. Nó tương đối may mắn có được chiếc áo khoác bằng bạc lóng lánh, nhẹ và mỏng nhưng lại rất ấm và nước trôi tuột đi chứ không thấm. Thân hình chắc nịch của Hýkrion “lực sĩ” như biến mất trong cái áo khoác len xanh dày. Anh chàng Hýsbald chân tay thanh tú kéo cái mũ liền lớn của áo choàng nỉ che sùm sụp mái tóc đỏ. Còn chiếc áo khoác vải bố xám của Hýdorn thì dính sát vào tay chân khẳng khiu của y.
Tuy nhiên bộ ba này vẫn lạc quan theo kiểu thô hào của họ, vì họ không hề chờ đợi rằng chuyến phiêu lưu này cùng với cậu Bastian sẽ như dạo chơi vào một ngày Chủ nhật. Nên thỉnh thoảng họ lại lớn tiếng hát, khi đơn ca lúc đồng ca - giọng họ khỏe chứ không hay - chống lại tiếng gió bão. Hình như họ ưa thích nhất bài được mở đầu thế này:
“Thuở còn bé tí hon,
Tuyết, mưa… ồ, chuyện cỏn con, sá gì!”
Họ bảo rằng bài này là của một người đã đến thăm vương quốc Tưởng Tượng thời xa xưa lắm, tên là Schexpir[1] đâu đó.
[1] Nói trại tên William Shakespere (1564 - 1616): nhà viết kịch, nhà thơ vĩ đại Anh.
Người duy nhất trong nhóm xem ra chẳng quản nắng mưa là Atréju. Ngay từ những ngày đầu mới khởi hành, gã đã cưỡi Fuchur bay xuyên qua những áng mây, phóng ào tới thám sát vùng đất trước mặt rồi quay lại báo cáo.
Ai nấy, kể cả con Phúc long, đều nghĩ rằng họ đang tìm đường cho Bastian trở về thế giới của nó. Cả Bastian cũng tin như thế. Nhưng chính nó lại không hề biết rằng mình đã tán thành đề nghị của Atréju chẳng qua vì nể bạn, chứ thật lòng không muốn tí nào. Mà đường đi lối lại trên vương quốc Tưởng Tượng là do ý muốn quyết định, dù có ý thức hay không. Nghĩa là ý muốn của Bastian sẽ quyết định đoàn đi hướng nào, nên mới xui khiến họ cứ tiến sâu vào trong vương quốc Tưởng Tượng, nghĩa là hướng về điểm trung tâm: nơi có Tháp Ngà. Việc này sẽ có ý nghĩa như thế nào với Bastian thì sau này nó mới được biết. Còn tạm thời thì nó cũng như mọi người trong đoàn đều không thắc mắc gì.
Bastian còn đang mải suy nghĩ đến chuyện khác.
Ngay ngày thứ hai sau khi rời Amargánth họ đã thấy trên những cánh rừng quanh hồ Murhu vết tích rành rành của con rồng Smrg: một số cây ở đây đã bị hóa thạch. Chắc con quái vật đã đáp xuống đó, phun lửa lạnh vào đám cây này. Những vết chân như chân cào cào khổng lồ của nó rất dễ nhận ra. Atréju, rất rành về dấu vết, còn tìm thấy những dấu vết khác nữa: dấu chân ngựa của Held Hynreck. Nghĩa là Hynreck đã theo bén gót con rồng quỷ quái.
- Tôi không vui mấy, Fuchur vừa nói nửa đùa nửa thật vừa đảo đôi tròng mắt hồng ngọc, vì dẫu Smrg vô lại hay không thì nó vẫn là bà con của tôi - tuy rất xa.
Nhưng họ không đi theo dấu vết của Held Hynreck mà rẽ hướng khác, vì mục đích của họ là tìm ra đường về cho Bastian.
Từ lúc đó Bastian cứ thắc mắc không biết khi tưởng tượng ra chuyện con rồng cho Held Hynreck thì nó thật sự nghĩ gì. Tất nhiên Held Hynreck cần có một địch thủ để trổ tài. Nhưng đâu chắc gì y thắng. Nhỡ y bị Smrg giết thì sao? Hơn nữa bấy giờ công chúa Oglamár lại đang ở trong thế kẹt ghê gớm. Phải, nàng ta có hơi kênh kiệu thật đấy, nhưng chẳng lẽ vì thế mà Bastian có quyền đẩy nàng vào cảnh bất hạnh? Thôi, cứ tạm bỏ qua những chuyện đó đi, nhưng ai biết được Smrg sẽ còn gây ra những tai họa nào khác ở vương quốc Tưởng Tượng này? Do cạn nghĩ, Bastian đã tạo ra một mối nguy hại khôn lường, có thể sẽ gây thảm họa khôn xiết cho bao người vô tội. Bastian biết rằng Nguyệt Nhi không phân biệt đối xử, dù thiện hay ác, đẹp hay xấu trong vương quốc của nàng, vì theo nàng thì mọi sinh linh trong vương quốc Tưởng Tượng đều được quyền tồn tại ngang nhau. Nhưng nó, Bastian này, có được phép hành xử y như nàng không? Nhất là nó có muốn như thế không?
“Không,” Bastian tự nhủ, nó hoàn toàn không muốn đi vào lịch sử vương quốc Tưởng Tượng như một kẻ tạo tác ra lũ quái vật ác ôn. Nếu được nổi tiếng vì lòng tốt và hy sinh, nếu được là tấm gương sáng cho mọi người, nếu được người đời ca tụng là “người hảo tâm” hay “ân nhân vĩ đại” thì hay hơn nhiều. Phải, đó chính là điều nó mong ước.
Trong lúc đó họ đã đến một vùng lởm chởm đá. Atréju cưỡi Fuchur bay về sau một chuyến thám sát báo rằng đã phát hiện phía trước mặt vài dặm một thung lũng lòng chảo che gió khá tốt. Nếu đúng như gã thấy thì có cả nhiều hang động tránh được mưa và tuyết.
Lúc ấy đã xế chiều lâu rồi, phải tìm ngay một nơi có thể trú đêm được. Nên nghe tin Atréju báo ai nấy thảy đều vui mừng thúc lừa ngựa đi nhanh. Lối đi trải dài trên một thung lũng mà chung quanh càng lúc càng nhiều tảng đá lớn hơn, chắc là lòng một con sông khô kiệt nào đấy. Khoảng hai tiếng đồng hồ sau họ gặp khu lòng chảo; quả thật hai bên sườn có nhiều hang động. Họ tìm những hang rộng rãi nhất rồi ra sức sắp xếp cho được thoải mái. Ba chàng kỵ sĩ tìm nhặt những cành cây khô hoặc vừa bị bão thổi gãy và rồi một ngọn lửa tuyệt vời bùng cháy trong hang. Những chiếc áo khoác ướt sũng được phơi ra, lừa ngựa được kéo vào tháo yên cương, thậm chí Fuchur - vốn thích ngủ đêm ngoài trời - cũng cuộn mình nằm tuốt bên trong. Cái hang quả rất là thoải mái.
Trong lúc Hýdorn “dai sức” dùng thanh trường kiếm nướng một tảng thịt lớn lương thực đi đường trên đống lửa và mọi người hau háu chờ đợi thì Atréju quay qua yêu cầu Bastian:
- Kể cho bọn mình nghe về Kris Ta đi!
- Ai? Bastian ngơ ngác hỏi.
- Cô bé Kris Ta mà bạn vẫn kể chuyện ấy.
- Tớ chẳng quen cô bé nào tên như thế cả, Bastian đáp, với lại tại sao bạn nghĩ rằng tớ đã kể chuyện cho cô nàng mới được chứ?
Atréju lại đăm chiêu nhìn Bastian.
- Trong thế giới của bạn, Atréju chậm rãi nói, bạn đã từng kể nhiều chuyện… cho cô bé và cho chính bạn mà.
- Atréju, sao bạn lại nói thế?
- Chính bạn đã nói. Ở Amargánth. Bạn còn kể rằng vì thế mà bạn thường bị cười nhạo.
Bastian đăm đăm nhìn ngọn lửa.
- Đúng, nó lẩm bẩm, tớ có nói thế thật. Nhưng tớ không hiểu tại sao. Tớ chịu không nhớ nổi.
Chính nó cũng thấy lạ.
Atréju và Fuchur nhìn nhau rồi Atréju gật đầu đầy ý nghĩa, như thể cả hai đã bàn bạc điều gì đấy và bây giờ được xác nhận. Nhưng gã không nói gì thêm, chắc không muốn đề cập đến chuyện này trước mặt ba chàng kỵ sĩ.
- Thịt chín rồi nhé, Hýdorn thông báo.
Y cắt cho mỗi người một lát rồi cả bọn cùng ăn. Rộng lượng mấy cũng không thể bảo rằng thịt chín được - bên ngoài sém thành than, còn bên trong sống nhăn - nhưng trong hoàn cảnh này không kén chọn được.
Mọi người nhai thịt một lúc lâu, rồi Atréju lại yêu cầu:
- Hãy kể mình nghe bạn đã tới vương quốc của bọn mình như thế nào đi!
- Bạn biết quá mà, Bastian đáp, chính bạn đã đưa mình tới gặp Nữ-thiếu-hoàng.
- Mình muốn hỏi trước đó cơ, Atréju nói, trong thế giới của bạn. Lúc đó bạn ở đâu và làm sao lại gặp những chuyện này?
Bastian liền kể đã ăn cắp quyển sách của ông Koreander như thế nào, trốn lên phòng chứa đồ và bắt đầu đọc quyển sách này ra làm sao. Khi nó định kể về cuộc đại tìm kiếm của Atréju thì gã gạt đi. Gã chỉ muốn biết thật tường tận chuyện Bastian đã đến hiệu sách cũ của ông Koreander rồi chạy trốn lên kho chứa đồ cũ trong trường học.
Bastian ráng sức nhớ nhưng không tìm được gì trong ký ức. Mọi thứ liên quan đến chuyện nó hay sợ hãi, mập ú, yếu đuối và nhạy cảm nó đều đã quên. Ký ức của nó chỉ còn là những mảnh vụn chắp vá, xa xăm mờ ảo như của ai khác chứ không phải của chính nó.
Atréju lại hỏi về những kỷ niệm khác; Bastian kể về quãng thời gian mẹ nó còn sống, về bố, về mái gia đình, về ngôi trường và thành phố của nó, nghĩa là về những gì nó còn nhớ.
Ba chàng hiệp sĩ đã ngủ rồi mà Bastian vẫn tiếp tục kể. Nó ngạc nhiên thấy Atréju lại quan tâm nhiều đến những chuyện thường ngày như thế. Có thể do cách Atréju lắng nghe khiến nó dần dà cảm thấy những chuyện bình thường hàng ngày không còn tầm thường nữa, mà đều chứa đựng một bí ẩn nó chưa hề nhận ra.
Cuối cùng nó không biết, không nghĩ ra chuyện gì để kể nữa. Đêm đã khuya, lửa đã tàn. Ba chàng hiệp sĩ đang ngáy khò khò. Atréju ngồi với gương mặt bất động, như đang rất trầm tư.
Bastian duỗi người, cuộn mình trong chiếc áo khoác bạc và đang thiếp đi thì Atréju khẽ nói:
- Đó là do AURYN.
Bastian chống cằm ngái ngủ nhìn bạn.
- Bạn nói sao?
- Cái “Hào quang” ấy, Atréju nói tiếp như nói với chính mình, ảnh hưởng đến bọn mình khác với con người.
- Nghĩa là thế nào?
- Cái “Biểu trưng” ấy cho bạn quyền lực vô hạn, thỏa ứng mọi ước muốn của bạn, nhưng đồng thời lấy đi của bạn một thứ: đó là ký ức về thế giới của bạn.
Bastian ngẫm nghĩ. Nó không thấy thiếu chút gì.
- Graógramán từng bảo rằng tớ phải đi theo con đường của ước mơ, nếu tớ muốn tìm được niềm mơ ước đích thực. Đó cũng chính là những chữ khắc trên AURYN. Nhưng tớ phải đi từ ước mơ này đến ước mơ khác, không nhảy vọt được. Nếu không, tớ không thể nào thành công trong vương quốc Tưởng Tượng, Graógramán bảo thế. Vì thế tớ cần phải có “Bảo vật”.
- Phải, Atréju nói, nó chỉ đường cho bạn nhưng đồng thời lấy mất của bạn cái đích.
- Chà, Bastian vô tư đáp, Nguyệt Nhi hẳn phải biết việc cô làm khi đưa tớ “Biểu trưng” này chứ. Atréju ơi, bạn lo lắng không cần thiết. Chắc chắn AURYN không phải là một cái bẫy đâu.
- Dĩ nhiên, Atréju lẩm bẩm, mình cũng không tin.
Lát sau gã nói thêm:
- Dẫu sao việc ta tìm đường cho bạn trở về với thế giới của bạn là đúng. Phải không nào?
- Ph… ả… i, Bastian mơ màng đáp khi đang thiếp đi.
Nửa đêm nó thức giấc vì nghe âm thanh lạ. Nó không biết đó là thứ tiếng gì. Đống lửa đã tắt ngấm, chung quanh tối om. Rồi nó cảm thấy bàn tay Atréju đặt trên vai và nghe tiếng thì thầm:
- Gì thế?
- Tớ cũng không biết, nó thì thầm đáp.
Cả hai bò ra cửa hang, nơi có âm thanh kia, lắng nghe.
Nghe như có tiếng nức nở và khóc than bị nén lại trong muôn vàn cổ họng. Nhưng hoàn toàn không giống tiếng người mà cũng chẳng như tiếng thú vật rên rỉ. Nghe như tiếng xào xạc bình thường, thỉnh thoảng to hơn như tiếng sóng vỗ sủi bọt rồi khẽ đi, sau một lúc lại to lên. Đó là thứ tiếng ai oán đáng thương nhất Bastian từng nghe.
- Giá ta nhìn được chút gì! Atréju thì thào.
- Đợi chút! Bastian trả lời. Để tớ lấy cục Al’ Tsahir.
Nó móc viên đá trong túi, giơ cao. Ánh sáng yếu như của một ngọn nến và chỉ soi mờ mờ thung lũng lòng chảo để cho đôi bạn được thấy một hình ảnh khiến da họ nổi gai ốc vì kinh tởm.
Cả thung lũng đầy những con giun dị hình dị dạng dài cỡ cánh tay, như quấn trong những tấm giẻ rách bươm bẩn thỉu. Giữa các đốt trên thân chúng lòi ra những thứ gọi là chân, trông nhầy nhầy như vòi bạch tuộc. Ở một đầu ló ra dưới lớp giẻ rách hai con mắt không mí, không ngớt đầm đìa nước mắt. Cả thân thể chúng và khắp thung lũng đều đẫm nước mắt.
Bị ánh sáng của Al’ Tsahir rọi phải chúng liền cứng đơ, thành ra thấy được chúng đang làm gì lúc bấy giờ. Giữa bọn chúng nổi lên một ngọn tháp bằng sợi bạc tết tuyệt vời, đẹp hơn, quý hơn mọi công trình kiến trúc Bastian đã thấy ở Amargánth. Nhiều sinh linh giống như giun này hẳn là đang leo chung quanh tháp để ráp nó từ nhiều phần lại với nhau. Nhưng bây giờ thì chúng không cục cựa, nhìn sững vào ánh sáng từ viên Al’ Tsahir.
- “Rõ khốn khổ!” Rõ khốn khổ! Nghe như một tiếng thì thào kinh hoàng lan khắp thung lũng lòng chảo, “bây giờ chúng ta lộ hết vẻ xấu xí mất rồi! Khổ chưa! Khổ chưa! Mắt của ai đã nhìn thấy chúng ta thế? Hỡi kẻ đột nhập tàn ác kia, dù người là ai, xin hãy rủ lòng thương mà cất đi thứ ánh sáng này khỏi thân thể chúng tôi!”
Bastian đứng dậy.
- Ta là Bastian Balthasar Bux, nó nói, các ngươi là ai?
- Chúng tôi là người Acharai, lũ kia ồn ào đáp, người Acharai, người Acharai! Chúng tôi là những sinh linh bất hạnh nhất trong vương quốc Tưởng Tượng!
Bastian không nói gì, chỉ sửng sốt nhìn Atréju lúc này cũng đã bước ra đứng cạnh đó.
- Hóa ra các ngươi là những kẻ đã xây dựng Amargánth, thành phố đẹp nhất vương quốc Tưởng Tượng đấy ư? Bastian hỏi.
- Chính thế, đám kia đáp, ôi, nhưng hãy cất ánh sáng đi khỏi chúng tôi và xin đừng nhìn chúng tôi nữa. Xin hãy rủ lòng thương!
- Và các ngươi đã khóc thành hồ Nước mắt Murhu?
- Thưa cậu, đám Acharai rên rỉ, đúng như cậu nói. Nhưng nếu cậu cứ bắt chúng tôi phải tiếp tục đứng dưới ánh sáng của cậu thế này thì chúng tôi sẽ chết vì xấu hổ và vì kinh tởm chính mình mất thôi. Sao cậu lại nhẫn tâm đày đọa chúng tôi thêm nhiều thế? Ôi, chúng tôi nào có làm gì cậu đâu và chúng tôi cũng chưa từng để cho ai cảm thấy bị lăng mạ vì đã nhìn thấy chúng tôi mà.
Bastian đút viên Al’ Tsahir vào túi và cảnh vật lại tối đen.
- Cám ơn cậu! Những tiếng nức nở nọ kêu lên, cám ơn tấm lòng khoan dung và trắc ẩn của cậu!
- Ta muốn nói chuyện với các ngươi. Bastian nói, ta muốn giúp đỡ các ngươi.
Bastian thấy bứt rứt vì kinh tởm và thương hại những sinh linh tuyệt vọng này. Nó biết rõ đây chính là những kẻ nó đã nhắc đến trong câu chuyện nó kể về sự hình thành thành phố Amargánth; nhưng vẫn như bao lần, lần này nó cũng không dám chắc người Acharai đã có từ muôn thuở rồi hay chỉ mới có đây - thông qua câu chuyện nó kể. Nếu do thông qua nó thì nó phải chịu trách nhiệm về mọi nỗi khốn khổ này.
Nhưng dù thế nào thì Bastian vẫn nhất quyết thay đổi sự khủng khiếp này.
- Ôi, những tiếng kêu than kia rên rỉ, ai giúp được chúng tôi?
- Ta, Bastian kêu lớn, ta đeo AURYN trên người.
Tức thì im bặt tiếng khóc than.
- Các ngươi bỗng dưng từ đâu tới đây vậy? Bastian hỏi chõ vào trong bóng tối.
- Chúng tôi sống chui rúc trong những vực sâu hoàn toàn tăm tối dưới lòng đất, tiếng rì rầm đáp lại như một dàn đồng ca nhiều giọng, để tránh cho mặt trời khỏi phải nhìn thấy chúng tôi. Ở đấy chúng tôi không ngừng khóc than về số phận của mình và bằng nước mắt này rửa thứ bạc không tiêu hủy được từ đá nguyên sinh, dệt thành những sợi bạc mà cậu đã thấy. Chỉ những đêm tối tăm chúng tôi mới dám trồi lên mặt đất và những hang động này là lối ra của chúng tôi. Ở trên này chúng tôi ráp lại những gì đã chuẩn bị dưới kia. Đêm nay đủ tối để chúng tôi khỏi phải nhìn thấy chính mình. Vì thế mà chúng tôi lên đây. Qua việc làm này, chúng tôi tìm cách đền bù cho thế giới về sự xấu xí của mình và tìm thấy trong đó chút niềm an ủi.
- Nhưng các ngươi đâu có lỗi gì về hình dạng của mình! Bastian nói.
- Chao ôi, có nhiều thứ lỗi lắm, người Acharai đáp, lỗi do hành động, lỗi do ý nghĩ, còn lỗi của chúng tôi là lỗi của sự hiện hữu của mình.
- Ta có thể giúp các ngươi như thế nào? Bastian hỏi, muốn ứa nước mắt vì thương hại.
- Ôi, thưa ân nhân vĩ đại, người Acharai kêu, người đeo AURYN và có quyền lực giải thoát chúng tôi... chúng tôi xin ân nhân chỉ một điều thôi: ban cho chúng tôi một hình dạng khác!
- Ta sẽ làm, cứ yên tâm, hỡi loài giun khốn khổ! Bastian nói. Ta ước rằng bây giờ các ngươi ngủ đi, rồi sáng sớm mai thức dậy, các ngươi sẽ chui ra khỏi vỏ bọc của các ngươi và biến thành bướm. Các ngươi sẽ muôn màu rực rỡ, tươi vui và chỉ còn có cười đùa vui nhộn thôi! Từ mai trở đi các ngươi không còn gọi là Acharai - những kẻ “hay nhè” - nữa, mà có tên là Schlamuffen - những kẻ luôn cười!
Bastian lắng nghe trong đêm tối nhưng không nghe thấy gì nữa cả.
- Chúng đã ngủ hết cả rồi, Atréju thì thầm.
Đôi bạn quay vào trong hang. Bộ ba Hýkrion, Hýsbald và Hýdorn vẫn đang ngáy khe khẽ, họ không biết gì về câu chuyện vừa rồi.
Bastian nằm xuống.
Nó cảm thấy hết sức hài lòng với chính mình.
Chẳng bao lâu nữa cả vương quốc Tưởng Tượng sẽ biết đến nghĩa cử nó vừa hoàn tất này. Mà việc này đúng là không vụ lợi, không ai có thể bảo rằng nó đã mong ước chút gì cho cá nhân nó. Danh tiếng về lòng nhân hậu của nó sẽ sáng ngời.
- Bạn nghĩ thế nào về chuyện này, Atréju? Nó thì thầm.
Atréju im lặng một lúc rồi mới đáp:
- Không biết bạn đã phải trả giá bao nhiêu?
Mãi một lúc sau, khi Atréju đã ngủ, Bastian mới hiểu rằng bạn nó muốn ám chỉ vấn đề “quên” của nó, chứ không phải nói đến lòng hy sinh của Bastian. Nhưng nó không tiếp tục nghĩ ngợi về chuyện này nữa mà thiếp đi trong sự linh cảm về niềm vui sắp tới.
Sáng hôm sau Bastian thức giấc vì những tiếng kêu trầm trồ ồn ào của ba chàng hiệp sĩ:
- Cậu xem kìa! Ngay cả con ngựa cái già của tôi cũng phải phì cười!
Bastian thấy họ đang đứng ở cửa hang, có Atréju nữa. Atréju là người duy nhất không cười.
Bastian đứng dậy, bước ra chỗ họ.
Khắp thung lũng lòng chảo đầy những hình thù nhỏ bé ngộ nghĩnh nó chưa hề thấy đang bay chập chờn, nhào lộn tung tăng. Chúng đều mang đôi cánh mối sặc sỡ trên lưng, mặc những bộ quần áo cũ đủ loại, kẻ ô có, sọc có, vòng có, chấm có, nhưng bộ nào bộ nấy hoặc quá chật hoặc quá rộng, quá lớn hay quá nhỏ và tạm gọi là khâu cầu may. Chẳng đâu vào đâu hết, chỗ nào cũng thấy vá - ngay cả trên cánh nữa. Không con nào giống con nào, mặt màu mè như mặt hề, mũi tròn và đỏ, răng ngạnh trông thật khôi hài, còn mồm miệng thì cường điệu. Một số con đội mũ hình trụ đủ thứ màu, một số khác đội mũ có chỏm, một số chỉ có ba chòm tóc đỏ rực dựng ngược, vài con đầu hói bóng. Phần lớn bọn này ngồi hay bám trên ngôi tháp quý giá tết bằng sợi bạc; chúng đánh đu, nhảy lò cò và đang tìm cách phá tháp.
Bastian chạy vội ra.
- Này, mấy người kia! Nó hét chõ lên. Ngưng lại ngay! Không được làm thế!
Lũ sinh vật kia liền ngừng lại, ngó xuống Bastian.
Một con ngồi tuốt trên đỉnh tháp hỏi:
- Tay kia nói gì?
Một con khác từ dưới réo lên:
- Tay kia bảo chúng ta không được làm thế.
- Tại sao tay kia lại bảo chúng ta không được làm? Con thứ ba hỏi.
- Không được phép là không được phép, thế thôi! Bastian la lớn. Mấy người đâu thể tự tiện phá bừa được!
- Tay kia bảo chúng ta không được phép phá bừa, con mối mặt hề thứ nhất nói với lũ bạn.
- Được chứ, chúng ta phá được chứ, một con mối mặt hề khác đáp rồi giật đứt một miếng lớn của ngôi tháp.
Con mối mặt hề thứ nhất lại vừa nhảy lò cò như điên khùng vừa gọi với xuống Bastian:
- Được chứ, chúng ta phá được chứ!
Ngọn tháp lắc lư, kêu răng rắc.
- Làm cái trò gì thế! Bastian quát. Nó vừa cáu vừa lo, nhưng không biết nên có thái độ như thế nào trước những sinh vật thật quái đản này.
- Tay kia hỏi, con mối thứ nhất quay qua nói với đồng bọn, bọn mình làm cái trò gì thế.
- Ừ, bọn mình làm cái trò gì thế nhỉ? Một con khác hỏi.
- Bọn mình vui đùa, con thứ ba đáp.
Thế là cả đám chung quanh rộ lên cười như nắc nẻ.
- Bọn này vui đùa, con mối thứ nhất - tí nữa thì nghẹn vì cười - gọi với xuống Bastian.
- Nhưng ngọn tháp sẽ sụp đổ ngay nếu các người không chịu ngừng phá! Bastian kêu lên.
- Tay kia, con mối thứ nhất nói với đồng bọn, bảo rằng ngọn tháp sẽ sụp đổ ngay.
- Thì đã sao? Một con khác nói.
Con mối thứ nhất liền gọi với xuống:
- Thì đã sao?
Bastian cứng họng, chưa kịp tìm ra câu trả lời thỏa đáng thì lũ mối mặt hề đang bám trên ngọn tháp bỗng dưng nhảy một điệu luân vũ lơ lửng trên không; nhưng chúng không nắm tay nhau mà nắm chân, nắm cổ, có đứa còn lộn ngược đầu xoay tít. Chúng cười đùa, la hét.
Nhìn đám sinh vật có cánh diễn trò quá sức ngộ nghĩnh Bastian cũng phải bật cười, dù không muốn.
- Nhưng các người không được phá như thế! Nó kêu. Đó là công trình của người Acharai!
- Tay kia, con mối mặt hề thứ nhất lại nói với đồng bọn, bảo rằng chúng ta không được phép.
- Chúng ta được phép làm tất, một con khác kêu rồi nhào lộn ngay trên không, điều gì không cấm thì chúng ta được phép làm tất. Mà ai cấm được chúng ta nào? Chúng ta là dân “luôn cười” mà!
- Ta cấm được! Bastian đáp.
- Tay kia bảo rằng “ta cấm được”, con mối thứ nhất nói với đồng bọn.
- Tại sao? Lũ kia hỏi. Mày đâu có quyền gì cấm bọn ta.
- Không phải ta! Con thứ nhất giải thích. Tay kia nói là “y”.
- Tại sao tay kia lại nói “y”? Lũ kia hỏi. Mà tay kia nói “y” với ai mới được chứ?
- Người nói “y” với ai mới được chứ? Con mối thứ nhất hỏi vọng xuống.
- Ta không nói “y”, Bastian - nửa bực mình nửa tức cười - lớn tiếng với lên. Ta nói rằng ta cấm các ngươi phá ngọn tháp.
- Y cấm chúng ta phá ngọn tháp, con mối thứ nhất giải thích cho đồng bọn.
- Ai? Một con mối vừa tới hỏi.
- Tay kia, đám kia trả lời.
Con mới tới nói:
- Tớ không biết tay kia. Y là ai mới được chứ?
Con mối thứ nhất gọi:
- Ê, tay kia, người là ai mới được chứ?
- Ta không phải tay nọ, tay kia! Bastian tức giận quát. Ta là Bastian Balthasar Bux. Ta đã biến các người thành dân “luôn cười” để các ngươi khỏi phải khóc lóc, thở than. Tối hôm qua các người còn là dân Acharai bất hạnh. Thành ra các người nên tỏ ra kính trọng một chút khi trả lời ân nhân của các người!
Mọi con mối mặt hề đồng loạt ngừng nhảy múa và cùng quay nhìn xuống Bastian. Đột nhiên im ắng đến nghẹt thở.
- Tay kia nói gì thế? Một con mối ngồi tuốt ngoài xa thì thảo hỏi, liền bị con bên cạnh đập lên đầu khiến cái mũ chụp hết cả tai lẫn mắt. Những con khác khẽ:
- Suỵt!
- Xin người nhắc lại rõ ràng và từ tốn, được chăng? Con mối thứ nhất hết sức lễ phép yêu cầu.
- Ta là ân nhân của các người! Bastian nói to.
Thế là lũ mối mặt hề tỏ ra hưng phấn cực kỳ tức cười. Con này truyền tin đến con kia, cuối cùng cơ man những hình dáng - cho đến lúc này đang tán khắp thung lũng - liền bò lổm ngổm hoặc bay đến, dồn cục quanh Bastian; chúng hét vào tai nhau:
- Các bạn nghe rõ chưa? Các bạn hiểu chưa? Y là ân-điên của chúng ta! Tên y là Nasbian Baltebux! Không phải, Buxian giết người! Vớ vẩn, tên y là Saratt Buxiwohl! Không phải, Baldrian Hix! Schlux! Babeltran Totwhler! Nix! Flax! Trix![2]
[2] Chỉ là nói lộn bậy tên của Bastian thôi, không có nghĩa gì.
Cả lũ có vẻ cực kỳ khoái chí. Chúng bắt tay nhau, ngả mũ, vỗ vai vỗ bụng nhau, khiến bụi bay mù.
- Tụi mình may ơi là may! Chúng kêu lên. Buxtter Sansibar Bastelwohl[3] của chúng ta muôn năm!
[3] Giống như trên kia, đám này lẫn lộn giữa tên “Bastian Balthasar Bux” và “Wohtater”.
Rồi chúng không ngớt hò reo, nhảy tán loạn lên cao và phóng ào đi như dông tố. Mãi từ xa vẫn còn nghe thấy tiếng vọng.
Bastian đứng thừ ra đó, không còn biết tên nó đúng ra là gì.
Và không dám chắc rằng đã làm một việc thật sự là thiện.
